Η παντοκρατορία των tech billionaires

Με την είδηση πως οι πωλήσεις ιδιωτικών τζετ αυξήθηκαν κατά 15% το τελευταίο τρίμηνο του 2019 οι «New York Times» υπογραμμίζουν σε πρόσφατο άρθρο τους ότι η περασμένη χρονιά φέρθηκε πολύ καλά στους κροίσους, αφού οι 500 πιο βαθύπλουτοι άνθρωποι του κόσμου έγιναν πλουσιότεροι κατά 1,2 τρισ. δολάρια, μια αύξηση της τάξεως του 25% – για να καταλάβουμε για τι αριθμούς μιλάμε, τόσο περίπου είναι το ΑΕΠ του Μεξικού. Οι εποχές έχουν αλλάξει, και στις ΗΠΑ έγινε πριν από λίγο καιρό γνωστό πως η εισοδηματική ανισότητα έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο της εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια, όσο διάστημα δηλαδή κάνει τέτοιες μετρήσεις η Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Κάποτε βέβαια οι μεγάλες περιουσίες φτιάχνονταν από το εμπόριο απτών πραγμάτων, μέσω της ναυτιλίας ή της βαριάς βιομηχανίας για παράδειγμα. Αυτό δεν ισχύει πια.

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, στη δεκάδα του «Forbes» με τους Real Time Billionaires η πάλαι ποτέ «βαριά βιομηχανία» εκπροσωπούνταν μόνο από τον Μεξικανό Κάρλος Σλιμ Ελού (8ος) – και μάλιστα αποτελεί μικρό μερίδιο των δραστηριοτήτων του που εστιάζουν στην κινητή τηλεφωνία -, τα είδη πολυτελείας και ρουχισμού από τον Μπερνάρ Αρνό της LVMH (2ος) και τον Αμάνθιο Ορτέγκα της Inditex (6ος), ενώ οι υπόλοιποι επτά μεγιστάνες οφείλουν τα αστρονομικά έσοδά τους κατά βάση σε άυλες δραστηριότητες – όπως θα χαρακτηρίζονταν για παράδειγμα οι χρηματοπιστωτικές επενδύσεις του Γουόρεν Μπάφετ (4ος). Οι έξι που έχουν απομείνει είναι μαικήνες της τεχνολογικής βιομηχανίας, με τον Τζεφ Μπέζος της Amazon να βρίσκεται στην κορυφή. Ακολουθούν ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft (3ος) και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook (5ος), ενώ η έβδομη, η ένατη και η δέκατη θέση καταλαμβάνονται από τρεις λιγότερο προβεβλημένες φιγούρες του tech industry, τον Λάρι Ελισον της Oracle (67 δισ. δολ.) και τους Λάρι Πέιτζ (63 δισ. δολ.) και Σεργκέι Μπριν (60,8 δισ. δολ.) της Google.

Κροίσος και δεινός ιστιοπλόος

Εγγραφο – φωτιά: Συναγερμός για χτύπημα σε ιρανικούς και ιρακινούς στόχους στην Ελλάδα
Ο 75χρονος Ελισον γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1944. Η ανύπαντρη Εβραία μητέρα του έμεινε έγκυος από έναν ιταλοαμερικανό πιλότο της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ και όταν ο γιος της κινδύνεψε από πνευμονία σε ηλικία 9 μηνών αποφάσισε να τον δώσει στους θείους της για υιοθεσία. Το παιδί μεγάλωσε στο Σικάγο, η θετή του μητέρα ήταν τρυφερή και δοτική, ενώ ο θετός πατέρας του ήταν απόμακρος και ψυχρός – είχε μάλιστα επιλέξει το επώνυμο Ελισον για να τιμήσει το νησί Ελις, το πρώτο μέρος που τον υποδέχθηκε στην Αμερική. Ο νεαρός Λάρι (ο οποίος συνάντησε επί της ουσίας τη βιολογική του μητέρα για πρώτη φορά στα 48 του) άρχισε να σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, όμως τα παράτησε όταν πέθανε η γυναίκα που τον ανέθρεψε. Πέρασε το καλοκαίρι του 1966 στην Καλιφόρνια και στη συνέχεια γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο όπου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την επιστήμη της Πληροφορικής. Στα 22 του διέκοψε και πάλι τις σπουδές του και μετακόμισε στη Δυτική Ακτή, κοντά στη Σίλικον Βάλεϊ, βρίσκοντας δουλειά σε εταιρείες που ασχολούνταν με ηλεκτρονικά και τεχνολογικά είδη. Ενα από τα εγχειρήματα τα οποία ανέπτυξε ήταν μια βάση δεδομένων που δημιούργησε για τη CIA και της έδωσε το όνομα Oracle. Από αυτό το προϊόν μεταβαπτίστηκε το 1982 και η δική του εταιρεία, η οποία είχε ιδρυθεί το 1977 ως Software Development Laboratories (SDL).

Επιχειρηματίας παλαιάς κοπής, ο Ελισον ομνύει στον καπιταλισμό έχοντας κάνει δηλώσεις όπως «ο πρωταρχικός ρόλος μιας εταιρείας είναι να βγάζει χρήματα. Ο πρωταρχικός ρόλος της κυβέρνησης είναι να παίρνει ένα μεγάλο κομμάτι από τα χρήματα αυτά και να τα δίνει σε άλλους». Λάτρης των γυναικών, έχει συνάψει τέσσερις γάμους, έχει πάρει τέσσερα διαζύγια και πλέον ζει τον έρωτα με σύντροφο το 29χρονο μοντέλο Νικίτα Καν. Παθιασμένος με την ταχύτητα, διαθέτει έναν ολόκληρο στόλο αυτοκινήτων, με αγαπημένο του ένα Acura NSX. Εχοντας πάρει δίπλωμα πιλότου, κυβερνά συχνά αεροσκάφη και καταξοδεύτηκε για να αγοράσει ένα ρωσικό MiG-29 το οποίο η αμερικανική νομοθεσία δεν του επέτρεπε να εισαγάγει στη χώρα, αφού θεωρείται επιθετικό όπλο, και έτσι αναγκάστηκε να αρκεστεί σε ένα ιταλικό στρατιωτικό εκπαιδευτικό SIAI-Marchetti S.211. Φύσει ανταγωνιστικός τύπος, έχει συμμετάσχει σε διάφορους αγώνες και έχει κερδίσει δύο φορές, το 2003 και το 2010, με την ιστιοπλοϊκή του ομάδα το περίφημο America’s Cup και ξοδεύοντας εκατομμύρια δολάρια για να το πετύχει. Εχει επίσης κάνει μια σύντομη εμφάνιση στην ταινία «Iron Man 2» με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ.

Ηταν έως το 2010 κάτοχος του 12ου μεγαλύτερου γιοτ στον κόσμο: το 138 μέτρων μήκους «Rising Sun» πουλήθηκε στον μεγιστάνα της μουσικής βιομηχανίας Ντέιβιντ Γκέφεν (τον Αύγουστο περνάει πάντα μια βόλτα από το Ιόνιο φιλοξενώντας επιβάτες όπως ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, η Οπρα Γουίνφρεϊ, ο Τομ Χανκς με τη Ρίτα Γουίλσον και η Κάρλι Κλος με τον σύζυγό της Τζόσουα Κούσνερ). Ο Ελισον αγόρασε αμέσως μετά το «Musashi», 50 μέτρα μικρότερο από το προηγούμενο, κατασκευασμένο από τη Feadship. Το 2012 έδωσε ένα ποσό που φημολογείται ότι κυμαίνεται μεταξύ 500 και 600 εκατομμυρίων δολαρίων για το 98% του νησιού Λανάι στο αρχιπέλαγος της Χαβάης. Εχει επίσης ξοδέψει 110 εκατομμύρια δολάρια για μια τεράστια, ιαπωνικών αρχιτεκτονικών επιρροών, έπαυλη στο Γουντσάιντ της Καλιφόρνιας στο οικόπεδο της οποίας έφτιαξε και μια τεχνητή λίμνη. Η λίστα με τις αγοραπωλησίες ακινήτων του είναι ατελείωτη. Παρότι η φιλανθρωπική του δράση δεν συγκρίνεται σε καμία περίπτωση με εκείνη του Μπιλ Γκέιτς, ο Ελισον κάνει ενίοτε κάποιες αξιοσημείωτες δωρεές, κυρίως σε νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα, με κορυφαία ίσως εκείνη των 200 εκατομμυρίων δολαρίων για την ανέγερση ενός ερευνητικού κέντρου για την καταπολέμηση του καρκίνου στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Στην ιστορία θα μείνει κυρίως για την αδίστακτη επιχειρηματική συμπεριφορά του και για τις αχανείς φιλοδοξίες του. Τα έχει καταφέρει περίφημα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι η Oracle ήταν εν πολλοίς μια εταιρεία πιο περιορισμένης εμβέλειας ως προς τα προϊόντα της, η οποία διακρίθηκε στη δημιουργία βάσεων δεδομένων χρήσιμων σε επιχειρήσεις – δεν μπήκε ποτέ στα σπίτια των πολλών με τον τρόπο που το πέτυχε η Microsoft, για παράδειγμα. Αυτή τη στιγμή, χρέη CEO της Oracle τελεί μόνη της η Σάφρα Κατζ μετά τον πρόσφατο θάνατο του Μαρκ Χερντ που μοιραζόταν μαζί της τη θέση μέχρι πρότινος.

Το αλφάβητο της επιτυχίας

Οι 46χρονοι Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν είχαν μια πιο βατή και συνηθισμένη πορεία προς την κορυφή. Ο Πέιτζ γεννήθηκε στο Λάνσιγκ του Μίσιγκαν το 1973. Και οι δύο γονείς του δούλευαν σε επαγγέλματα σχετικά με τους υπολογιστές και το νεαρό αγόρι απέκτησε από πολύ νωρίς ενδιαφέρον για καθετί σχετικό με την τεχνολογία. Κάνοντας διδακτορικό στο Στάνφορντ με αντικείμενο την Πληροφορική γνώρισε τον Μπριν, παιδί ρώσων επιστημόνων που μετοίκησαν στο Μέριλαντ των ΗΠΑ το 1979 δυσαρεστημένοι από το σοβιετικό καθεστώς. Στην πρώτη τους επαφή οι δύο φοιτητές φάνηκε να διαφωνούν σε πολλά, σύντομα ωστόσο κατέστη ολοφάνερο ότι τους ένωναν πολύ περισσότερα από όσα τους χώριζαν.

Η διπλωματική τους εργασία ανέλυε τη δομή μιας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο και σύντομα αποφάσισαν να προβούν στην πρακτική εφαρμογή του οράματός τους. Ετσι δημιούργησαν, με έδρα ένα γκαράζ στην Καλιφόρνια, την εταιρεία Google. Η τεράστια επιτυχία που συντελέστηκε τους απέφερε αμύθητα κέρδη, μεγάλο μέρος των οποίων έχουν επενδύσει στην έρευνα σχετικά με εναλλακτικές ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο Πέιτζ έχει μάλιστα κατασκευάσει στο Πάλο Αλτο μια πρότυπη περιβαλλοντικά φιλική κατοικία. Λάτρης των ωκεανών, αγόρασε το 2011 έναντι 45 εκατομμυρίων δολαρίων το superyacht «Senses». Από το 2007 είναι παντρεμένος με την όμορφη επιστήμονα Λουσίντα Σάουθγουορθ και έχουν αποκτήσει δύο παιδιά.

Ο Μπριν από την πλευρά του έχει υπάρξει πιο ζωηρός στα προσωπικά του, βρίσκεται ήδη στον δεύτερο γάμο του και έχει τρία παιδιά. Πριν από περίπου έναν μήνα έγινε γνωστό πως οι δύο ισχυροί άνδρες του tech industry υπέβαλαν παραίτηση από τις διευθυντικές τους θέσεις στην Alphabet, τη μητρική εταιρεία που περιλαμβάνει στο portfolio της πολλά τεχνολογικά brands με «πετράδι του στέμματος» την Google. Οι συνιδρυτές του κολοσσού τις υπηρεσίες του οποίου χρησιμοποιούμε όλοι σχεδόν καθημερινά αποφάσισαν με αυτόν τον τρόπο να απλοποιήσουν τον μηχανισμό της διοίκησης. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο Λάρι Πέιτζ και ο Σεργκέι Μπριν θα παραμείνουν στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας και, ως βασικοί μέτοχοί της, θα συνεχίσουν να την έχουν υπό τον έλεγχό τους, παρ’ όλο που δεν θα ασχολούνται με τις καθημερινές δραστηριότητές της. Τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στην Alphabet αναλαμβάνει ο 47χρονος CEO της Google, Σουντάρ Πιντσάι – ο οποίος θα καταλαμβάνει και τα δύο πόστα. Υπολογίζεται πως αυτή η αλλαγή, η οποία εκτόξευσε την τιμή της εταιρείας πριν από μερικές ημέρες, θα αποφέρει στο ινδικής καταγωγής μεγαλοστέλεχος 240 εκατομμύρια δολάρια τα επόμενα τρία χρόνια. Πολύ πιθανό λοιπόν σε λίγο καιρό να γράφονται άρθρα και για τα δικά του σκάφη ή για τις αγαθοεργίες του.

Οι έλληνες δισεκατομμυριούχοι

Υπάρχουν φυσικά και ορισμένοι συμπατριώτες μας στη λίστα του περιοδικού «Forbes» με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο τη χρονιά που πέρασε. Στη θέση 715 για το 2019 ο γεννημένος στη Νίσυρο Τζον Κατσιματίδης, ιδιοκτήτης της νεοϋoρκέζικης αλυσίδας σουπερμάρκετ Gristedes και κάτοχος μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Στην 804η θέση ο Φίλιππος Νιάρχος, ο μεγαλύτερος γιος του Σταύρου Νιάρχου. Πέραν των διαφόρων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ο εφοπλιστής έχει κληρονομήσει και την ανεκτίμητης αξίας συλλογή έργων τέχνης του πατέρα του, μεγάλο μέρος της οποίας είχε αποκτήσει το 1957 ο Νιάρχος από τον ηθοποιό Εντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον έναντι 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Περιλαμβάνει κάποιες φημισμένες καλλιτεχνικές δημιουργίες, όπως την αυτοπροσωπογραφία του Βαν Γκογκ με το μπανταρισμένο αφτί και τον φημισμένο πίνακα «Yo, Picasso» του Πάμπλο Πικάσο. Ο Φίλιππος έχει κάνει τις δικές του προσθήκες με τα χρόνια, αγοράζοντας έργα του Αντι Γουόρχολ και, πιο πρόσφατα, του Μαουρίτσιο Κατελάν. Στη θέση 838 ο Σπύρος Λάτσης, ο οποίος ανέλαβε τη διαχείριση της αυτοκρατορίας Λάτση μετά τον θάνατο του Γιάννη Λάτση το 2003. Οικογενειακώς παραμένουν κατά βάση εφοπλιστές, παρ’ όλο που έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους σε διαφόρους τομείς, όπως ο τραπεζικός. Μέλος του ομίλου Λάτση είναι η εταιρεία συμμετοχών Lamda Development, ενώ στο χαρτοφυλάκιό του ανήκει και μέρος των Ελληνικών Πετρελαίων. Στο νούμερο 916 ο Γιώργος Αργυρός, εγγονός ελλήνων μεταναστών, που έχει δημιουργήσει μια κραταιά επιχείρηση με αμέτρητα ακίνητα – μόνο στην Οραντζ Κάουντι της Καλιφόρνιας η εταιρεία του διαχειρίζεται 5.500 διαμερίσματα.

Στην 917η θέση η Κύπρια Μαρίτσα Λαζαρή, χήρα του Κρις Λαζαρή, η οποία μαζί με τα παιδιά της κρατάει τα ηνία ενός βρετανικού κολοσσού στον χώρο των ακινήτων. Για να καταλάβουμε για τι μεγέθη μιλάμε, τους ανήκουν, μεταξύ άλλων, χώροι γραφείων επιφάνειας 262.000 τ.μ. στο κεντρικό Λονδίνο. Στη χιλιάδα με τους πιο πλούσιος ανθρώπους του πλανήτη συγκαταλέγεται και ο γεννημένος στην Τρίπολη ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας Ντιν Μητρόπουλος (962), ο οποίος έχει μάλιστα δραστηριοποιηθεί και στον τομέα των κινηματογραφικών παραγωγών («Οι Βράχοι της Ελευθερίας»). Στους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη συμπεριλαμβάνονται επίσης ονόματα όπως του Αριστοτέλη Μυστακίδη, του Βαρδή Βαρδινογιάννη, του Τζορτζ Γιανκόπουλος και ο Τεντ Λεόνσις, ιδιοκτήτης της ομάδας του NBA Washington Wizards, αγώνα των οποίων παρακολούθησε προ ημερών ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τη σύζυγό του Μαρέβα στο περιθώριο της επίσημης επίσκεψής του στις ΗΠΑ.

Το ΒΗΜΑgazino κάθε Κυριακή με το ΒΗΜΑ