Μια υπογραφή, πολλά μηνύματα

Από την υπογραφή του αγωγού EastMed με την Κύπρο και το Ισραήλ βγαίνουν μερικά χρήσιμα συμπεράσματα. Κατ’ αρχήν σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι το περίπου προφανές: ότι οι συμμαχίες και οι ισορροπίες άλλαξαν και το κέντρο αποφάσεων έχει μετακινηθεί πλέον από τη Δύση.

Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με τη βαρύτητα και την ισχύ των επιμέρους συμμαχιών. Στην παρούσα χρονική συγκυρία, με την τουρκική απειλή να φουντώνει, η Ελλάδα και η Κύπρος κατάλαβαν αυτό που θα καταλάβουν και οι υπόλοιποι σύντομα. Οτι δηλαδή δεν μπορούν να υπολογίζουν πια στη στήριξη από τα άλλα μέλη της ΕΕ ή από τις ΗΠΑ, διότι αυτή, στις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι απλώς στα λόγια. Στην πράξη αργεί πολύ, την ώρα που η όποια απειλή δημιουργεί προηγούμενο.

Οπότε τι να την κάνεις; Κατά συνέπεια, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η σύνθεση των επιμέρους συμμαχιών, από οτιδήποτε άλλο. Εν προκειμένω, θα είχε την ίδια βαρύτητα η προχθεσινή συμφωνία αν έλειπε το Ισραήλ ή αν ήταν απλός παρατηρητής; Το ίδιο ισχύει, κατά το μάλλον ή ήττον, και για τις άλλες συμμετέχουσες χώρες.

Το τρίτο συμπέρασμα; Οτι δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία το περιεχόμενο της συμφωνίας. Εν προκειμένω, χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε τη σημασία του αγωγού, αυτό που περισσότερο μετράει είναι τελικά ποιοι έβαλαν τις υπογραφές κάτω από τη συμφωνία και κυρίως πόσο αποφασισμένοι είναι να την υλοποιήσουν.

Απόδειξη; Πάρτε για παράδειγμα το Μεταναστευτικό. Στα νησιά μας, πέρασαν ακόμα κι αυτές τις μέρες, μέσα σε απάνθρωπες συνθήκες, εκατοντάδες απελπισμένοι. Η ελληνική κυβέρνηση φωνάζει και χτυπάει το καμπανάκι εδώ και μήνες, αλλά οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης αγνοούνται, όπως και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών. Το συμπέρασμα; Υπάρχει κενό το οποίο η Τουρκία απλώς φροντίζει να αξιοποιεί και να εκμεταλλεύεται. Στοχοποιώντας τους περισσότερο εκτεθειμένους κρίκους της άλλης πλευράς. Δηλαδή την Ελλάδα και την Κύπρο.

Από όλη αυτή την ιστορία ωστόσο, εκτός από συμπεράσματα, προκύπτει κι ένα ερώτημα: Πώς θα ενεργήσει η Αγκυρα όταν έρθει η ώρα να θίξει στην πράξη επιχειρηματικά συμφέροντα της Ουάσιγκτον, του Παρισιού ή της Ρώμης; Θα «τρομάξει» ή θα «προχωρήσει»; Και πώς θα αντιδράσει η Δύση σε κάθε περίπτωση;

Αγνωστο, γιατί γεγονός αποτελεί παράλληλα ότι αυτή η τελευταία, που είχε συνηθίσει μετά την πτώση του Τείχους να βάζει την ατζέντα και να ελέγχει τις εξελίξεις, αντιλαμβάνεται ότι πλέον δεν μπορεί να το κάνει. Κυρίως γιατί έχει να κάνει με νέους παίκτες. Η Τουρκία, για παράδειγμα, είναι ένα στρατόπεδο από μόνη της, και όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά και στα Βαλκάνια. Η Κίνα, το ίδιο, ενώ επιστρέφει και η Ρωσία. Γι’ αυτό και η συμφωνία της Ελλάδας με το Ισραήλ είναι κάτι παραπάνω από ενεργειακή…