«Φαντασιώσεις ισχύος» του Ερντογάν στη Λιβύη

«Η Ευρώπη πρέπει να σταματήσει τις φαντασιώσεις ισχύος του Ερντογάν» είναι ο τίτλος στο σχόλιο της κυριακάτικης Neue Zürcher Zeitung (NZZ), που προειδοποιεί ότι «ενώ η Ευρώπη συνδιαλέγεται για την κλιματική αλλαγή, το Brexit και τους λαϊκιστές, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν διευρύνει σημαντικά τις αξιώσεις ισχύος που προβάλλει η χώρα του». Η ελβετική εφημερίδα επισημαίνει ότι «ο Ερντογάν έρχεται να βοηθήσει την αναγνωρισμένη από τα Ηνωμένα Έθνη κυβέρνηση της Λιβύης, την οποία μόνο με μισή καρδιά στηρίζει η ΕΕ. Τα αληθινά κίνητρα είναι άλλα: εν μέρει πολιτικά-θρησκευτικά, εν μέρει οικονομικά, κυρίως γεωστρατηγικά.

Η κυβέρνηση του Λίβυου πρωθυπουργού Φαγιέζ Αλ Σαράζ θεωρείται ότι ανήκει στη Μουσουλμανική Αδελφότητα των σουνιτών. Τουρκικές εταιρείες κερδίζουν από την ανοικοδόμηση της Λιβύης, όπως και της Συρίας. Αλλά οι γεωπολιτικές φαντασιώσεις του Ερντογάν θα πρέπει να ξυπνήσουν τους Ευρωπαίους. Ο πρόεδρος επιδιώκει την ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το όνειρο των Τούρκων εθνικιστών για πρόσβαση στη Συρία, την Κύπρο, το Αιγαίο και τη Λιβύη συνεπάγεται μεγαλύτερη αστάθεια στα σύνορα της Ευρώπης».

«Ο Ερντογάν σχεδιάζει την επόμενη εκστρατεία του» επιγράφεται ανάλυση της Kölner Stadt-Anzeiger, που προειδοποιεί ότι η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη «δεν ανατρέπει μόνο τις προσπάθειες των Ευρωπαίων για κατάπαυση του πυρός, θα μπορούσε να πυροδοτήσει και ένα νέο προσφυγικό κύμα». Επιπλέον, η εφημερίδα της Κολωνίας εκτιμά ότι «για τον Ερντογάν η κυβέρνηση της Τρίπολης είναι και ένας χρήσιμος εταίρος στην προσπάθειά του να θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας στο Αιγαίο. Στα τέλη Νοεμβρίου ο Ερντογάν υπέγραψε με τον Αλ Σαράζ συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο, με την οποία Τουρκία και Λιβύη εγείρουν αξιώσεις στην οικονομική ζώνη της Ελλάδας. Η ΕΕ θεωρεί ότι η διμερής συμφωνία αντίκειται στο διεθνές δίκαιο».

Γερμανική διαμεσολάβηση στη Λιβύη;

Στις προσπάθειες για διαμεσολάβηση στη Λιβύη αναφέρεται η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Die Welt με τίτλο «Η Γερμανία διαμεσολαβεί, ο Ερντογάν θέλει να στείλει στρατεύματα». Όπως επισημαίνει η εφημερίδα του Βερολίνου «στη Λιβύη κυριαρχεί ο πόλεμος. Η Γερμανία δεν θέλει να εξελιχθεί η χώρα αυτή σε μία δεύτερη Συρία. Αλλά η Ρωσία και η Τουρκία έχουν τα δικά τους συμφέροντα. Και η ΕΕ είναι διχασμένη, καθώς δύο σημαντικοί εταίροι του Βερολίνου υποστηρίζουν διαφορετικές πλευρές».

Τι επιδιώκει όμως η γερμανική πλευρά; Σύμφωνα με την εφημερίδα «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι στη Λιβύη διακυβεύονται ευρωπαϊκά και γερμανικά συμφέροντα. Προφανώς δεν θέλει να επαναλάβει τα λάθη που έγιναν στη Συρία. Εκεί το Βερολίνο δεν είχε παρά ελάχιστη ανάμειξη, με αποτέλεσμα να εξαρτάται σήμερα από δύσκολους εταίρους όπως η Τουρκία και η Ρωσία. Εκατομμύρια άνθρωποι δραπέτευσαν από τον πόλεμο, μερικοί από αυτούς με προορισμό την Ευρώπη. Παρόμοια σενάρια θέλουν να τα αποφύγουν στην περίπτωση της Λιβύης».

Το «μακρύ χέρι» του Ερντογάν

Πάντως ο Τούρκος πρόεδρος έχει αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο επαφών που φτάνει μέχρι την Ευρώπη, όπως αποδεικνύει το δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) για τον Εκρέμ Ιμάμογλου, νέο δήμαρχο Κωνσταντινούπολης και πολιτικό αντίπαλο του Ερντογάν. «Την περασμένη εβδομάδα ο Ιμάμογλου, υλοποιώντας μία προεκλογική του υπόσχεση, ταξίδεψε στο Σαράγεβο, την πρωτεύουσα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης» αναφέρει η εφημερίδα. «Αιτιολογώντας την επιλογή αυτή είπε ότι το είχε υποσχεθεί στους Βόσνιους συμπολίτες του στην Κωνσταντινούπολη. Άλλωστε οι Βόσνιοι που ζουν εκεί αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την ταυτότητα της πόλης, την εκλογή του την οφείλει και σε εκείνους».

Αλλά όπως επισημαίνει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης, ο Ιμάμογλου δεν ήταν καλοδεχούμενος για όλους. «Ο δήμαρχος του Σαράγεβο, Αμπντουλάχ Σκάκα, δεν τον δέχθηκε. Γιατί ο Σκάκα ανήκει στο Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης, του οποίου ο ηγέτης, Μπακίρ Ιζετμπέκοβιτς, είναι στενός φίλος- ή και υποχείριος, όπως ισχυρίζονται πολιτικοί του αντίπαλοι- του Ερντογάν. Η σχέση αυτή χρονολογείται από την εποχή τον Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς, πατέρα του Μπακίρ, ο οποίος πέθανε το 2003 και θεωρείται, για τους περισσότερους μουσουλμάνους της χώρας, ο πατέρας της βοσνιακής ανεξαρτησίας. Διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Ερντογάν. ‘Να μου προσέχετε τη Βοσνία’ είπε ο Ιζετμπέκοβιτς στο νεκροκρέβατό του απευθυνόμενος προς τον Ερντογάν, λέει ένας θρύλος ιδιαίτερα διαδεδομένος στη Βοσνία και στην Τουρκία. Ο Ερντογάν φαίνεται να παίρνει στα σοβαρά τη θρυλούμενη εντολή».