Τα κρίσιμα στοιχήματα που έχει βάλει ο Μητσοτάκης το 2020

Αν το πρώτο εξάμηνο αφορούσε τον «χαρακτήρα» της κυβέρνησης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ρίχνει το βάρος στο κεντρώο και τεχνοκρατικό προφίλ της, οι επόμενοι μήνες αφορούν το στίγμα τετραετίας. Αυτό θέλει να δώσει ο Πρωθυπουργός στον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης, που θα οδηγήσει επιπλέον «στο έτος – ορόσημο», όπως συνηθίζει να λέει για το 2021. Με πυξίδα το φιλελεύθερο Κέντρο, με αναμενόμενες πυκνές αναφορές στο παραδοσιακά δεξιό ακροατήριο και με την πρόκληση της διατήρησης εσωκομματικής ηρεμίας, σκοπός του Μητσοτάκη είναι να εδραιωθεί ως πολιτικά κυρίαρχος, διαμορφώνοντας την ατζέντα και για την αντιπολίτευση. Και προσωπικά ο ίδιος θέλει να «συνδεθεί» με πολιτικές αλλαγές και μέτρα μακροπρόθεσμης πνοής.

Εξού και επαναδιατυπώθηκαν οι εντολές για «λίγα λόγια και όχι ακρότητες» στην κυβερνητική μηχανή, που καλείται να κινηθεί στο πρωθυπουργικό στυλ, με στόχους και χρονοδιαγράμματα. Αλλά επειδή «ένας στόχος χωρίς σχέδιο είναι απλά μια ευχή» κατά τον Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, ενώ και ο Μητσοτάκης κατηγορούσε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για «αόριστα ευχολόγια», το στοίχημα δεν είναι η διατύπωση στόχων, αλλά η επίτευξή τους. Αυτή θα κρίνει την κυβερνητική αντοχή και ήδη για τον Μητσοτάκη είναι ανοιχτά δέκα μέτωπα. «Εχουμε διαβάσει σωστά τον χάρτη του μέλλοντος, έχουμε γνώση και θέληση» επιμένει ο Πρωθυπουργός. Γνωρίζει ωστόσο ότι αστοχίες σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς παράγοντες – από τον εφησυχασμό και τα φάουλ του κυβερνητικού επιτελείου μέχρι τα εθνικά θέματα ή το Προσφυγικό – θα μπορούσαν να μετατρέψουν σε… πυροτεχνήματα τα μεγαλεπήβολα σχέδια.

Η χρονιά ξεκίνησε με διπλωματία και, όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, «από τις εξελίξεις το 2020 θα καθοριστεί σε σημαντικό βαθμό η μελλοντική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων». Μετά την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, τις κινήσεις του Πρωθυπουργού σηματοδοτούν στις επόμενες 25 ημέρες τρία ταξίδια σε Ουάσιγκτον, Νταβός και Παρίσι. Αρχικός στόχος είναι η αποκρυστάλλωση της θέσης των ΗΠΑ, την ώρα που η ενεργοποίηση δραστήριων συμμάχων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα στην «ατζέντα εξωτερικού» του Μητσοτάκη. Ο ίδιος θέλει την Τουρκία απομονωμένη διπλωματικά και διάλογο, αλλά όχι υπό απειλές μεταξύ της Αθήνας και της – νευρικής τούς τελευταίους μήνες – Αγκυρας.

Πέρα από τα ελληνοτουρκικά, για τα οποία επιδιώκεται «ενιαία εθνική φωνή», αναζητείται συναίνεση στη διαχείριση του Προσφυγικού – Μεταναστευτικού. Το σίγουρο είναι ότι στους πρώτους μήνες του 2020 θα κριθεί εάν η κυβερνητική ατζέντα με κωδική ονομασία «αυστηροποίηση» φέρνει ουσιαστικό αποτέλεσμα ή όχι. Στην πολυπαραγοντική εξίσωση συμπεριλαμβάνονται οι τοπικές κοινωνίες, ωστόσο το χρονικό περιθώριο στενεύει για το πρωθυπουργικό επιτελείο, που καλείται μέσα στον χειμώνα να εφαρμόσει τις εξαγγελίες, με το βλέμμα στραμμένο και στις Βρυξέλλες.

Δεύτερη σφραγίδα στη λειτουργία του κράτους θέλει να βάλει ο Μητσοτάκης. Με το αναμενόμενο επιτελικό κράτος Νο 2 ο Πρωθυπουργός προσδοκά να ενισχύσει το μεταρρυθμιστικό στίγμα του και να δείξει ότι εφαρμόζει το δόγμα «λογοδοσία έναντι των πολιτών». Συγκεκριμένα, δρομολογούνται κινήσεις για ισχυροποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ξεκαθάρισμα ορίων μεταξύ κράτους, περιφερειών και δήμων και περισσότερους πόρους και αρμοδιότητες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Οκτώ νομοσχέδια

Προηγείται νομοθετικός μαραθώνιος, αφού ο Πρωθυπουργός επιδιώκει την ψήφιση οκτώ νομοσχεδίων εντός Ιανουαρίου – τα περισσότερα με αιχμή την καθημερινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μητσοτάκης επιλέγει να βγαίνει μπροστά σε θέματα όπως οι περιορισμοί στις διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, στέλνοντας τακτικά τα σινιάλα του περί «ταλαιπωρίας χιλιάδων εξαιτίας μερικών δεκάδων». Επικοινωνιακά ο ίδιος υψώνει σημαία συναίνεσης, στοχεύοντας στην αποδοχή της μεσαίας τάξης που, κατά τον ίδιο, είναι «τα δυναμικά στρώματα» που προσδιορίζονται και από «τη διάθεση να προκόψουν».

Πάνω του παίρνει ο Πρωθυπουργός και την «πράσινη ατζέντα», με αποκορύφωμα την πραγματοποίηση στην Αθήνα διεθνούς διάσκεψης για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά. Πιθανόν να προηγηθεί ελληνογερμανικό επενδυτικό φόρουμ στο Βερολίνο. Για τον Πρωθυπουργό αποτελεί και προσωπικό στοίχημα, λένε οι συνομιλητές του, η στροφή στη βιώσιμη πράσινη ανάπτυξη και προβλέπουν νέες πρωθυπουργικές επαφές εντός και εκτός συνόρων για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι επενδύσεις συνολικά είναι στο επίκεντρο της μητσοτακικής ατζέντας, στο πλαίσιο του συνθήματος «ανάπτυξη για όλους». Το κυνήγι μεγάλων deals συνεχίζεται (μεταξύ άλλων ο Πρωθυπουργός θα βρεθεί ξανά στην Κίνα τον ερχόμενο Απρίλιο), ενώ αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι διάφορες κινήσεις που έχουν γίνει σε επενδυτικό επίπεδο «αναμένεται να αποδώσουν μέσα στο 2020». Η αρχή αναμένεται με το πρότζεκτ στο Ελληνικό, που περιμένει τις… περίφημες μπουλντόζες.

Στόχο του 2020 αποτελεί για τον Μητσοτάκη το θέμα της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων, αφού, όπως διαμηνύει το Μαξίμου, θα τεθεί στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Στόχος είναι η μείωση κάτω του 3,5% από το 2021 και η σχετική συζήτηση αναμένεται να ανοίξει με τον πιο επίσημο τρόπο σε επίπεδο Eurogroup. Ισχυρό χαρτί θεωρεί η κυβέρνηση την υλοποίηση των πρωθυπουργικών δεσμεύσεων, προσβλέποντας στη στήριξη των εταίρων.

Νέο πλαίσιο για τη δημόσια Υγεία φέρνει σύντομα η κυβέρνηση με εξορθολογισμό του συστήματος, έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα και συνολικά καλύτερες υπηρεσίες στον πολίτη. Ο Πρωθυπουργός στηρίζει τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και μια πρώτη πιλοτική εφαρμογή προγραμματίζεται εντός των επόμενων μηνών. Ηδη γίνεται η επεξεργασία του σχεδίου – κατά το σουηδικό μοντέλο – με επίκεντρο τρία νοσοκομεία. Θα προτιμηθούν μεσαίας δυναμικότητας νοσοκομεία στην Αττική.

Μετά τη «χαμένη ευκαιρία», κατά τον Μητσοτάκη, της μη αναθεώρησης του άρθρου 16 που θα επέτρεπε ιδιωτικά πανεπιστήμια, το στοίχημα της Παιδείας θα δοθεί με νομοσχέδιο στο οποίο θα υπάρχει σύνδεση της αξιολόγησης με τη χρηματοδότηση στα πανεπιστήμια, ενώ ο Μητσοτάκης θέλει να προωθήσει το σύστημα της ελεγχόμενης εισόδου (με κάρτα). Εμφαση θα δοθεί στην ενίσχυση του αυτοδιοίκητου των ιδρυμάτων και στη διεύρυνση χρηματοδοτικών εργαλείων.

Μία από τις βασικότερες προεκλογικές δεσμεύσεις παραμένει ψηλά στην ατζέντα της καθημερινότητας. «Ο λαός ζήτησε ασφάλεια, ό,τι είπαμε το κάνουμε» λέει ο Μητσοτάκης. Είναι φανερό ότι έχει την αποδοχή των υποστηρικτών της ΝΔ, ωστόσο με φόντο τις κατηγορίες ΣΥΡΙΖΑ για αστυνομοκρατία και με δεδομένο ότι ο ίδιος επιδιώκει ευρύτερη αποδοχή – και όχι επανάληψη καταγγελιών για υπέρμετρη αστυνομική βία – σπεύδει σε μηνύματα προς τους αστυνομικούς ότι πρέπει να είναι «κάτω από τον νόμο και δίπλα στον πολίτη».