Τι ψάχνουν οι Αμερικανοί στο Βόλο: Σχέδιο για νέα βάση – αντίβαρο στην Τουρκία

Αλεξάνδρα Φωτάκη

Μάνος Χαραλαμπάκης

Ιντζιρλίκ και Κιούρετσικ. Λέξεις – κλειδιά στο διπλωματικό μπρα ντε φερ ΗΠΑ – Τουρκίας, με επίκεντρο τους ρωσικούς S-400. Οι βάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, αντίστοιχα, στην Τουρκία, που μπαίνουν στο στόχαστρο του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που απειλεί να τις κλείσει καθώς η Ουάσιγκτον (όχι ο Ντόναλντ Τραμπ) επιχειρεί να επιβάλλει κυρώσεις στην Αγκυρα. Αυτές οι απειλές Ερντογάν εκτιμάται ότι ίσως να φέρνουν λίγο πιο κοντά τις ΗΠΑ στην εναλλακτική της Ελλάδας, για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου.

Ιδιαίτερα η απειλή για τη βάση του Ιντζιρλίκ φαίνεται να ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά των ΗΠΑ, για αναζήτηση εναλλακτικών, με το λιμάνι του Βόλου να μπαίνει στο επίκεντρο των συνομιλιών για ενδεχόμενη επέκταση του αμερικανικού αποτυπώματος στην Ελλάδα. Με δεδομένες, άλλωστε, τις κινήσεις των Αμερικανών στην ευρύτερη περιοχή καθώς ήδη μονιμοποιείται στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην αεροπορική βάση Λάρισας και στο Στεφανοβίκειο Βόλου, καθιστούν άκρως ρεαλιστικά τα σενάρια για επιδίωξη αξιοποίησης και του λιμανιού, που μετατρέπεται σε στόχο για τα στρατηγικά συμφέροντα της Ουάσιγκτον στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η δρομολόγηση της πώλησης δε του λιμανιού του Βόλου που αναμένεται το επόμενο διάστημα δημιουργεί περιβάλλον που ευνοεί εξελίξεις, καθώς η Ελλάδα ίσως δεν μπορεί να αντικαταστήσει την Τουρκία στη στρατηγική των ΗΠΑ, ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντίβαρο…

Η επιστροφή των ΗΠΑ

Η ψυχροπολεμική περίοδος κατά την οποία οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα ήταν πολλές και μεγάλης έκτασης (ποιος δεν θυμάται τις βάσεις στη Νέα Μάκρη, το Ελληνικό, τις Γούρνες Ηρακλείου) έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ομως σε μία περίοδο που η λιβυκή σύρραξη μαίνεται, το Συριακό είναι ακόμη ρευστό, η Τουρκία επιδίδεται σε «νταηλίκια», η Ρωσία επιστρέφει στη Μεσόγειο και οι εξελίξεις στο ενεργειακό της Ανατολικής Μεσογείου είναι ραγδαίες η Ουάσιγκτον έκρινε ότι η στρατιωτική παρουσία της στην Ελλάδα πρέπει να είναι ισχυρή χωρίς απαραίτητα να είναι πληθωρική. Οπως προκύπτει άλλωστε και από την επικαιροποίηση της αμυντικής συμφωνίας οι ΗΠΑ επέλεξαν να παγιώσουν το «αποτύπωμά» τους σε καίρια σημεία της ελληνικής επικράτειας.

Η Σούδα παραμένει το δυνατό «χαρτί» της αμερικανικής παρουσίας στη χώρα μας και θα ενισχυθεί. Ομως πλέον οι Αμερικανοί θα διαθέτουν ένα μόνιμο «ορμητήριο» για τα σύγχρονα αμερικανικά «μάτια», τα UAVs ΜQ-9 Reaper στην καρδιά της Ελλάδας, στην αεροπορική βάση Λάρισας. Την τελευταία διετία αμερικανικά UAVs στάθμευαν εκεί αλλά τώρα θα χρησιμοποιούν μόνιμα τη βάση. Επιπλέον, με την επικαιροποίηση της αμυντικής συμφωνίας αμερικανικά ελικόπτερα θα μπορούν να χρησιμοποιούν σε σταθερή βάση το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Στεφανοβίκειου Βόλου, όπου εδρεύει η 1η Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού (1η ΤΑΞΑΣ).

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι η τρίτη περιοχή στην οποία οι Αμερικανοί ρίχνουν άγκυρα για μόνιμη εγκατάσταση. Και όχι τυχαία. Από το λιμάνι του ελληνικού βορρά θα μπορούν να ελέγχουν τα Βαλκάνια, τα Δαρδανέλια, το Αιγαίο και όχι μόνο. Θεωρούν ότι η Αλεξανδρούπολη βρίσκεται σε κατάλληλη γεωγραφική τοποθεσία για την υποστήριξη ασκήσεων στην περιοχή λόγω της υπάρχουσας υποδομής και στρατηγικής της θέσης. Επισημαίνουν ότι τα λιμάνια στην Ελλάδα έχουν μεγάλη σημασία για τη ροή του στρατιωτικού προσωπικού και του εξοπλισμού τους. Παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ανάπτυξη περίπου 800 τεμαχίων εξοπλισμού και περίπου 400 στρατιωτών μέσω της Αλεξανδρούπολης για την υποστήριξη της άσκησης Saber Guardian 2019 στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο διέθεσαν πόρους για έργα υποδομών στο λιμάνι (ανέλκυση βυθοκόρου Ολγα).

Στις αρχές Νοεμβρίου ο κατάπλους του πρώτου αμερικανικού πολεμικού πλοίου, USNS Carson City, παρουσία του αμερικανού διοικητή χερσαίων δυνάμεων Ευρώπης Κρίστοφερ Καβόλι, εγκαινίαζε αυτή τη νέα εποχή για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.