Αλέξης Τσίπρας : Ο πρωταγωνιστής που ψάχνει να βρει νέο ρόλο

Το 2010 ο Αλέξης Τσίπρας ήταν 36 ετών. Στις 23 Απριλίου εκείνου του έτους και της αρχής εκείνης της δεκαετίας, από το Καστελλόριζο ο Γιώργος Παπανδρέου κάνει ένα διάγγελμα στον ελληνικό λαό μέσω της ΕΡΤ και ανακοινώνει ότι η Ελλάδα ζητά επίσημα την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης από ΕΕ και ΔΝΤ. Αν το 2010 είναι η δύση του ΓΑΠ – ως πρωθυπουργού -, είναι και η ανατολή ενός νέου ηγέτη. Ο τότε πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, μετά τα γεγονότα της 5ης Μαΐου και την τραγωδία της Μαρφίν, κάνει την εξής δήλωση ανάμεσα σε άλλα εκδηλώνοντας τη λύπη του για το έγκλημα αλλά και για το γεγονός πως «η κυβέρνηση συνεχίζει να παίρνει κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον με διαδικασίες εξπρές, διαδικασίες προκλητικές για το Κοινοβούλιο».

Τα παραπάνω μας θυμίζει ένα ακόμη βιβλίο που επιχειρεί αυτές τις ημέρες να σκιαγραφήσει τον Αλέξη Τσίπρα, αυτό του γάλλου δημοσιογράφου Φαμπιάν Περιέ με τον τίτλο «Αλέξης Τσίπρας: Οι μεταμορφώσεις της πολιτικής» (εκδ. Τόπος). Και δεν είναι ο μόνος που θέλει να προσεγγίσει την εκτόξευση και τις αντινομίες ενός νέου πολιτικού που καταφέρνει το 2015 (στα 41 του χρόνια) να φτάσει να γίνει πρωθυπουργός.

Μια διαδικασία βέβαια που είχε τους δικούς της νόμους και δομήθηκε πάνω σε μια σειρά παραμέτρων που έχουν να κάνουν πρωτίστως με την απαξίωση του προηγούμενου μοντέλου δικομματισμού και τον τρόπο που κλονίζεται υλικά μια ολόκληρη κοινωνική τάξη στη χώρα λόγω των μεταβολών τής ζωής από το 2009 και έπειτα.

Σε αυτήν τη δεκαετία που τώρα εκπνέει – από το 2010 μέχρι και το 2019 – η Ελλάδα άλλαξε συντριπτικά. Ο Αλέξης Τσίπρας μοιάζει να είναι εκείνο το πρόσωπο που ανατέλλει στην κεντρική πολιτική σκηνή, που καταφέρνει να «σερφάρει» στο κύμα της αγανάκτησης και του μαζικού κοινωνικού θυμού σε τρεις φάσεις και να γίνει πρωθυπουργός. Και μαζί με αυτόν να γίνει συλλογικά κυβερνών κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ.

Οι κρίσιμοι σταθμοί

Αν ψάχναμε σήμερα τρία κάδρα που έφεραν τον 40άρη από την Κυψέλη μέσα στην περιπετειώδη δεκαετία, θα λέγαμε: οι διπλές εκλογές του 2012 που εκτόξευσαν το μικρό κόμμα του. Το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ (10-14 Ιουλίου 2013) στις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις (Παλ. Φάληρο) και βέβαια το πρόγραμμα που διάβασε στη ΔΕΘ (2014) ο ίδιος ο Τσίπρας και που θεωρήθηκε ο πυρήνας της «πρώτη φορά Αριστεράς» (για πολλούς υπήρξε ένα πρόγραμμα ματαίωσης, φενάκης και ψευδαισθήσεων που δεν υπολόγιζε τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων).

Στο πρόσωπο του Τσίπρα και στις οβιδιακές του μεταμορφώσεις ο ελληνικός λαός θα βρει μια εμπράγματη ανάθεση των προσδοκιών του. Θα εκχωρήσει τον όποιο ριζοσπαστισμό του και στις 25 Ιανουαρίου του 2015 θα τον στείλει στο Μέγαρο Μαξίμου. Από κει και πέρα ο Τσίπρας θα μπει και στο κεντρικό κάδρο με την επτάμηνη διαπραγμάτευση που θα κορυφωθεί με το δημοψήφισμα και με την τελική συνθηκολόγηση. Ο Αλέξης Τσίπρας μετά τη συνομολόγηση του τρίτου Μνημονίου και τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 (όπου μετασχηματίζει το δικό του κόμμα με μια πιο προσωποκεντρική αστική λογική) δεν θα είναι ο ίδιος με εκείνον των πλατειών του 2012.

Ο πρωθυπουργός Τσίπρας είναι ο «διαχειριστής», ο συγκυβερνήτης για δεύτερη φορά με τον Καμμένο, ο συνομιλητής του Τραμπ και ο πρωθυπουργός που επιλέγει μια στρατηγική πρόσδεση με τον αμερικανικό και ισραηλινό παράγοντα.

Είναι όμως και για τους αντιπάλους του ο «νεκροθάφτης των ελπίδων», ο μετρ της kolotoumba (που υπήρξε και διεθνής όρος), ο κυνικός τακτικιστής που όμως χρεώνεται το «χτύπημα της μεσαίας τάξης». Η διακυβέρνησή του έχει αντινομίες, αντιφάσεις, ενώ πάντα σύμφωνα με τους αντιπάλους του μετατοπίζεται γρήγορα σε «παλιό πολιτικό προσωπικό» με τις μεθόδους του.

Εδώ δειλά δειλά και ο ίδιος επιχειρεί να μπει στο κάδρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, πάει ως παρατηρητής στο PES. Μία ακόμη μεταμόρφωση που βρίσκεται σε εξέλιξη έχει τη Συμφωνία των Πρεσπών, το διαζύγιο με τον Καμμένο, τις εκλογές του 2019. Από εδώ και πέρα ο 45άρης πια Τσίπρας και μετά την τριπλή εκλογική ήττα από τον Μητσοτάκη (αντίπαλο που εντόνως υποτίμησε και που επίσης ήταν outsider για τη δική του παράταξη) βρίσκεται – εκτός από τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης – και σε ένα σταυροδρόμι. Θα καταφέρει να κάνει το κόμμα του ξανά ηγεμονικό και «ραχοκοκαλιά της προοδευτικής παράταξης» ή το άστρο του έσβησε κάτω από τη φθορά της διακυβέρνησης και των ματαιώσεων;

Το βέβαιο είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας μετουσίωσε το αντιμνημόνιο σε κυβερνώσα διέξοδο. Με την παραδοξότητα να ακολουθήσει τον οδικό χάρτη που ξόρκιζε.