Ευκαιρία για νέα αρχή

Τα τελευταία δέκα χρόνια οι παραμονές της Πρωτοχρονιάς, λίγο – πολύ μοιάζουν: Υπάρχει μια αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα, που προκαλεί ανησυχία και στο βάθος κυριαρχεί το σκοτάδι ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, τώρα τελευταία, το γκρίζο. Λογικό, θα πει κάποιος. Η κρίση που χτύπησε τη χώρα μας ήταν σκληρή, χαρακτηρίστηκε πρωτοφανής για τον δυτικό κόσμο, τόσο σε βάθος όσο και σε διάρκεια και – το χειρότερο – ακόμα δεν έχει τελειώσει, τουλάχιστον εντελώς. Το άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της; Ηταν οριζόντια, μας «χτύπησε» όλους και όχι μόνο οικονομικά.

Αυτή είναι η μια πλευρά του νομίσματος. Γιατί υπάρχει κι η άλλη, που περιγράφει τις αναπόφευκτες αλλαγές, προς το θετικότερο που επέφερε αυτή η κατάσταση. Για παράδειγμα, σε πολλά ζητήματα, η νοοτροπία των Ελλήνων άλλαξε, έγινε κατά κάποιον τρόπο πιο υπεύθυνη κι αρκετές κακές συνήθειες δείχνουν να υποχωρούν σιγά σιγά, στη βάση της λογικής «αφού πτώχευσα μια φορά, καλό θα είναι να μην την ξαναπάθω». Σε αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία αλλαγών εντάσσεται και το γεγονός ότι έχουμε γίνει περισσότερο καχύποπτοι, λιγότερο έξω καρδιά, περισσότερο απαισιόδοξοι και, τέλος, λιγότερο τολμηροί σε πολλά θέματα. Υπό την έννοια ότι περιορίσαμε τα ρίσκα. Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, φτάσαμε στα άκρα. Για παράδειγμα, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, η ελευθερία έκφρασης μετατράπηκε ακόμα και σε έκφραση καθημερινού μίσους, που στα όριά της αυτή η συμπεριφορά παραπέμπει ακόμα και σε δολοφονία προσωπικότητας.

Το συμπέρασμα; Βρισκόμαστε, ως κοινωνία σε σύγχυση. Απόδειξη; Τα χριστουγεννιάτικα τραπέζια, όπου ακόμα και φέτος, δεκαέξι μήνες μετά το τέλος των Μνημονίων, και έξι μήνες από την αλλαγή της κυβέρνησης, ο κόσμος διστάζει να κάνει μια αισιόδοξη πρόβλεψη. Επειδή φοβάται, επειδή δεν θέλει να γρουσουζέψει τη βελτίωση που βλέπει στον ορίζοντα, επειδή, επειδή…

Αν πάντως μπορούμε να πάρουμε κουράγιο από την αβεβαιότητα των άλλων, τότε τι πρέπει να πούνε και οι Αγγλοι που σε λίγες μέρες, βγαίνοντας από την ΕΕ, βγαίνουν στο άγνωστο. Τι να πουν και οι Γάλλοι, που βιώνουν μια ατελείωτη απεργία, η οποία έρχεται να αποτελειώσει την τουριστική τους βιομηχανία, έχοντας προηγηθεί τα Κίτρινα Γιλέκα και οι τρομοκρατικές επιθέσεις. Ακόμα και οι Γερμανοί, που για πρώτη φορά η οικονομία απειλείται πραγματικά από την ύφεση και το μοντέλο των mittelstand (μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις) κλυδωνίζεται τόσο όσο ποτέ άλλοτε, με την κυβέρνηση του Βερολίνου να αναγκάζεται να πάρει έκτακτα μέτρα για να προλάβει το χειρότερο. Για να μην πούμε για την Κίνα, την Ινδία ή τις ΗΠΑ.

Ας δούμε, λοιπόν, τα πράγματα αλλιώς φέτος και πριν αρπάξουμε τα πληκτρολόγια και βγάλουμε όλο το μίσος ο ένας εναντίον του άλλου για να καταστραφούμε μεταξύ μας, ας αλλάξουμε στόχους.