Που το πάει το ΚΙΝΑΛ για την απλή αναλογική – Τα σενάρια που επεξεργάζεται η Φώφη

Εκλογικός νόμος και νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η νέα χρόνια στο ξεκίνημά της τοποθετεί τη Φώφη Γεννηματά στο τραπέζι ενός παιχνιδιού πόκερ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αλέξη Τσίπρα. Σε αυτή την παρτίδα που, όπως εκτιμάται, θα καθορίσει το πλαίσιο του πολιτικού παιχνιδιού μέχρι και τις επόμενες εκλογές, η κυρία Γεννηματά προσέρχεται έχοντας τα δικά της χαρτιά ενώ έχει, εν πολλοίς, ξεκαθαρίσει και τη στρατηγική της. Ωστόσο, και τα δύο αυτά ζητήματα, και ειδικά το θέμα του εκλογικού νόμου, απαιτούν προσεκτικούς και λεπτούς χειρισμούς, καθώς κρύβουν παγίδες ικανές να περιορίσουν το Κίνημα Αλλαγής σε ρόλο θεατή του δικομματικού σκηνικού που οικοδομούν η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Αιφνιδιασμός από τη συνέντευξη Μητσοτάκη

Η συνέντευξη Μητσοτάκη στο «Βήμα της Κυριακής» αιφνιδίασε τη Χαριλάου Τρικούπη. Η αίσθηση που υπήρχε από τις συζητήσεις που είχαν στενοί συνεργάτες της προέδρου του ΠαΣοΚ με κυβερνητικούς παράγοντες ήταν ότι ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου προέβλεπε πρώτα το άνοιγμα των χαρτιών του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη συνέχεια τη συζήτηση και την ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου.

Μετά τη συνέντευξη του Πρωθυπουργού αλλά και μετά το σαφές μήνυμα του Γιώργου Γεραπετρίτη προς τον Ανδρέα Λοβέρδο ότι «τα πάντα θα έχουν τελειώσει στο τέλος Ιανουαρίου» το σκηνικό άλλαξε. Η Χαριλάου Τρικούπη θα πρέπει πλέον, πέραν των θεωρητικών συζητήσεων που έχουν γίνει το προηγούμενο διάστημα, να εκπονήσει μια στρατηγική είκοσι ημερών στη διάρκεια της οποίας είναι αναγκασμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα χαρτιά που έχει στη διάθεσή της. Παράλληλα, ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, καθώς η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι μετά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και έχοντας ψηφίσει νέο εκλογικό νόμο, «ο Μητσοτάκης έχει λυμένα τα χέρια του να προχωρήσει, παρά τις διαβεβαιώσεις του, σε εκλογές μέσα στο 2020».

Διπλό μήνυμα στο Μέγαρο Μαξίμου

Η Χαριλάου Τρικούπη μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό φρόντισε, όπως λέγεται, να στείλει ένα διπλό μήνυμα στο Μέγαρο Μαξίμου. Πρώτον, ότι η εκλογή του νέου Προέδρου και η ψήφιση του νόμου που θα αντικαταστήσει την απλή αναλογική δεν πάνε πακέτο, άρα δεν πρόκειται να υπάρξει συναίνεση-πακέτο. Και δεύτερον, ότι η διάθεση για συναίνεση στην αλλαγή του εκλογικού νόμου εξαρτάται από το αν το Μέγαρο Μαξίμου θελήσει να λάβει υπόψη του τις κόκκινες γραμμές που έχει θέσει η Φώφη Γεννηματά, κάτι που, όπως εκτιμούν, δεν προκύπτει από τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού.

Ο εκλογικός νόμος και η στάση που θα κρατηθεί αποτελούν τον μεγάλο «πονοκέφαλο» των επιτελών της Φώφης Γεννηματά.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η πρόταση της κυβέρνησης θα είναι κοντά σε αυτήν που έχει καταθέσει το Κίνημα Αλλαγής. Ομως, η περίπτωση του εκλογικού νόμου είναι από αυτές που ο διάβολος (ο οποίος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η εδραίωση του δικομματισμού ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ) κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Ανώτατο όριο μπόνους εδρών 35

Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι η κυβέρνηση θα καταθέσει έναν νόμο που θα δίνει το δικαίωμα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης στο πρώτο κόμμα, εφόσον συγκεντρώσει ποσοστό 38%-39%, πριμοδοτώντας το με μπόνους 40-50 εδρών. Η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής προβλέπει ανώτατο όριο μπόνους εδρών τις 35, ώστε το πρώτο κόμμα να έχει δυνατότητα σχηματισμού  κυβέρνησης στην περίπτωση που ξεπεράσει το 40%.

Οι δύο προτάσεις, σε πρώτη ανάγνωση, δεν δείχνουν να διαφέρουν σημαντικά. Ωστόσο, στην πρώτη περίπτωση θα έχουμε έναν νόμο που θα ευνοεί, όπως εκτιμά η Χαριλάου Τρικούπη, τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις ενώ στη δεύτερη δίνεται ρόλος στο τρίτο κόμμα.

Το μήνυμα που εκπέμπεται από το επιτελείο της κυρίας Γεννηματά είναι σαφές: «Δεν έχουμε κανέναν απολύτως λόγο να γίνουμε τροχονόμοι του κ. Μητσοτάκη και να διευκολύνουμε την αυτοδυναμία του. Αντιθέτως, αν προχωρήσει μόνος του, έχουμε κάθε λόγο μετά τις εκλογές που θα γίνουν με την απλή αναλογική να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο σχηματισμού κυβέρνησης».  Αυτό το μήνυμα όμως κρύβει ένα σημαντικό πρόβλημα για το Κίνημα Αλλαγής. Το φέρνει, όπως επισημαίνεται, σε τροχιά συνεννόησης με τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που δεν ενθουσιάζει τη βάση του.

Πόσα περιθώρια ελιγμών υπάρχουν; Είναι άγνωστο. Το βέβαιο είναι ότι η συναίνεση ή μη στον νέο εκλογικό νόμο δεν θα έχει την προσωπική σφραγίδα της Φώφης Γεννηματά. Θα είναι μια συλλογική απόφαση η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα ληφθεί σε κοινή συνεδρίαση του πολιτικού συμβουλίου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Ο «χρησμός» Μητσοτάκη και ο νέος Πρόεδρος

Σε αντίθεση με τον εκλογικό νόμο, η διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας φαίνεται να είναι πιο εύκολη υπόθεση για το Κίνημα Αλλαγής. Η εκτίμηση που υπάρχει μετά τη συνέντευξη Μητσοτάκη στο «Βήμα της Κυριακής» είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωση επανεκλογής του Προκόπη Παυλόπουλου. Οι επιτελείς του Κινήματος Αλλαγής ερμηνεύοντας και τη δήλωση του Πρωθυπουργού, ότι τα κόμματα θα πρέπει να δικαιολογήσουν γιατί δεν θα ψηφίσουν την πρότασή του, καταλήγουν σε δύο βασικά σενάρια.

Στο πρώτο, και με βάση τη λογική ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θελήσει να έχει τη συναίνεση του Κινήματος Αλλαγής και παράλληλα να ξεπεράσει τις όποιες αντιδράσεις της «σαμαρικής» πλευράς του κόμματός του, δεν αποκλείουν να προτείνει τον Λουκά Παπαδήμο. Ομως η υποψηφιότητα του κ. Παπαδήμου δεν δημιουργεί εσωτερικό ζήτημα στον ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, όπως εκτιμούν, πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργούσε μια υποψηφιότητα της Μαρίας Δαμανάκη. Θα την ψήφιζε το Κίνημα Αλλαγής, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη σφοδρή κριτική που έχει ασκήσει στην κυρία Δαμανάκη, θα πρέπει να εξηγήσει γιατί απορρίπτει μια πρόταση που θα φέρει για πρώτη φορά στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα ένα πρόσωπο προερχόμενο από την Αριστερά. Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι μια υποψηφιότητα που θα δημιουργούσε πρόβλημα στην Κουμουνδούρου είναι και αυτή της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου, την οποία είχε προτείνει ο Αλέξης Τσίπρας για πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά δεν είναι πολιτικό πρόσωπο.