Θεοφάνεια στη Θεσσαλονίκη : Μόνο για τολμηρους οι θάλασσες -Το έθιμο με το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι

Με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες αναμένεται να πραγματοποιηθεί φέτος ο εορτασμός των Θεοφανείων και ο αγιασμός των υδάτων στη Θεσσαλονίκη, με αναβίωση παλαιών εντυπωσιακών εθίμων.

Οι πιο τολμηροί θα βουτήξουν στα νερά του Θερμαϊκού Κόλπου, στο Καραμπουρνάκι της Καλαμαριάς και στις παραλίες του δήμου Θερμαϊκού, ενώ κάποιοι άλλοι σε πισίνες, προκειμένου να συναγωνιστούν ποιος θα πιάσει το Σταυρό.

Στη Θεσσαλονίκη, ο αγιασμός των υδάτων θα γίνει στις 11 το πρωί, με κάθε επισημότητα από το πλακόστρωτο της παλιάς παραλιακής και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Λεωφόρου Νίκης, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και πλήθος κόσμου.

Στην Καλαμαριά, η γιορτή των Φώτων θα ξεκινήσει με θεία λειτουργία στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και στις 11 το πρωί η εικόνα της βάπτισης του Κυρίου θα μεταφερθεί στο Ναυτικό Όμιλο Θεσσαλονίκης για την τελετή κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού.

Λίγο αργότερα, ρίψεις του Σταυρού θα γίνουν στο δημοτικό κολυμβητήριο Καλαμαριάς αλλά και στη βάση Ναυτοπροσκόπων.

Ο εορτασμός θα ολοκληρωθεί στη 1 μετά το μεσημέρι με την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας των χειμερινών κολυμβητών από τον δήμαρχο Καλαμαριάς, Γιάννη Δαρδαμανέλη, στην πλαζ Αρετσούς.

Το έθιμο με το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι

Στον δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη, στο δημοτικό κολυμβητήριο του Πανοράματος αναμένεται να βουτήξουν και φέτος δεκάδες κολυμβητές για να πιάσουν τον Σταυρό, ενώ στο Ασβεστοχώρι για μια ακόμη χρονιά θα αναβιώσει το έθιμο με το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι.

Ένα έθιμο μοναδικό που αναδεικνύεται κάθε χρόνο εδώ και περίπου δύο αιώνες την ημέρα των Θεοφανείων στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου, ζωντανεύοντας παλιές και ιστορικές τοπικές παραδόσεις.

Ηδη από την παραμονή των Θεοφανείων αρχίζει η γιορτή. Στολίζεται ένα μεγάλο τραπέζι στο κέντρο του Ναού και σχηματίζεται ένας μεγάλος Σταυρός από πορτοκάλια και κλαδιά κυπαρισσιού, όπως αναφέρει το voria.gr.

Το κυπαρίσσι συμβολίζει την αιωνιότητα και το πορτοκάλι την υγεία, ενώ και τα δύο προφέρονται ως δωρεά από οικογένειες του Ασβεστοχωρίου.

Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας το τραπέζι πλαισιώνουν μικρά παιδιά, που κρατούν αναμμένες λαμπάδες-κεριά, στα οποία είναι περασμένα δύο πορτοκάλια και ένα μήλο, ενώ ανάμεσα τους κρέμονται αποξηραμένα σύκα, που είναι δεμένα με μια κόκκινη κλωστή. Δεμένα στην κόκκινη κλωστή ήταν παλιότερα φλουριά, ενώ σήμερα κρέμονται από τις λαμπάδες νομίσματα.

Το έθιμο προβλέπει ότι τα στολισμένα κεριά τα προσφέρουν στα παιδιά οι νονές και οι νονοί τους την παραμονή ή την προπαραμονή των Θεοφανίων, ενώ αν δεν βρίσκονται στο Ασβεστοχώρι το έθιμο τηρείται από τους γονείς ή τους υπόλοιπους συγγενείς. Μάλιστα τα παλιότερα χρόνια τα στολισμένα κεριά κρατούσαν και όλες οι αρραβωνιασμένες κοπέλες, χωρίς όμως τα σύκα. Η λαμπάδα ήταν στολισμένη με μια κόκκινη κλωστή και το φλουρί το πρόσφερε σε κάθε κοπέλα η πεθερά της.

Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας μοιράζεται σε όλο το εκκλησίασμα ένα πορτοκάλι με ένα μικρό κλωνάρι κυπαρισσιού στο πάνω μέρος του. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό συμβολίζει την μπομπονιέρα του Χριστού και τοποθετείται από τους πιστούς στο εικονοστάσι του σπιτιού τους.

Να σημειωθεί ότι το έθιμο το έφεραν στο Ασβεστοχώρι ξενιτεμένοι παλιοί κάτοικοι της περιοχής από τους Αγίους Τόπους.

Ο εορτασμός στο Δήμο Νεάπολης – Συκεών

Δύο τελετές αγιασμού των υδάτων και κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού θα πραγματοποιηθούν στον δήμο Νεάπολης – Συκεών. Η πρώτη θα γίνει στις Συκιές με την τελετή να έχει προγραμματιστεί για τις 10:45 το πρωί στο δημοτικό κολυμβητήριο από τον ιερό ναό Αγίων Χαραλάμπους και Χριστοφόρου Συκεών και η δεύτερη στις 11:30 στη Νεάπολη στη δημοτική πισίνα στην περιοχή Στρεμπενιώτη από τους ιερούς ναούς Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και Αγίου Γεωργίου Νεαπόλεως.

Στον δήμο Θερμαϊκού, η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και ο αγιασμός των υδάτων θα πραγματοποιηθεί ανοιχτά της θάλασσας.

Οι τολμηροί, που θα αψηφήσουν τις καιρικές συνθήκες, θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά της Περαίας, των Νέων Επιβατών, της Αγίας Τριάδας, της Επανομής, όπως επίσης στο λιμάνι του Αγγελοχωρίου και στη Νέα Μηχανιώνα, όπου και θα παραστεί στις 11 το πρωί ο δήμαρχος, Γιώργος Τσαμασλής.

Στον δήμο Παύλου Μελά, η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού θα γίνει στο κολυμβητήριο της δημοτικής ενότητας Σταυρούπολης στην Άνω Ηλιούπολη, στις 11 το πρωί, όπου οι πιστοί θα βουτήξουν στα νερά για να πιάσουν το Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου.

Στον δήμο Θέρμης, η τελετή του αγιασμού των υδάτων θα πραγματοποιηθεί στο Φράγμα, στη δημοτική κοινότητα των Βασιλικών, στις 11 το πρωί παρουσία πλήθους κόσμου, ενώ με κάθε επισημότητα θα πραγματοποιηθεί ο εορτασμός των Θεοφανίων σε κάθε δημοτική ενότητα του δήμου Ωραιοκάστρου. Στα αξιοσημείωτα είναι ο εορτασμός στο Μελισσοχώρι, όπου η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στολίζεται με πρασινάδες, πορτοκάλια και λεμόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ