Το πραγματικό Δημόσιο

Η είδηση για τον θάνατο δύο εκπαιδευτικών και τον τραυματισμό άλλων δύο σε τροχαίο δυστύχημα ήρθε να διαψεύσει, με τρόπο τραγικό, αρκετά από τα στερεότυπα που επιμένουν στην καρικατούρα του «τεμπέλη δημοσίου υπαλλήλου».

Αντίθετα, θύμισε μια πραγματικότητα που μπορεί να περιλαμβάνει, ιδίως για το χώρο της εκπαίδευσης, τοποθετήσεις μακριά από τον τόπο κατοικίας, στην περίπτωση μάλιστα των αναπληρωτών και με συνθήκη επισφάλειας,  μεγάλες μετακινήσεις, κούραση και ταλαιπωρία. Αντίστοιχες εμπειρίες υπάρχουν και σε άλλους κλάδους.

Ομως, έτσι μπορούν και λειτουργούν σχολεία, ακόμη και σε απομακρυσμένα μέρη, έτσι στελεχώνονται Κέντρα Υγείας και νοσοκομεία, έτσι μπορούν και επιτελούν το έργο τους ένα μεγάλο φάσμα από δημόσιες υπηρεσίες.

Ολα αυτά για αποδοχές που υπέστησαν σημαντικές μειώσεις τα προηγούμενα χρόνια, με ελαστικές εργασιακές σχέσεις για αρκετές και αρκετούς από αυτούς και με τον φόρτο εργασίας να εντείνεται. Ωστόσο, εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως δημοσιονομικό κόστος που πρέπει να συρρικνωθεί περαιτέρω, αλλά και ως – υποτίθεται – το μεγάλο πρόβλημα της δημόσιας διοίκησης, αν και στην πραγματικότητα χάρη σε αυτές και σε αυτούς στέκει και δεν καταρρέει μια ολόκληρη κρατική μηχανή.

Σε πείσμα μιας διάχυτης μυθολογίας, το ιδιωτικό δεν είναι πάντα και πιο καλό. Για την ακρίβεια, ορισμένα αγαθά απλώς δεν μπορούν να είναι μόνο ή κυρίως ιδιωτικά. Η έλευση της νεωτερικότητας μπορεί να έφερε την επέκταση της αγοράς, όμως διαμόρφωσε και τη σύγχρονη αντίληψη του δημόσιου αγαθού: αυτού που είναι αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα των πολιτών και αναπόδραστη υποχρέωση του κράτους.

Και τα δημόσια αγαθά, όπως είναι η παιδεία, η υγεία, η κοινωνική προστασία, ο πολιτισμός, το περιβάλλον, απαιτούν και τους αντίστοιχους λειτουργούς που θα μπορούν να τα προαγάγουν και να τα διασφαλίσουν σε κάθε γωνιά της χώρας. Με την εργασιακή εξασφάλιση που θα επιτρέπει να ασκήσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους, για τα οποία άλλωστε λογοδοτούν καθημερινά στον πολίτη: στην τάξη, στο γκισέ, στο εξεταστήριο, στο μουσείο.