Απορρύθμιση

Προχθές το βράδυ, ένας φίλος μου (τα στοιχεία του δεν τα κοινοποιώ), την ώρα που πήγαινε να πάρει το μετρό στον σταθμό του Κεραμεικού, είχε την ατυχία να συναντήσει επτά νεαρούς άντρες που είχαν όρεξη να κάνουν μπούλινγκ σε επιλεγμένους στόχους, σε αδύναμους, μόνους, σχετικώς ανυπεράσπιστους στην πόλη. Επειδή δεν τους άρεσε η φάτσα του, τον ακολούθησαν και του τράβηξαν το κασκόλ.

Εκείνος τους έκανε παρατήρηση και τότε, και οι επτά, άρχισαν να τον γρονθοκοπούν και να τον κλοτσάνε. Σαστισμένος και ματωμένος κάτι πήγε να πει, αλλά ο ένας από τους επτά του είπε «δεν σε χτυπήσαμε φίλε, έπεσες και χτύπησες μόνος» και ανενόχλητοι απομακρύνθηκαν.

Το περιστατικό παρακολούθησαν από την αρχή ως το τέλος τρία κορίτσια που φώναζαν, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα άλλο. Μερικοί προσπέρασαν, ίσως βιάζονταν, ίσως δεν έδωσαν σημασία, ίσως δεν ήθελαν μπλεξίματα. Ο φίλος μου, αφού μάζεψε το πεσμένο κασκόλ και προσπάθησε να σταματήσει το αίμα στο πρόσωπο, κατέβηκε τις κυλιόμενες αναζητώντας αστυνομικό στην είσοδο του σταθμού. Εκείνος, που όντως υπήρχε, τον βοήθησε και του είπε να κάνει μήνυση κατ’ αγνώστων.

Πρέπει να είχε εντοπίσει την ομάδα, προφανώς διασκέδαζαν τη δύναμή τους και την επεδείκνυαν. Τέλος, ο αστυνομικός του ζήτησε συγγνώμη που δεν τον προστάτεψε. Επίσης, πρόλαβε να του εκμυστηρευτεί ότι, σε μια άλλη περίπτωση που παρενέβη δραστικά, τον απειλούσαν για καιρό ότι ξέρουν πού μένει και θα του στείλουν μπράβους στο σπίτι.

Ο φίλος μου γύρισε σπίτι του. Μιλήσαμε ώρες μετά, και παρέμενε αναστατωμένος. Τον ρώτησα δειλά αν οι επτά που τον προπηλάκισαν και τον χτύπησαν μιλούσαν ελληνικά. «Μιλούσαν ελληνικά αλλά δεν ήταν Ελληνες», μου είπε. Παρ’ όλα αυτά, επέμενε ότι η καταγωγή δεν έχει σημασία, σημασία έχει η βίαιη συμπεριφορά, το κυνήγι του αδύναμου. Μου είπε ακόμα ότι, ως αναγνώστης εφημερίδων και διαδικτυακών εκδόσεων, έχει καταναλώσει τόνους ελευθεριακών αντιλήψεων και ρητορικού ανθρωπισμού.

Γι’ αυτό, πρόσθεσε, δεν έχει σκοπό να δημοσιεύσει το πάθημά του ούτε στα κοινωνικά δίκτυα με τα οποία είναι συνδεδεμένος. Φοβάται ότι οι προοδευτικοί φίλοι του θα τον αποδοκιμάσουν, θα πουν ότι είναι οπαδός της στρατηγικής «νόμος και τάξη» και υπέρ του κυβερνητικού αυταρχισμού – και δεν αντέχει να χάσει φίλους.

Του παρατήρησα ότι είναι δημοκρατικό δικαίωμά μας να διεκδικούμε η αστυνομία να παίζει τον ρόλο της, ότι πληρώνουμε φόρους και απαιτούμε από το κράτος να διασφαλίζει ένα περιβάλλον ασφάλειας στην πόλη. Τα κράτη υπάρχουν και γι’ αυτό, για να αναλαμβάνουν να διαφυλάττουν, αν χρειαστεί διά της βίας, το αίσθημα της ατομικής και της συλλογικής ασφάλειας. Εχει σημασία να κινούμαστε χωρίς να φοβόμαστε, όπως κι αν είμαστε, ό,τι κι αν φοράμε. Η ασφάλεια είναι προϋπόθεση της δημοκρατίας.

Συμφωνήσαμε ότι έχει εισβάλει στη ζωή μας μια ιδεολογία της απορρύθμισης – που μεταθέτει την τήρηση των κανόνων από τους κρατικούς μηχανισμούς στην ευθύνη καθενός και καθεμιάς. Αλλά τι γίνεται όταν η ατομική ευθύνη απλώς δεν υπάρχει; Τι γίνεται όταν η παραβατικότητα κυριαρχεί; Να γίνουμε όσοι μπορούμε πιστολέρο και δικαστές Ντρεντ; Κι οι αδύναμοι που έχουν την ανάγκη του κράτους;