Προσφορά και ζήτηση

Από χθες τα ξημερώματα στο Μαξίμου σήμανε ένας δεύτερος συναγερμός: Η δολοφονική επίθεση με στόχο τον ιρανό υποστράτηγο Κασίμ Σουλεϊμανί, που διέταξε ο Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να ανατρέψει την ατζέντα των συζητήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο ή ο αρχικός σχεδιασμός παραμένει αμετάβλητος; Η αμερικανική αεροπορική επιδρομή στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης είναι σίγουρα το νέο στοιχείο στην ατζέντα Τραμπ, πολύ περισσότερο εάν την προσεχή Τρίτη ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να διαχειριστεί και ενέργειες που κινούνται στη σφαίρα των αντιποίνων, αλλά στο πρωθυπουργικό επιτελείο οι περισσότεροι εκτιμούσαν ότι η αμερικανική διπλωματία έχει την εμπειρία να διαχωρίζει της υποθέσεις.

Η ανησυχία, ωστόσο, ότι μπροστά στις εξελίξεις στο μεσανατολικό μέτωπο περνούν σε δεύτερη μοίρα όσα διαδραματίζονται στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν υποχωρούσε. Ο έλληνας Πρωθυπουργός θα έχει σαφή εικόνα για το κλίμα μόνον όταν βρεθεί στο οβάλ γραφείο.

Στο ξεκίνημα της τελευταίας χρονιάς της πρώτης προεδρίας Τραμπ, ο Μητσοτάκης δεν σπεύδει στην Ουάσιγκτον για να μιλήσει για το Ιράν και τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, αλλά για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – και τις τουρκικές κινήσεις του τελευταίου τριμήνου στην ευρύτερη περιοχή. Τα μνημόνια για την τουρκολιβυκή ΑΟΖ και τη στρατιωτική συνεργασία Αγκυρας – Τρίπολης, είχαν σημάνει τον πρώτο συναγερμό, που οδηγεί εν πολλοίς και στο υπερατλαντικό ταξίδι.

Η «ανοικτή γραμμή» Τραμπ – Ερντογάν είναι μια παράμετρος που συνυπολογίζεται, αλλά στο Μαξίμου θεωρούν ότι κι αυτή έχει τα όριά της. Προεξοφλούν, για παράδειγμα, ότι στην προχθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Ερντογάν δεν υπήρξε καμία προαναγγελία για το χτύπημα στη Βαγδάτη, κυρίως επειδή η Ουάσιγκτον γνωρίζει και τους διαύλους που θέλει η Αγκυρα να κρατά ανοικτούς με Τεχεράνη και Μόσχα.

Ο Ερντογάν συζητά με τον Λευκό Οίκο ως σύμμαχος, αλλά ταυτόχρονα και με την έπαρση του ηγέτη μιας περιφερειακής υπερδύναμης – που έχει να προσφέρει, αντί μόνον να ζητάει.

Και αν ο Λευκός Οίκος δεν καταναλώνει φαιά ουσία για την τουρκολιβυκή ΑΟΖ, η αμυντική συνεργασία της Αγκυρας με την Τρίπολη μπορεί να απεγκλωβίσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο από τον βραχνά της Τζαμαχιρίας. Η Λιβύη είχε εξελιχθεί σε «μαύρη τρύπα» για την προεδρία Ομπάμα και τη Χίλαρι Κλίντον, ο Τραμπ νιώθει πιο ασφαλής εάν ο Ερντογάν μπορεί να αναλάβει έναν ρόλο χωροφύλακα ανάμεσα στους λίβυους φύλαρχους. Ουδείς αμφιβάλλει ότι ο τούρκος πρόεδρος αυτό το έχει ήδη «πουλήσει» στην Ουάσιγκτον. Το έκανε, άλλωστε, και με την επέμβαση στη Συρία, όπου ο αμερικανός πρόεδρος προτίμησε να σταθεί στη θετική πλευρά της τουρκικής πρόκλησης.

Υπό αυτό το πρίσμα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται για την πολύωρη πτήση, προσδοκώντας οι συζητήσεις με τον Τραμπ να αποδειχθούν επωφελείς και να διευκολύνουν τις επόμενες κινήσεις, αλλά χωρίς την αυταπάτη ότι θα μπορέσουν να αλλάξουν τα δεδομένα. Πριν η συζήτηση φθάσει στον Ερντογάν και την Αγκυρα που εκτρέπεται, στη βιτρίνα θα βρίσκεται μόνον η Ελλάδα – με ό,τι μπορεί εκείνη να προσφέρει. Αν η δύναμη συνυπολογίζεται πάντα από τον Τραμπ, η εξέχουσα θέση μιας χώρας στους ωκεανούς, που την αναδεικνύουν ως τον μεγαλύτερο πλωτό αγωγό πετρελαίου και αερίου, παγκοσμίως, θα προβληθεί στο μέγιστο βαθμό.

Οπως και η ιστορική συγκυρία, με τους εορτασμούς για Θερμοπύλες, Σαλαμίνα και δύο αιώνες ανεξαρτησίας, που συγκινούν τους δυτικούς. Στις «μπίζνες», το δίκτυο 5G, όπως και η προοπτική μιας συμμετοχής στην παραγωγή των μαχητικών F-35, επίσης προξοφλείται ότι θα βρεθούν στο τραπέζι.

Το μεγαλύτερο «όπλο» του έλληνα Πρωθυπουργού σε αυτή την πρώτη επίσκεψη στο οβάλ γραφείο, όμως, ακούει στο όνομα Μπενιαμίν Νετανιάχου – ίσως ο μόνος αρχηγός κράτους στον πλανήτη που μπορεί να επηρεάσει αυτή την ώρα τις κινήσεις και τη διάθεση του Τραμπ. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός, επιστρέφοντας στην Ιερουσαλήμ μετά τη χθεσινή ξενάγηση στην Ακρόπολη, δεν αποκλείεται να τηλεφωνήσει στο 1600 της Λεωφόρου Πενσιλβάνια…