Ασφαλιστικό: Αυξήσεις στις συντάξεις ύστερα από 10 χρόνια

Αυξήσεις στις κύριες συντάξεις έως 15%, αυξήσεις στις επικουρικές έως 48%, αναδρομικά πενταμήνου, νέο τοπίο στις εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, ευνοϊκές αλλαγές στην απασχόληση συνταξιούχων καθώς και στα μπλοκάκια φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο δίνεται σε δημόσια διαβούλευσης εντός της εβδομάδας. Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ενσωματώνει την ασφαλιστική δαπάνη, η οποία είναι απόλυτα διασφαλισμένη και θα συνοδεύεται από απόλυτα ακριβή αναλογιστική μελέτη, η οποία δείχνει την επάρκεια του ασφαλιστικού συστήματος έως το 2070.

«Δεν πρόκειται να προχωρήσουμε σε καμία μείωση, αντίθετα, για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, θα υπάρχουν αυξήσεις στις συντάξεις» δήλωσε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης. Οι βασικές διατάξεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου προβλέπουν τα εξής:

1. ΚΥΡΙΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ:

Αυξάνονται οι συντελεστές αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων, με αναδρομική ισχύ από 1/10/2019, για όσους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη, ώστε να οδηγούν σε αναπλήρωση της τάξης του 50% – 51% για 40 έτη ασφάλισης (έναντι 42,80% σήμερα) και 40% – 40,5% για 35ετία ασφάλισης (έναντι 33,81% σήμερα) στην ανταποδοτική σύνταξη. Αυτό σημαίνει αύξηση άνω των 8 ποσοστιαίων μονάδων για τη 40ετία και άνω των 6 ποσοστιαίων μονάδων για την 35ετία. Στην 5ετία 30-35 η σωρευτική αύξηση θα είναι μικρότερη. Στην ανταποδοτική θα προστίθεται η εθνική των 384 ευρώ. Πάντως τα τελικά ποσοστά δεν έχουν κλειδώσει οριστικά.

Η κλιμακωτή αύξηση της αναπλήρωσης κοντά στο 51% για την 40ετία φέρνει αυξήσεις της τάξης του 10% στα τελικά ποσά των συντάξεων για αποδοχές έως 1.500 ευρώ και έως 15% για υψηλότερες. Για όλες τις αναπροσαρμογές η αφετηρία μπαίνει στην 1η Οκτωβρίου 2019. Αυτό σημαίνει ότι με τις συντάξεις Μαρτίου θα καταβληθούν αναδρομικά πενταμήνου αφού γίνει πρώτα ο επανυπολογισμός τους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αυξήσεις μεσοσταθμικά 65-70 ευρώ ευρώ μηνιαίως συν τα αναδρομικά 5 μηνών θα πάρουν περίπου 60.000 συνταξιούχοι. Θα υπάρξουν, όμως, και λίγες περιπτώσεις συνταξιούχων, οι οποίοι θα διαπιστώσουν αυξήσεις 150 – 200 ευρώ, σε μηναία βάση. Ενα μέρος των παλιών συνταξιούχων δεν θα πάρει «ζεστό» χρήμα, αλλά θα δει να αποτυπώνεται η βελτίωση λογιστικά μόνο στα χαρτιά, καθώς διατηρεί προσωπική διαφορά. Για αυτή την κατηγορία των παλιών συνταξιούχων η τροποποίηση θα είναι λογιστική και θα εμφανιστεί στο εκκαθαριστικό τους καθώς διατηρούν προσωπική διαφορά, η οποία θα μειωθεί αντίστοιχα με την αύξηση της ανταποδοτικής παροχής. Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα πρέπει να περιμένουν αυξήσεις στην τσέπη τους μετά το 2023 και αφού πρώτα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά τους.

Τονίζεται ότι τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων και συνταξιούχων κύριων συντάξεων – οι οποίοι έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη – θα είναι οι κερδισμένοι με το νέο Ασφαλιστικό. Πρόκειται για:

1. Οσους συνταξιοδοτούνται από την ψήφιση του νέου νόμου και εφεξής, όπου δεν θα υπάρχει επανυπολογισμός.

2. Οσους έχουν συνταξιοδοτηθεί με βάση τις διατάξεις του Νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή, από 13/5/2016 έως και την ημερομηνία ισχύος του νέου νόμου. Εδώ θα έχουμε επανυπολογισμό με βάση τους νέους συντελεστές, εφόσον οι συνταξιούχοι έχουν τουλάχιστον 30 έτη ασφάλισης και άνω, και καταβολή αναδρομικών ποσών από 1/10/2019.

3. Οσους έχουν συνταξιοδοτηθεί πριν από τον Νόμο Κατρούγκαλου. Πρόκειται για τους παλιούς συνταξιούχους που εξήλθαν πριν από τον Μάιο του 2016. Η κατηγορία αυτή των παλιών συνταξιούχων δεν θα πάρει «ζεστό» χρήμα, αλλά θα δει να αποτυπώνεται η βελτίωση λογιστικά μόνο στα χαρτιά, καθώς διατηρεί προσωπική διαφορά. Δηλαδή για αυτή την κατηγορία των παλιών συνταξιούχων η τροποποίηση θα είναι λογιστική και θα εμφανιστεί στο εκκαθαριστικό τους καθώς διατηρούν προσωπική διαφορά, η οποία θα μειωθεί αντίστοιχα με την αύξηση της ανταποδοτικής παροχής. Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα πρέπει να περιμένουν αυξήσεις στην τσέπη τους μετά το 2023, όταν θα ενεργοποιηθεί η ρήτρα για γενικές αυξήσεις με βάση το ΑΕΠ και τον ∆είκτη Τιμών Καταναλωτή και αφού πρώτα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά τους.

2. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ:

Μεσοσταθμική μηνιαία αύξηση 100 ευρώ, που σε ορισμένες περιπτώσεις θα φθάσει και τα 195 ευρώ τον μήνα, θα λάβουν συνταξιούχοι επικουρικών συντάξεων τον ερχόμενο Μάρτιο με την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Επισημαίνεται ότι οι αυξήσεις (και φυσικά τα αναδρομικά) αφορούν αποκλειστικά και μόνο τις επικουρικές συντάξεις που είχαν υποστεί μείωση – λόγω του ορίου των 1.300 ευρώ ως άθροισμα κύριας και επικουρικής. Τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας δείχνουν ότι αύξηση της επικουρικής τους σύνταξης από 23% μέχρι και 48% (μαζί με αναδρομικά 5 μηνών) θα εισπράξουν 465.000 συνταξιούχοι. Συνολικά το πλήθος των καταβαλλόμενων επικουρικών συντάξεων ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια. Συνεπώς μία στις τρεις επικουρικές συντάξεις θα δει αύξηση. Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου 2019. Αυτό σημαίνει ότι για όσους συνταξιούχους κόπηκαν οι συντάξεις τους θα λάβουν και αναδρομικά ποσά από την 1η Οκτωβρίου 2019, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις θα φθάσουν και τα 1.000 ευρώ.

3. ΕΙΣΦΟΡΕΣ:

Νέο τοπίο εισφορών φέρνει το νομοσχέδιο για 950.000 αυτοαπασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες. Οι εισφορές αποσυνδέονται από το δηλωθέν στην Εφορία εισόδημα και από τον κατώτατο μισθό και θεσπίζονται 6 ασφαλιστικές κατηγορίες ελεύθερης επιλογής, οι οποίες θα κυμαίνονται από 220 έως 576 ευρώ. Μια 7η υποκατώτατη κατηγορία θεσπίζεται στα 126 ευρώ για τους νέους επαγγελματίες με δραστηριότητα έως 5 ετών. Ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να εντάσσεται τον Δεκέμβριο κάθε έτους ελεύθερα σε όποια κατηγορία επιθυμεί να ασφαλιστεί για το επόμενο έτος. Η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα είναι υποχρεωτική και οι επόμενες προαιρετικές. Οσο υψηλότερες εισφορές καταβάλλει κάποιος τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λαμβάνει στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου. Το ίδιο σύστημα θα ισχύσει και για εισφορές επικουρικής και εφάπαξ. Η κατώτατη εισφορά για επικουρική θα είναι 42 ευρώ/μήνα (αφορά δικηγόρους, μηχανικούς, πρατηριούχους υγρών καυσίμων και αρτοποιούς). Η κατώτατη εισφορά για εφάπαξ θα είναι 26 ευρώ/μήνα (αφορά δικηγόρους, μηχανικούς, γιατρούς). Εξάλλου οι εισφορές για τους 450.000 αγρότες αλλάζουν από 1/1/2020 με τον ίδιο μηχανισμό που θα εφαρμοστεί και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Η εισφορά αποσυνδέεται από το δηλωθέν εισόδημα. Οι αγρότες θα μπορούν να επιλέγουν προαιρετικά την κατηγορία στην οποία επιθυμούν να ενταχθούν τον Δεκέμβριο κάθε έτους. Θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τους αγρότες που θα δραστηριοποιούνται για πρώτη φορά και για μία 5ετία. Οι εισφορές αυτές πρόκειται να αυξηθούν από την 1/1/2021.

4. ΕΡΓΑΣΙΑ συνταξιούχων:

Αύξηση 75% φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο για τους απασχολούμενους συνταξιούχους, καθώς αναμένεται να μειωθεί η περικοπή της σύνταξης λόγω απασχόλησης από το 60% στο 30%. Η αλλαγή του ποσοστού παρακράτησης των κύριων και επικουρικών συντάξεων αναμένεται να ισχύσει για το σύνολο των συνταξιούχων που εργάζονται πριν και μετά την εφαρμογή του Νόμου Κατρούγκαλου (12 Μαΐου 2016).

5. ΜΠΛΟΚΑΚΙΑ:

Αλλάζει το καθεστώς εισφορών για τους μισθωτούς που διατηρούν παράλληλα και δεύτερη δραστηριότητα αυτοαπασχόλησης (μπλοκάκι). Οσοι καλύπτουν από τον μισθό τους την ελάχιστη εισφορά για σύνταξη και υγεία των 210 ευρώ θα απαλλάσσονται από την εισφορά στο μπλοκάκι. Αν οι ασφαλιστικές κρατήσεις εργαζομένου και εργοδότη για το 27,10% (σύνταξη και υγεία) δεν καλύπτουν το ποσό των 210 ευρώ, τότε ο ασφαλισμένος θα έχει υποχρέωση να καταβάλλει στο μπλοκάκι κατ’ ελάχιστον το υπόλοιπο. Ταυτόχρονα αλλάζει ριζικά το καθεστώς των τίτλων κτήσης (πρώην αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης). Εξετάζεται το ετήσιο όριο των 10.000 ευρώ να πέσει σημαντικά στα 3.000 ευρώ ή 5.000 ευρώ και να απαλλαγεί από την υποχρέωση παρακράτησης ασφαλιστικών εισφορών (σήμερα ισχύουν εισφορές 20,28%).

Τέλος στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ενσωματώνονται και οι παρακάτω διατάξεις:

– Η διοικητική και οργανωτική ενοποίηση του ΕΦΚΑ (κύριες συντάξεις) με το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ βοηθήματα) θα είναι σημαντικό κεφάλαιο στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Ο ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ θα έχουν εντός του e-ΕΦΚΑ ενιαία μεν, αλλά διακριτή λογιστική διαχείριση για κάθε κλάδο. Στόχος είναι να προκύψουν οικονομίες κλίμακος και να βελτιωθεί ο χρόνος απονομής των συντάξεων.

– Ψηφιακή σύνταξη: Στο νέο Ασφαλιστικό βρίσκονται και διατάξεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΕΦΚΑ αλλά και για το σύστημα «Ατλας». Το «Ατλας» θα παίξει καθοριστικό ρόλο για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος της «ψηφιακής σύνταξης», ώστε τον Ιούνιο του 2021 το 90% των νέων συντάξεων να εκδίδεται ψηφιακά.