Δομές «κολαστήρια» – Πόσοι ακόμα «μάρτυρες» χρειάζονται για να γίνει κάτι;

Δεν έχει τέλος ο εφιάλτης των προσφύγων στα ελληνικά νησιά, με ακόμα έναν πρόσφυγα να προστίθεται στη μακάβρια λίστα των νεκρών. Πολλοί από αυτούς έδωσαν τέλος στη ζωή τους γιατί δεν άντεξαν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο «κολαστήριο» της Μόριας, και άλλοι βρήκαν τραγικό θάνατο ακριβώς λόγω των απάνθρωπων συνθηκών που επικρατούν.

Δεν είναι λίγες άλλωστε οι μαρτυρίες που αναφέρουν ότι ακόμα κι αν ξέφυγαν από τον πόλεμο και τις οβίδες, έρχονται αντιμέτωποι με έναν καθημερινό θάνατο, χαρακτηρίζοντας τη Μόρια ως «φυλακή».

Βρέφη, μικρά παιδιά, έφηβοι αλλά και ενήλικοι κινδυνεύουν καθημερινά εντός των ΚΥΤ, με την κατάσταση στο νησί να παραμένει ασφυκτική και επικίνδυνη για τους πρόσφυγες.

Καταγγελίες και μαρτυρίες που σοκάρουν βλέπουν συχνά το φως της δημοσιότητας, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να στρουθοκαμηλίζει, παρά τις έντονες ανησυχίες που έχουν εκφράσει οι διεθνείς οργανισμοί.

Θα έλεγε κανείς άλλωστε ότι οι μαρτυρίες ειδικών που κάνουν λόγο για ανήλικα παιδιά, που ζουν στη Μόρια, με τάσεις αυτοκτονίας, θα ήταν αρκετό για να «συγκινηθούν» οι αρχηγοί κρατών και να αφήσουν για λίγο στην άκρη τις κινήσεις εντυπωσιασμού.

Οι μαρτυρίες – «γροθιά στο στομάχι» από πρόσφυγες που διαμένουν στο hotspot της Σάμου, οι οποίοι ανησυχούν ακόμα και για την ίδια τους τη ζωή καθώς και μαρτυρίες γυναικών, που «δεν μπορούν να πάνε το βράδυ στις τουαλέτες μόνες τους» φαίνεται πως επίσης δεν ήταν αρκετές.

Σήμερα το πρωί έγινε γνωστή η είδηση ενός νέου θανάτου πρόσφυγα στη Μόρια.

Ο 31χρονος βρέθηκε απαγχωνισμένος το πρωί της Δευτέρας σε χώρο του Προαναχωρησιακού Κέντρου Κράτησης, που λειτουργεί εντός του ΚΥΤ, όπου κρατούνται συνολικά 85 άτομα.

Αυτή τη στιγμή στη Μόρια διαμένουν περίπου 18.000 πρόσφυγες, σε έναν χώρο ο οποίος είναι σχεδιασμένος μόλις για 2.000 άτομα. Από τους 18.000 τα 7.000 είναι παιδιά.

Τραγωδίες που συγκλόνισαν

Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι από μόνος του ένα συνταρακτικό γεγονός. Ο θάνατος όμως 5χρονου παιδιού την ώρα που παίζει, έχοντας βρει μια στιγμή χαράς σε ένα απλό χαρτοκιβώτιο είναι κάτι παραπάνω…

Το 5 ετών αγοράκι από το Αφγανιστάν βρισκόταν λίγο έξω από τη Μόρια, όπου έβρισκε στιγμές χαράς μέσα σε ένα χαρτοκιβώτιο. Ένα φορτηγάκι που κινούνταν στον χώρο, πάτησε το χαρτόκουτο, όπου βρισκόταν μέσα το άτυχο παιδί.

Λίγες μέρες αργότερα, φωτιά ξεσπάει στο ΚΥΤ της Μόριας, έπειτα από βραχυκύκλωμα στα καλώδια οροφής ενός κοντέινερ.

Αποτέλεσμα της πυρκαγιάς ήταν να χάσει τη ζωή της η 49χρονη Faride Tajik από το Αφγανιστάν.

Στο άκουσμα του θανάτου της, ξέσπασαν επεισόδια εντός του ΚΥΤ με τους πρόσφυγες να διαμαρτύρονται για τις συνθήκες κράτησης.

Νεκρό βρέφος από αφυδάτωση

Λίγο καιρό αργότερα, σοκ προκάλεσε η είδηση θανάτου ενός βρέφους, μόλις εννέα μηνών.

Η είδηση, την οποία έκανε γνωστοί οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», έκανε λόγο για ένα βρέφος, το οποίο πέθανε από αφυδάτωση, καταδεικνύοντας τις τραγικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι πρόσφυγες σε αυτούς τους καταυλισμούς φιλοξενίας.

Λόγω της παραμέλησης της υγειονομικής περίθαλψης και των άθλιων συνθηκών, παιδιά πεθαίνουν συνεχώς, σε Ελλάδα και Ευρώπη, χωρίς να αλλάζει σχεδόν τίποτα τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Σύμφωνα με τους «ΓΧΣ» στη Μόρια βρίσκονται περίπου 5.000 παιδιά, στην πλειονότητα τους κάτω των 12 ετών.

Η Μόρια «σκοτώνει» τα προσφυγόπουλα

Τον γύρο του κόσμου έκανε και το ρεπορτάζ του BBC το οποίο αποκάλυψε τη χαμένη παιδικότητα μέσα από τα τείχη της Μόριας.

Το ρεπορτάζ έκανε λόγο για παιδιά 12 έως και 17 ετών τα οποία αυτοτραυματίζονται ή θέλουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους, μιλώντας έντονα για την επιθυμία τους να πεθάνουν.

Σύμφωνα με μαρτυρίες ειδικών, μέσα σε τρεις μήνες, είχε τύχει να αντιμετωπίσουν ακόμα και είκοσι περιπτώσεις αυτοτραυματισμού και δύο απόπειρες αυτοκτονίες.

Το ρεπορτάζ αποκάλυπτε περιστατικά, όπου παιδιά συχνά χτυπούσαν το κεφάλι τους στον τοίχο ή ξερίζωναν τα μαλλιά τους.

Το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για αποσυμφόρηση των ελληνικών νησιών και μεταφορά 20.000 προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο οι εκκλήσεις προς την Ευρώπη, ζητώντας να μοιραστούν το βάρος του προσφυγικού, φαίνεται να πέφτουν στο κενό.

Εκκληση από ευρωβουλευτές για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης

Συχνά το θέμα του προσφυγικού έχει φτάσει έως το ευρωκοινοβούλιο. Σε επιστολή τους 105 ευρωβουλευτές κατήγγειλαν τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης ζητώντας από την ΕΕ να δράσει άμεσα με υπευθυνότητα και αλληλεγγύη απέναντι στην εξελισσόμενη ανθρωπιστική κρίση.

Όσον αφορά τα ασυνόδευτα ανήλικα στα κέντρα φιλοξενίας, τόνισαν πως «η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται σε σημείο ώστε να έχει εξελιχθεί, πλέον, σε μία ευρείας έκτασης ανθρωπιστική κρίση σε εξέλιξη. Κάποιοι από εμάς που επισκεφτήκαμε τα κέντρα φιλοξενίας και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι τι συμβαίνει νιώθουμε βαθύτατα συντετριμμένοι».

Συγκεκριμένα ζητούν από το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων θα πρέπει να λάβει μία σειρά από συγκεκριμένα μέτρα για:

• Άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και υγιεινής με την παροχή στέγης, ιατρικής περίθαλψης και επαρκούς διατροφής μέσω διαδικασιών έκτακτης ανάγκης και αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης – π.χ. με την παροχή πλήρους επιχειρησιακής υποστήριξης από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
• Θέσπιση έκτακτων μέτρων μετεγκατάστασης σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη και την επείγουσα θέσπιση ενός μακροπρόθεσμου μηχανισμού μετεγκατάστασης και οικογενειακής επανένωσης.
• Άρση των διοικητικών εμποδίων που επιβάλλονται από ορισμένα κράτη μέλη και επιτάχυνση της διαδικασίας για την οικογενειακή επανένωση χωρισμένων ανηλίκων και άλλων ατόμων που έχουν μέλη της οικογένειάς του που διαμένουν σε άλλα κράτη μέλη
• Άρση των γεωγραφικών περιορισμών, οι οποίοι οδηγούν σε υπερ-συγκέντρωση πληθυσμού στους καταυλισμούς των νησιών.
• Αντίθεση στα μέτρα που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από την ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με τα οποία οι χώροι φιλοξενίας στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο θα αντικατασταθούν από «κλειστά προ-αναχωρησιακά κέντρα». Η μετατροπή των χώρων φιλοξενίας σε κέντρα κλειστού τύπου, παραβιάζει περαιτέρω τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και οδηγεί στη συστηματική κράτηση των αιτούντων άσυλο, με επακόλουθες τραυματικές εμπειρίες.
• Διασφάλιση ότι τα αιτήματα ασύλου αντιμετωπίζονται με επάρκεια από άρτια εκπαιδευμένους υπαλλήλους και διερμηνείς και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση αποτελεσματική νομική, ιατρική και ψυχολογική στήριξη και λογοδοσία, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα ασυνόδευτα παιδιά και τις ευάλωτες ομάδες, που βρίσκονται εκτεθειμένες σε κάθε μορφής κίνδυνο.
• Ενθάρρυνση και υποστήριξη των τοπικών και διεθνών ανθρωπιστικών δραστηριοτήτων, το αποτέλεσμα των οποίων λειτουργεί τη δεδομένη στιγμή ως ασπίδα προστασίας της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας.

«Από την μεριά μας, οφείλουμε να εξάρουμε τις προσπάθειες του ανθρωπιστικού προσωπικού και των τοπικών κοινοτήτων, οι οποίες αποτελούν την τελευταία γραμμή άμυνας των ευρωπαϊκών μας αξιών, και οι οποίες προσπαθούν να βρουν κάποιες βραχυπρόθεσμες λύσεις στους χώρους φιλοξενίας. Λαμβάνοντας υπόψη την σοβαρότητα της κατάστασης, τα μέτρα που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι τα ελάχιστα αναγκαία που πρέπει να παρθούν και δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση μια βιώσιμη μακροπρόθεσμη λύση».

«Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστούν μακροπρόθεσμες λύσεις βασισμένες στην αλληλεγγύη, την ευθύνη, την εκτίμηση και τον σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων» τονίζουν οι ευρωβουλευτές.