Πάγωσε η κτηματαγορά – Μπλακ άουτ στις μεταβιβάσεις ακινήτων

Βραχυκύκλωμα σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων έχει προκαλέσει η αποχή που έχουν κηρύξει οι συμβολαιογράφοι τουλάχιστον έως τις 26 Ιανουαρίου. Εκατοντάδες συμβόλαια βρίσκονται αυτή τη στιγμή στον αέρα, αγοραπωλησίες έχουν παγώσει, προθεσμίες για αποδοχή κληρονομιών χάνονται, ενώ οι φορολογούμενοι βλέπουν να λήγουν τα αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας που έλαβαν για τις μεταβιβάσεις ακινήτων χωρίς να έχουν υπογράψει τα συμβόλαια. Παράλληλα σταμάτησε να χτυπά και το ηλεκτρονικό σφυρί των πλειστηριασμών.

Η αποχή των συμβολαιογράφων, οι οποίοι αντιδρούν στις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις με τις οποίες καθίστανται αρμόδιοι για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων μεταβίβασης ακινήτων και βεβαίωσης του φόρου, έχει φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά των ακινήτων. Μάλιστα, οι μεταβιβάσεις βρίσκονται στα πάνω τους αντανακλώντας στην πορεία εσόδων του προϋπολογισμού, καθώς οι φορολογούμενοι σπεύδουν να προλάβουν τη νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων για να γλιτώσουν από την πληρωμή έξτρα φόρων και φουσκωμένων εξόδων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2019 οι μεταβιβάσεις ακινήτων χτύπησαν κόκκινο, με τους συμβολαιογράφους να αναφέρουν πως άγγιξαν τα επίπεδα του 2010, δηλαδή πριν ξεκινήσει η κατάρρευση της κτηματαγοράς. Περισσότερα από 28.000 ακίνητα άλλαξαν χέρια πέρυσι, ενώ τον περασμένο Δεκέμβριο επικρατούσε το αδιαχώρητο στα τμήματα Φορολογίας Κεφαλαίου των ΔΟΥ από τους φορολογουμένους που έτρεξαν να μεταβιβάσουν ακίνητα πριν από την Πρωτοχρονιά.

Από την περασμένη εβδομάδα οι συμβολαιογράφοι έχουν κατεβάσει μολύβια. Απέχουν από κάθε πράξη μεταβίβασης ακινήτου και κάθε πράξη που απαιτεί την προσάρτηση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ και την υποβολή δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτου είτε εξ επαχθούς είτε εκ χαριστικής αιτίας και κληρονομιάς και από τη διαδικασία διεξαγωγής πλειστηριασμών, μέχρι τις 26 Ιανουαρίου 2020, ημερομηνία σύγκλησης της ετήσιας τακτικής Γενικής Συνέλευσης, ή τις 2 Φεβρουαρίου, εάν δεν επιτευχθεί απαρτία κατά την πρώτη σύγκληση.

Ετοιμάζει βελτιώσεις

Καμία μεταβίβαση ακινήτου δεν γίνεται και κανένας ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν πραγματοποιείται. Το οικονομικό επιτελείο επιχειρώντας να κατευνάσει τις αντιδράσεις των συμβολαιογράφων ετοιμάζει νομοτεχνικές βελτιώσεις στο νέο καθεστώς των μεταβιβάσεων. Σε συνάντηση που είχαν την περασμένη εβδομάδα οι εκπρόσωποι της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος με τον υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο τέθηκαν τα προβλήματα και αναζητήθηκαν λύσεις. Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του προέδρου του Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου Γιώργου Ρούσκα, ο υφυπουργός έδειξε κατανόηση και διάθεση εξεύρεσης λύσης και συμφωνήθηκαν τα εξής:

• Ο συμβολαιογράφος, με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου, θα ευθύνεται αποκλειστικά και μόνο για την ταύτιση των προσδιοριστικών στοιχείων του ακινήτου με αυτά που περιλαμβάνονται στο συμβόλαιο.
• Δεν θα επιβάλλεται πρόστιμο στον συμβολαιογράφο εφόσον δεν υπάρχει ζημιά του ελληνικού Δημοσίου, ενώ θα αλλάξει η έννοια της φορολογικής ταυτότητας ακινήτου. Τα πρόστιμα που προβλέπονται στο άρθρο 36 του νόμου 4646/2019 θα επανεξεταστούν και θα αναθεωρηθούν. Τα πρόστιμα κυμαίνονται από 100 έως 1.000 ευρώ ανά συμβολαιογραφική πράξη.
• Οι υπεύθυνες δηλώσεις για τον χρόνο απόκτησης ακινήτου και υποχρέωσης δήλωσης αυτού στον ΕΝΦΙΑ θα καταργηθούν ή θα περιοριστούν σε ελάχιστες περιπτώσεις, τη στιγμή που το περιεχόμενό τους προκύπτει από το συμβολαιογραφικό έγγραφο.
• Η υποχρέωση αποστολής του συμβολαίου εντός δεκαπέντε ημερών προς τη φορολογική αρχή που προβλέπει ο νέος νόμος θα μετατεθεί στο τέλος του επόμενου μήνα.
• Στο ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο προωθεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προβλέπεται και υλοποιείται η εισαγωγή των Τιμών Ζωνών, όπως αυτές απεικονίζονται στο σχετικό έντυπο Ε9, τις οποίες και ο συμβολαιογράφος ελέγχει, όπως κάνει μέχρι σήμερα, και φροντίζει να ταυτίζονται με την περιγραφή του ακινήτου στο συμβόλαιο που συντάσσει.
• Ουδεμία εμπλοκή φέρει ο συμβολαιογράφος σε σχέση με τη χορήγηση απαλλαγής πρώτης κατοικίας, καθώς και στην τελευταία επίδειξη της εφαρμογής έχει ήδη υλοποιηθεί η απεμπλοκή του από οποιαδήποτε «κρίση» και ευθύνη, τα δε απαιτούμενα στοιχεία τα ελέγχει η διοίκηση και οποιοδήποτε συμπληρωματικό ζητηθεί «προσκομίζεται» από τον φορολογούμενο.
• Πριν από την εφαρμογή της ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων κεφαλαίου θα πραγματοποιηθούν στην έδρα κάθε συμβολαιογραφικού συλλόγου σεμινάρια για τη χρήση της εφαρμογής, θα υπάρξει έντυπος οδηγός χρήσης, καθώς και ηλεκτρονικά μέσα αυτοματοποιημένης επίδειξης παραδειγμάτων. Εχει επίσης συμφωνηθεί η αμφίδρομη επικοινωνία και η βελτίωση της εφαρμογής με σχόλια και παρατηρήσεις των συμβολαιογράφων.
• Με απόφαση των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών θα καθοριστεί η αμοιβή του συμβολαιογράφου για μια σειρά ενεργειών που πραγματοποιεί για τον πωλητή.

Πλειστηριασμοί. Η αποχή των συμβολαιογράφων πάγωσε και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, οι οποίοι το 2019 κινήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Axia Research το τελευταίο τρίμηνο του 2019 ανήλθαν στους 6.422 ενώ για το σύνολο του έτους έφτασαν τους 18.421. Οι πλειστηριασμοί που ήταν προγραμματισμένοι έφτασαν τους 29.107 καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 30% σε σχέση με τα επίπεδα του 2018. Για το 2020 έχουν δρομολογηθεί έως τώρα 4.126, με τη λίστα να μεγαλώνει συνεχώς.