Πού και πώς να επενδύσετε τα λεφτά σας για ασφαλή και μεγαλύτερα κέρδη

Τάσος Μαντικίδης

Σε έναν κόσμο μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων και τα μετρητά να μην έχουν καμία απολύτως απόδοση, από τα περίπου 310 δισ. ευρώ  των χρηματοπιστωτικών περιουσιακών στοιχείων των ελληνικών νοικοκυριών (255 δισ. ευρώ στο εσωτερικό και 55 δισ. ευρώ στο εξωτερικό), κεφάλαια ύψους 200 δισ. ευρώ περίπου (σε καταθέσεις και μετρητά) δεν «παράγουν» κανένα ουσιαστικό εισόδημα για τους κατόχους τους, σηματοδοτώντας έτσι και το επενδυτικό παζλ της χρονιάς που μόλις έχει ανατείλει.

Τα δεδομένα δείχνουν πως ο κόσμος θα αποφύγει τουλάχιστον το 2020 την ύφεση, ενώ η χαλαρή νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών και η ανακωχή στο θέμα των εμπορικών πολέμων πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ θα στηρίξουν τις οικονομίες και τις αγορές τουλάχιστον το α’ εξάμηνο.

Ανοδικός κύκλος

Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει και την ελληνική οικονομία που βρίσκεται στην αρχή ενός ανοδικού κύκλου στηρίζοντας και τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, εκτός εάν οι γεωπολιτικές εξελίξεις ανατρέψουν δραματικά το σκηνικό. Οι αγορές και οι οικονομίες είναι ευάλωτες, όπως φάνηκε εξάλλου από την άνοδο την Παρασκευή των τιμών του πετρελαίου μετά τη δολοφονία ανώτατου ιρανού διοικητή, ενώ ειδικά για την Ελλάδα οι διεθνείς επενδυτές φοβούνται μόνο την περίπτωση ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία.

Ο Edward L Morse, επικεφαλής του τμήματος εμπορευμάτων της Citigroup, εκτίμησε πως βραχυχρόνια η τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 70 δολ./βαρέλι καθώς οι επενδυτές φοβούνται τα ιρανικά αντίποινα, αν και ο ίδιος δεν αποκλείει μέσα στο 2020 την εκκίνηση διαπραγματεύσεων για μια νέα συμφωνία ΗΠΑ – Ιράν, καθώς ακόμη και μια προσωρινή συμφωνία θα μπορούσε να επιτρέψει στο Ιράν εξαγωγές 3 δισ. δολ. πετρελαίου τον μήνα.

Πάνω από 1.000 μονάδες

Πέρα πάντως από αστάθμητους παράγοντες, διαχειριστές κεφαλαίων εκτιμούν πως το Χρηματιστήριο της Αθήνας για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια έχει τις προϋποθέσεις να κυμανθεί εφέτος πάνω από τις 1.000 μονάδες, σημειώνοντας μεγάλα κέρδη, ενώ έχει την ευκαιρία να επιστρέψει ως μηχανισμός χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και δημιουργίας υπεραξιών για τους επενδυτές, καθώς αναμένονται ορισμένες σημαντικές εισαγωγές νέων εταιρειών από νευραλγικούς κλάδους που θα μπορούσαν να προσδώσουν νέα δυναμική. Το 2020 αναμένονται μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου από τις εισηγμένες επιχειρήσεις, οι οποίες θα αξιοποιηθούν μεταφέροντας πόρους στην ελληνική οικονομία, ανέφερε εξάλλου και ο διευθύνων σύμβουλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών Σωκράτης Λαζαρίδης. «Αύξηση θέσεων» (overweight) συστήνει πλέον για την εγχώρια αγορά μετοχών η HSBC, ενώ «αγοραστής» ελληνικών μετοχών εμφανίζεται και η Jefferies.

«Αύξηση θέσεων»

Παράλληλα ξένες τράπεζες αναμένουν περαιτέρω αποκλιμάκωση και των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων με τη Societe Generale και Nordea Asset Management να συστήνουν π.χ. «αύξηση θέσεων» στα ελληνικά ομόλογα, ενώ η Citigroup πρότεινε ως στρατηγική κίνηση «αγορές» 10ετών ελληνικών ομολόγων, έναντι των γερμανικών, με στόχο τον περιορισμό του spread στις 100-150 μονάδες βάσης, εκτιμώντας συνολικά ότι η απόδοση στη 10ετία μπορεί να αποκλιμακωθεί κάτω από 1%.

Από την άλλη πλευρά, τα δεκαετή ομόλογα που αποτελούν βάση αξιολόγησης και των ακινήτων σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση στις αποδόσεις τους το 2019 παγκοσμίως (κατά 290 μονάδες βάσης) υποχωρώντας κάτω του 1,5%, κάτι που προκάλεσε αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος των επαγγελματιών επενδυτών αλλά και άνοδο των τιμών επενδυτικών ακινήτων και των κατοικιών, ενώ συνολικά διεθνείς εταιρείες ακίνητης περιουσίας «βλέπουν» την ελληνική αγορά ακινήτων να έχει εισέλθει σε έναν 7ετή ανοδικό κύκλο.

Ελκυστικός προορισμός

Η Ελλάδα επέστρεψε στα ραντάρ των διεθνών επενδυτών οι οποίοι εκτιμούν πως η οικονομία εισέρχεται σε έναν ενάρετο κύκλο που την καθιστά ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Οι κινήσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη για τη διαμόρφωση ενός φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος θεωρείται μάλιστα πως αποδίδουν σε όλα τα επίπεδα, εκτίμησε ο Γιώργος Κοφινάκος, διευθύνων σύμβουλος της StormHarbour London. Τα ελληνικά ομόλογα εκτιμά πως θα συνεχίσουν να έχουν χαμηλές αποδόσεις, δίνοντας ταυτόχρονα στον εταιρικό τομέα τη δυνατότητα, μετά από πάρα πολλά χρόνια, να δανειστεί σε χαμηλά επίπεδα, ώστε να μπορεί να σταθεί στον διεθνή ανταγωνισμό. Με την ανάπτυξη να έχει τις προϋποθέσεις ώστε να κυμανθεί ή να ξεπεράσει το 2,5%, η Ελλάδα  μπορεί να αναδειχθεί η αγαπημένη των αγορών και το 2020. Επίσης, οι τράπεζες ουσιαστικά τώρα μπαίνουν σε δρόμο εξυγίανσης επιταχύνοντας τη μείωση των προβληματικών τους δανείων, είτε μέσω του σχεδίου «Ηρακλής» είτε ακόμη και με απευθείας πωλήσεις χαρτοφυλακίων, οι αποκρατικοποιήσεις έχουν αποκτήσει μεγαλύτερο εύρος και ποιότητα ενδιαφερομένων, και μεγάλα επενδυτικά σχέδια, όπως αυτό του Ελληνικού, δεν έχουν ακόμα αρχίσει να συνεισφέρουν στην οικονομία.

Αλλαγή κλίματος

Το Χρηματιστήριο, ως προεξοφλητικός μηχανισμός, αποτυπώνει ήδη τη «μεταστροφή» του κλίματος, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση την εντυπωσιακή άνοδο των τιμών των τραπεζικών τίτλων, ενώ η περαιτέρω εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών, ώστε να αποτελέσουν ουσιώδεις πηγές χρηματοδότησης των βιώσιμων επιχειρήσεων, θα ενισχύσει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας και της εγχώριας μετοχικής αγοράς, εκτίμησε ο Κωνσταντίνος Φωτεινόπουλος, Portfolio Manager της 3K Investment Partners. Από την άλλη πλευρά, η σημαντική υποχώρηση των αποδόσεων των ομολόγων και η αντίστοιχη άνοδος των τιμών τους, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες εθνικές εκλογές, αποτελεί σαφή ένδειξη «ψήφου εμπιστοσύνης» στις προοπτικές της χώρας, ενώ η πτώση των επιτοκίων θα οδηγήσει τις εταιρείες στο να αξιοποιήσουν αυτό το παράθυρο ευκαιρίας για να μειώσουν το χρηματοδοτικό τους κόστος. Αν το 2019 ήταν για το Χρηματιστήριο σε όρους αποτίμησης η χρονιά της βελτίωσης του συντελεστή προεξόφλησης (μείωσης του «risk premium»), το 2020 αναμένεται να αποτελέσει ένα έτος που η εταιρική κερδοφορία και οι ταμειακές ροές θα καθορίσουν περισσότερο τις τελικές αποδόσεις.

Οι αποδόσεις

«Μείνετε θετικοί σε έναν κόσμο αρνητικών επιτοκίων» προτρέπει τους επενδυτές ο David Bailin, επικεφαλής επενδύσεων της Citi Private Bank, καθώς η νομισματική χαλάρωση των κεντρικών τραπεζών θα τσιρίξει τις οικονομίες και τις αγορές και το 2020, αν και σε μικρότερο όμως βαθμό. Οπως εκτιμά, το ράλι των τιμών των ομολόγων δεν είναι διατηρήσιμο, συστήνοντας στους επενδυτές να αποφύγουν ομόλογα με αρνητικές ή και εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις, επιλεγμένες μετοχές με καλό ιστορικό κερδοφορίας και διανομής μερισμάτων.

«Το να αγοράζει κάποιος ομόλογα αγνοώντας τις αποδόσεις είναι τόσο επικίνδυνο όσο να αγοράζει κάποιος καλές εταιρείες αγνοώντας την τιμή που πληρώνει, τη μερισματική απόδοση κ.ά.» σημείωσε ο Γιώργος Κουφόπουλος, διευθύνων σύμβουλος και διευθυντής επενδύσεων της 3K Investment Partners.

Χρηματοπιστωτικά μέσα όπως μετοχές με υψηλές μερισματικές αποδόσεις θα μπορούσαν να προσομοιάσουν αποδόσεις σταθερού εισοδήματος με ισχυρές μελλοντικές χρηματοροές. Οι μετοχικές αξίες, σημειώνει, διανύουν μία από τις μακροβιότερες ανοδικές αγορές και η πιθανότητα μιας διόρθωσης μεγαλώνει. Ομως, αυτό δεν ακυρώνει το γεγονός ότι οι πιθανότητες για έναν επενδυτή να αποκομίσει μεγαλύτερα οφέλη επενδύοντας σε μετοχές είναι μεγαλύτερες σε σχέση με τα ομόλογα, ειδικά όταν οι αποδόσεις των ομολόγων ξεκινούν από μηδενική βάση και ιδιαίτερα όταν ο χρονικός ορίζοντας είναι μεγάλος.

«Ακραίες» προβλέψεις

Στις 10 «ακραίες» προβλέψεις για το 2020 της Saxo Bank περιλαμβάνονται η κατάρρευση του τομέα των ημιαγωγών από την ανάπτυξη της Εικονικής Νοημοσύνης, η υπεραπόδοση των μετοχών αξίας ελέω αποπληθωρισμού, μία αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, η «πράσινη ενέργεια» που χάνει την αίγλη της, η κατάρρευση της ESKOM (η… ΔΕΗ της Ν. Αφρικής), η επιβολή φόρων 25% στα έσοδα αμερικανικών επιχειρήσεων, η κατάρρευση της Σουηδίας μετά την εκρηκτική αύξηση στις δημόσιες δαπάνες, η νίκη των Δημοκρατικών σε Λευκό Οίκο, Βουλή των Αντιπροσώπων και Γερουσία, η Ουγγαρία να εγκαταλείπει την ΕΕ και η Ασία να λανσάρει ψηφιακό νόμισμα.

Οι «μαύροι κύκνοι» των αγορών

Ως είθισται, στην ανατολή της νέας χρονιάς αναλυτές και οικονομολόγοι εξετάζουν και ορισμένες ακραίες προβλέψεις ή κάποια γεγονότα που απροσδόκητα θα μπορούσαν να εμφανιστούν στο προσκήνιο, τα οποία ο καθηγητής Οικονομικών Νασίμ Νίκολα Τάλεμπ έχει αποκαλέσει «μαύρους κύκνους» και θα μπορούσαν να μεταβάλουν καθοριστικά το επενδυτικό τοπίο, αν και κάποια από αυτά χαρακτηρίζονται καλύτερα από τους αναλυτές ως «γκρίζοι κύκνοι», αφού συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες να πραγματοποιηθούν. Σε κάθε περίπτωση, στις προβλέψεις τους οι αναλυτές δεν αποφεύγουν τις σχετικές λίστες με τους πιθανούς κινδύνους της νέας χρονιάς.

Η σχετική λίστα της Morgan Stanley Wealth Management π.χ. έχει ως εξής:

1. Πιθανή αλλαγή ηγεσίας για ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία. Kάτι που, αν συμβεί, οι αγορές ίσως αντιδράσουν άσχημα.
2. Ανάδυση ανταγωνιστικών εμπορικών συμμαχιών. Οι εμπορικοί δεσμοί που έχουν xτίσει οι ΗΠΑ με την Ινδία και η Κίνα με το Πακιστάν δείχνουν π.χ. έναν άτυπο και έμμεσο εμπορικό πόλεμο.
3. Επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας με αφορμή τα γεγονότα στο Χονγκ Κoνγκ που αυξάνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης των αναταραχών.
4. Αβεβαιότητα λόγω των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, που μπορεί να αυξήσει τη μεταβλητότητα των αγορών.
5. Τα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης έρχονται αργά για να στηρίξουν το ευρώ.
6. Εξαρση λαϊκισμού, έντονη κριτική στο καπιταλιστικό μοντέλο, άνοιγμα της ψαλίδας των ανισοτήτων και συνέχιση της υπεροχής των μετοχών.
7. Ο κίνδυνος των χαμηλών επιτοκίων (ιαπωνοποίηση) μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και να καταστήσει πιο ρηχές τις αγορές.
8. Κυβερνοεπιθέσεις σε μεγάλες εταιρείες και σημαντικές υποδομές και πόλεμος μεταξύ μηχανών τεχνητής νοημοσύνης.
9. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ένα «μπαλόνι» που μπορεί να σκάσει, ειδικά εάν η Ευρώπη αποχωρήσει από τη συμφωνία πυρηνικής ενέργειας.
10. Αλλαγές στο πεδίο του ανθρώπινου γονιδιώματος που αυξάνουν τους φόβους για τυχόν μεταβολές στην εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους.

Από την πλευρά της, η Deutsche Bank εξέδωσε μια λίστα με τους 20 μεγαλύτερους κινδύνους για τη νέα χρονιά:

1. Διεύρυνση των ανισοτήτων.
2. Μη υπογραφή της «Φάσης Ι» της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ – Κίνας.
3. Αβεβαιότητα για τον εμπορικό πόλεμο επηρεάζει τις κεφαλαιακές δαπάνες.
4. Συνέχιση του χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης σε Ευρώπη και Ασία και ανάκαμψη του δολαρίου.
5. Αβεβαιότητα για την παραπομπή του Donald Trump αλλά και πιθανή νέα «διακοπή λειτουργίας» του αμερικανικού Δημοσίου.
6. Αβεβαιότητα για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
7. Περαιτέρω ενίσχυση των ρυθμιστικών κανόνων.
8. Μείωση της διάθεσης των ξένων επενδυτών για αγορές αμερικανικών ομολόγων.
9. Δημοσιονομική επέκταση η οποία θα ενισχύσει την ανάπτυξη.
10. Τα επίπεδα του αμερικανικού χρέους επιδρούν στα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
11. «Ελλειμμα» μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εντόκων γραμματίων στις ΗΠΑ, με νέα έκρηξη των επιτοκίων repo.
12. Απροθυμία της Fed να προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων, λόγω της προεκλογικής περιόδου.
13. 13. Σύσφιξη των πιστωτικών συνθηκών, με σαφή διαχωρισμό μεταξύ των εταιρικών πιστώσεων με αξιολόγηση BBB και CCC.
14. Διαχωρισμός μεταξύ των καταναλωτικών πιστώσεων με αξιολόγηση BBB και CCC.
15. Περισσότερες υποβαθμίσεις εταιρειών με αξιολόγηση ΒΒΒ.
16. Αύξηση των ομολόγων με αρνητικό επιτόκιο.
17. Υποχώρηση της εταιρικής κερδοφορίας που «μεταφράζεται» σε λιγότερη ρευστότητα (σε δολάρια) για επαναγορές μετοχών.
18. Η συρρίκνωση της παγκόσμιας αγοράς αυτοκινήτου αποτελεί κίνδυνο για τις διεθνείς αγορές και την οικονομία.
19. Κατάρρευση των τιμών κατοικιών σε Αυστραλία, Καναδά και Σουηδία.
20. Διατήρηση της αβεβαιότητας του Brexit.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ