Αλ. Μαλλιάς στο in.gr: Να ζητήσουμε από τον Τραμπ εγγυήσεις ασφαλείας απέναντι στην Τουρκία

Την λήψη «εγγυήσεων ασφαλείας» από τις ΗΠΑ οφείλει να επιδιώξει η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Μαλλιά.

Σε συνέντευξή του στο «in.gr», ο πρέσβης ε.τ. σχολιάζει τη σημασία της συνάντησης Μητσοτάκη – Τραμπ στις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, κάνει λόγο για «ευρωπαϊκές ευθύνες» σχετικά με την κατάσταση στη Λιβύη και επισημαίνει τους στόχους εμπλοκής της Άγκυρας στην βορειοαφρικανική χώρα.

Ακόμα, αναφέρεται στο ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τις διαφορές μεταξύ Ελλάδας–Τουρκίας, διερωτώμενος «υπό ποιες προϋποθέσεις και όρους θα μπορούσε να συμβεί».

Παράλληλα, θεωρεί βέβαιη την ιρανική αντίδραση στην «αμερικανική ενέργεια», όπως χαρακτηρίζει την δολοφονία Σουλεϊμανί, ενώ μιλά και για τη βιωσιμότητα της Συμφωνίας των Πρεσπών, σε περίπτωση πολιτικής αλλαγής στη γειτονική χώρα μετά τις προσεχείς εκλογές.

Τι συνεπάγεται για την Ελλάδα η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και η συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο;

«Είναι θετικό γεγονός ότι διαδοχικοί πρωθυπουργοί της Ελλάδας έχουν άμεση πρόσβαση στον Λευκό Οίκο. Ειδικά την εποχή αυτή κατά την οποία το αμερικανικό θεσμικό σύστημα λήψης αποφάσεων στα θέματα εθνικής ασφάλειας είτε έχει παραμεριστεί, είτε υποβαθμιστεί είτε δεν επηρεάζει τις αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Έχει ειδική σημασία που ο κ. Μητσοτάκης έχει την ευκαιρία να συζητήσει ανοιχτά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ στο Οβάλ Γραφείο.

Όπως σημασία έχουν και οι συναντήσεις του με τον Αντιπρόεδρο κ. Πένς, -ο οποίος συντονίζει ένα μεγάλο φάσμα των διεθνών σχέσεων- και τον ΥΠΕΞ κ. Πομπέο.

Θετικό γεγονός είναι επίσης ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός θα συναντηθεί με εξέχοντα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων της Γερουσίας και με μέλη της αντίστοιχης Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων.  Το Κογκρέσο αποτελεί σταθερά την προστιθέμενη αξία της Ελλάδος στην Ουάσιγκτον».

Ο κ. Μητσοτάκης θα μιλήσει στον κ. Τραμπ για την τουρκική προκλητικότητα έναντι της Ελλάδας. Τι πρέπει να ζητήσουμε από τον ισχυρό σύμμαχο;

«Οι περιστάσεις επιβάλλουν να προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε στρατηγικές εγγυήσεις ή εγγυήσεις ασφάλειας, οι οποίες απουσιάζουν από την Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας. Να επαναληφθεί, δηλαδή, η παλιότερη σαφής αμερικανική δέσμευση πρόληψης στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ.

Ουσιαστικά, να καλυφθεί το κενό που υπάρχει, για την απειλή εξ ανατολών δέχεται η Ελλάδα, στο Άρθρο 5 της Χάρτας του ΝΑΤΟ. Προτείνω, επίσης, να γίνει σαφές στην Ουάσιγκτον ότι σε περίπτωση τουρκικής στρατιωτικής ενέργειας σε βάρος της Ελλάδος, συνεπάγεται αυτόματη αναστολή της λειτουργίας των αμερικανικών διευκολύνσεων στη χώρα».

Έχετε υπηρετήσει στη Λιβύη ως επιτετραμμένος. Πώς έφτασε η χώρα σε διχοτόμηση, δύο κυβερνήσεις και έναν διαρκή εμφύλιο;

«Οι ΗΠΑ κατ’ εξοχήν, η Γαλλία επί Σαρκοζί, αλλά και οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, σε διαφορετικό βαθμό, έχουν ευθύνη για την κατάσταση που επικρατεί στη Λιβύη, μετά την εξόντωση του δικτάτορα Καντάφι.

Το μεγάλο σφάλμα της στρατιωτικής επέμβασης του 2011 είναι ότι ξέραμε το στόχο της στρατιωτικής επέμβασης, αλλά δεν υπήρχε κανέναν σχέδιο για την επόμενη μέρα. Το χάος που επικρατεί σήμερα είναι απόρροια της επέμβασης αυτής. Κατέρρευσε μια αποκρουστική δικτατορία, αλλά όχι τόσο επικίνδυνη για την ευρωπαϊκή ασφάλεια όσο η σημερινή χαοτική κατάσταση».

Οι τουρκικές επιδιώξεις περνούν από τη Λιβύη

Η Τουρκία στέλνει στρατεύματα στην Λιβύη για να υποστηρίξει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση, με την οποία υπέγραψε δύο συμφωνίες. Πού αποσκοπεί η εμπλοκή της Άγκυρας στο λιβυκό μέτωπο;

«Διάβασα προσεκτικά το κείμενο της τουρκολιβυκής στρατιωτικής συνεργασίας, το οποίο εκτιμώ ότι έχει για την Τουρκία την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, σημασία με τη συμφωνία για την ΑΟΖ. Η στρατιωτική συμφωνία επιτρέπει στην Τουρκία να είναι παρούσα ως ισχυρός παίκτης με στρατιωτική ισχύ, ο λόγος του οποίου θα πρέπει να ληφθεί απαραίτητα υπόψη για την επόμενη μέρα στη Λιβύη.

Εκτιμώ ότι ο κ. Ερντογάν θεώρησε ότι η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την ΑΟΖ θα ήταν μετέωρη για τις δυο χώρες, εάν δεν είχε συνοδευτεί από στρατιωτική συμφωνία. Επίσης δεν είδα να επισημαίνεται ότι εφεξής θα μπορεί και μέσω Τρίπολης να απειλεί την Ευρώπη με το προσφυγικό και ψευδο-προσφυγικό. Με αντάλλαγμα τη γνωστή κατευναστική αντίδραση των εταίρων μας».

Στη Μέση Ανατολή η ένταση ανέβηκε μετά την δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί από Αμερικανούς. Εκτιμάτε ότι η Τεχεράνη θα κλιμακώσει την κατάσταση;

«Η ηγεσία του Ιράν δεν θα αφήσει αναπάντητη την αμερικανική ενέργεια. Θα έχει στρατιωτικό στόχο και θα προκαλέσει υπολογισμένη ζημία. Θα έχει το χαρακτήρα της αναλογικότητας και της συμμετρίας. Δεν είμαι βέβαιος εάν ο στόχος θα είναι αμερικανικός ή αμερικανικών συμφερόντων. Δεν μπορώ να αποκλείσω πώς στόχος ή στόχοι στην ευρύτερη περιοχή θα είναι γνωστοί παραδοσιακοί και ισχυροί σύμμαχοι των ΗΠΑ. Η σημερινή κατάσταση δεν ενισχύει την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή».

Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος μιας ευρύτερης σύρραξης στην περιοχή, με τη συμμετοχή και των Ρωσίας – Κίνας;

«Μέχρι το αμερικανικό χτύπημα, υπήρχαν δίαυλοι κάποιας επικοινωνίας μεταξύ ΗΠΑ-Ιραν. Ισχυρή παρουσία στις έμμεσες διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον-Τεχεράνης είχαν ο Σουλτάνος του Ομάν και το τελευταίο δωδεκάμηνο ο πρόεδρος Μακρόν.

Ελπίζω να πρυτανεύσει η λογική. Δεν θεωρώ πιθανό χώρες όπως η Λ.Δ.Κίνας ή η Ρωσική Ομοσπονδία να εμπλακούν σε οποιασδήποτε μορφής στρατιωτικής σύγκρουσης. Όμως, δεν είμαι το ίδιο κατηγορηματικός για χώρες ή μη κρατικούς παράγοντες που δρουν στην περιοχή».

Η Χάγη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Στο δημόσιο διάλογο επέστρεψε η κουβέντα περί προσφυγής Ελλάδας και Τουρκίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο και αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;

«Η εμπειρία μας από το 1974 έως σήμερα δείχνει ότι η εφαρμογή των Αποφάσεων του Σ.Α. των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Δικαίου, όπως τουλάχιστον το επικαλούμαστε, συνιστά την εξαίρεση, όχι τον κανόνα. Ο τρόπος με τον οποίον έδρασαν και δρουν οι λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις και στην περιοχή μας, κατ΄ εξοχήν δε στη Συρία, αποδεικνύει ότι υπάρχει μιας σαφής ροπή στην επιβολή του δικαίου του ισχυρού ή των ισχυρών στρατιωτικά και όχι στην ισχύ του δικαίου.

Η προσφυγή για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης της Χάγης ήταν από το 1975 και εντεύθεν η σαφής και σχεδόν αποκλειστική επιλογή διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων. Το 1975 Τουρκία και Ελλάδα συμφώνησαν κατ΄αρχήν για παραπομπή στη Χάγη για την υφαλοκρηπίδα. Η Άγκυρα υπαναχώρησε.

Το πρόβλημα που σήμερα αναιρεί τον παλιότερο πολιτικό αυτοματισμό είναι: Υπό ποιους όρους, προαπαιτούμενα και επικίνδυνη για την Ελλάδα αποδοχής της διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου, θα ήταν εφικτή η υπογραφή ενός συνυποσχετικού με την Τουρκία;

Δεν έχουμε καμία απολύτως ένδειξη ότι ο κ. Ερντογάν και η Τουρκία δεν θα βάλουν στο καλάθι όλα τα θέματα ανεξαιρέτως, τα οποία άνοιξαν μεθοδικά και σκόπιμα τα τελευταία τριάντα χρόνια (’’γκρίζες ζώνες’’, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών,  εναέριος χώρος, ‘’Γαλάζια Πατρίδα’’). Με τρόπο ώστε να αποκλείεται εκ προοιμίου η συναίνεση οποιασδήποτε ελληνικής κυβέρνησης».

Β. Μακεδονία: Το μετεκλογικό μέλλον της Συμφωνίας των Πρεσπών

Υπάρχει κίνδυνος για τη βιωσιμότητα της Συμφωνίας των Πρεσπών, σε ενδεχόμενη κυβερνητική αλλαγή στη γειτονική χώρα;

«Εκτιμώ ότι δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη και αντιπροσωπευτική κυβέρνηση στην γειτονική χώρα χωρίς συμμετοχή των Αλβανών, οι οποίοι ψήφισαν έναντι πολιτικών ανταλλαγμάτων τη κύρωση της Συμφωνίας.

Το VMRO είχε λάβει ξεκάθαρη θέση κατά των ‘’Πρεσπών’’ ως αντιπολίτευση. Ως πιθανή κυβέρνηση, θα εξακολουθήσει να κρατά καθαρές αποστάσεις από συγκεκριμένες πρόνοιες της Συμφωνίας και θα πράξει ό,τι είναι εφικτό για να μην χρησιμοποιεί την ονομασία ‘’Δημοκρατία της Βόρειου Μακεδονία’’ σε προφορικό και γραπτό λόγο.

Όμως δεν θα έχει τη βούληση ούτε τη κοινοβουλευτική δύναμη για να προβεί σε ’’καταγγελία’’ της Συμφωνίας».