Αλλεπάλληλες τουρκικές προκλήσεις: Σε κλοιό τα τεμάχια 2 και 3 της κυπριακής ΑΟΖ

Φανερή είναι η προσπάθεια της Τουρκίας να αποτρέψει γεωτρήσεις στα τεμάχια 2 και 3 της κυπριακής ΑΟΖ από την κοινοπραξία Total – Eni – Kogas, που αναμένει ότι θα πραγματοποιηθούν τους αμέσως επόμενους μήνες στο πλαίσιο των (μέχρι και επτά) γεωτρήσεων, οι οποίες είναι ήδη προγραμματισμένες.

Ωστόσο, ως ομπρέλα προστασίας εκλαμβάνεται η επικείμενη επίσκεψη Πομπέο στην Κύπρο.

Σε κλοιό τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο της Κύπρου, με μια πρώτη κίνηση, η Τουρκία εξέδωσε παράτυπη Navtex, με την οποία «δέσμευσε» θαλάσσια περιοχή έκτασης περίπου 3.500 ναυτικών μιλίων, για παράνομες σεισμογραφικές έρευνες με το «Μπαρμπαρός», που καλύπτει μεγάλο μέρος του τεμαχίου 2, όπως και το μεγαλύτερο μέρος του τεμαχίου 3.

Το «Μπαρμπαρός» και τα δύο πλοία που το συνοδεύουν ήδη μετακινήθηκε στην εν λόγω περιοχή. Πρόκειται για περιοχή, που ξεκινά νότια της Κύπρου από το ύψος της Δεκέλειας μέχρι και το Ακρωτήρι Κάβο Γκρέκο και φτάνει ανατολικά στον άξονα Κάβο Γκρέκο μέχρι και το Παραλίμνι και τον κόλπο Αμμοχώστου.

Σύμφωνα με την παράτυπη Navtex, η παράνομη δραστηριότητα του τουρκικού σεισμογραφικού στην περιοχή που ξεκίνησε στις 22 Δεκεμβρίου, θα συνεχιστεί μέχρι και τις 31 Μαΐου, δηλαδή για περισσότερο από πέντε μήνες, κάτι που δείχνει ότι σκοπός δεν είναι κυρίως οι σεισμογραφικές έρευνες, που μπορούν να ολοκληρωθούν κανονικά σε πολύ λιγότερο χρόνο, αλλά η δήλωση παρουσίας και η αμφισβήτηση της κυπριακής ΑΟΖ.

Μάλιστα, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τα ανατολικά όρια της περιοχής που «δεσμεύτηκε» συνορεύουν αλλά δεν επικαλύπτουν τον στόχο «Σουπιά» στο τεμάχιο 3, όπου το τουρκικό πολεμικό ναυτικό παρεμπόδισε γεώτρηση της ΕΝΙ στις αρχές του 2017. Επικαλύπτει ωστόσο δεύτερο στόχο στην περιοχή, με την ονομασία «Οκτάπους».

Τη νέα προκλητική κίνηση, η Τουρκία συμπληρώνει με παράλληλες ασκήσεις του πολεμικού της ναυτικού, σε περιοχή που ξεκινά από τα ανοικτά της Λάρνακας και φτάνει μέχρι τα όρια των χωρικών υδάτων της Κύπρου σε απόσταση 14 ναυτικών μιλίων στον άξονα του κόλπου της Λάρνακας, από τον Μαζωτό μέχρι και τις ακτές της Δεκέλειας. Πρόκειται για περιοχή που επικαλύπτει μεγάλο μέρος του τεμαχίου 2.

Προβλέπονται ασκήσεις του τουρκικού πολεμικού ναυτικού με χρήση πυρών, στις 6, στις 14, στις 22 και στις 30 Ιανουαρίου και ασκήσεις χωρίς πυρά στις 8, στις 17, στις 25 και στις 28 Ιανουαρίου.

Την ίδια ώρα, πρέπει να αναμένεται και η επόμενη ενέργεια της Τουρκίας με νέα κίνηση του γεωτρύπανου «Yavuz», που βρίσκεται από τις αρχές Οκτωβρίου σε σημείο περί τα 50 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά του Πισσουρίου και πραγματοποιεί γεώτρηση σε περιοχή κοντά στο υποθαλάσσιο όρος Ερατοσθένης. Η εν λόγω γεώτρηση αναμένεται να ολοκληρωθεί τη δεύτερη εβδομάδα Ιανουαρίου.

Να σημειωθεί ότι το δεύτερο τουρκικό γεωτρύπανο -ο «Πορθητής»- που βρίσκεται νότια του Ριζοκαρπάσου, αναμένεται να συνεχίσει εκεί μέχρι και τον Μάρτιο.

Στήριξη από ΗΠΑ

Την ίδια ώρα, για επίσκεψη που στέλνει μήνυμα στήριξης στις περιφερειακές συνεργασίες, τις οποίες η Άγκυρα αμφισβητεί, θεωρείται η επίσκεψη του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην Κύπρο.

Σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο της Κύπρου, η αμερικανική διπλωματία σε περιόδους όξυνσης στην περιοχή ήταν προσεκτικά ουδέτερη μοιράζοντας την πίτα στη μέση. Επιλέγοντας τα μηνύματά της να είναι προς όλους τα ίδια αδιαφορώντας το ποιος φέρει μεγαλύτερη ή μικρότερη ευθύνη για τα τεκταινόμενα.

Στην προκειμένη περίπτωση η απόφαση του Μάικ Πομπέο να επισκεφθεί την Κύπρο είναι στοχευμένη. Αποφασίστηκε και ανακοινώθηκε μετά τις πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή και ακολουθεί τη μεθαυριανή υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό EastMed μεταξύ Ελλάδα, Κύπρου και Ισραήλ.

Η επίσκεψη του Μάικ Πομπέο στη Λευκωσία αποσκοπεί στο να επιβεβαιώσει τη στενή σχέση των δύο χωρών διαμηνύοντας παράλληλα πως η Κύπρος αποτελεί δύναμη σταθερότητας στην περιοχή. Ένας ρόλος που στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αξιολογείται θετικά. Οι ΗΠΑ προσβλέπουν σε συνέχιση προώθησης κοινών προτεραιοτήτων με την Κύπρο. Παράλληλα οι ΗΠΑ μέσω της επίσκεψη Πομπέο θέλουν να στείλουν το μήνυμα ότι επενδύουν στο τριμερές σχήμα Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ.

Πλήρως ικανοποιημένη η Λευκωσία από τις εξελίξεις καθώς βλέπει μέσα από την επίσκεψη Πομπέο στήριξη σε μια ιδιαίτερη κρίσιμη περίοδο. Παράλληλα βλέπει πως μέσα από την επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ η Ουάσινγκτον θέλει να ενισχύσει τις σχέσεις των δύο χωρών σε διμερές επίπεδο.

Τα τελευταία 25 χρόνια οι μόνες επισκέψεις από τους επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι μόλις τρεις. Οι δύο επί διακυβερνήσεως Νίκου Αναστασιάδη. Τον Σεπτέμβρη του 1997 πέρασε από το νησί η τότε Αμερικανίδα ΥΠΕΞ, Μαντλίν Ολμπράιτ, όπου είχε σύντομες επαφές. Επόμενη επίσκεψη ήταν τον Δεκέμβρη του 2015 από τον Τζον Κέρι και έρχεται την ερχόμενη εβδομάδα η επίσκεψη του Μάικ Πομπέο.

Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε χθες την περιοδεία του Μάικ Πομπέο σε πέντε χώρες. Ουκρανία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν και Κύπρο. Οι επισκέψεις θα πραγματοποιηθούν μεταξύ 3 και 7 Ιανουαρίου.

Η Κύπρος θα είναι ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας κι όπως αναφέρει η ανακοίνωση, «στις 7 Ιανουαρίου, ο Υπουργός θα μεταβεί στη Λευκωσία όπου θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Υπουργό Εξωτερικών Χριστοδουλίδη για να επιβεβαιώσει την ισχυρή σχέση ΗΠΑ – Κυπριακής Δημοκρατίας».

Σημειώνεται επίσης ότι ο κ. Πομπέο θα συναντηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί. Ο Υπουργός Εξωτερικών θα επαναβεβαιώσει στους ηγέτες και των δύο κοινοτήτων τη συνεχιζόμενη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στις κυπριακής ηγεσίας προσπάθειες υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών για την επανένωση της Κύπρου ως μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, σε συμφωνία με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρεται.

Δήλωση Χριστοδουλίδη

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει την επίσκεψη Πομπέο στη Λευκωσία την ερχόμενη εβδομάδα σημείωσε πως «πρόκειται για μια σημαντική και ουσιαστική επίσκεψη». Αναφερόμενος στην ατζέντα της επίσκεψης ο ΥΠΕΞ είπε: «Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πως μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες ενισχύεται περαιτέρω η διμερής συνεργασία Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής». Προσθέτοντας ότι αυτή η συνεργασία είναι σε όλους τους τομείς στη βάση μιας θετικής ατζέντας.

Κατά τη συνάντηση που θα έχουν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για τις περιφερειακές εξελίξεις «σε μια περίοδο ιδιαίτερων προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο». Θα συζητηθούν και οι περιφερειακές συνεργασίες που η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν αναπτύξει σε χώρες της περιοχής.

Με την ευκαιρία της παρουσίας Πομπέο στο νησί θα ανταλλαγούν απόψεις «για το πώς η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να βοηθήσει στον τερματισμό των έκνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο». Η Λευκωσία θα αδράξει την ευκαιρία να στείλει και μηνύματα σε σχέση με το Κυπριακό υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι ο τερματισμός των έκνομων ενεργειών «θα επιτρέψει να επαναρχίσουν ουσιαστικές συνομιλίες για το Κυπριακό από εκεί που έμεναν στο Κραν Μοντάνα».