«Τινάχτηκε στον αέρα» η εκεχειρία στη Λιβύη – Συγκρούσεις και αποστολή χιλιάδων μαχητών στην Τρίπολη

Μπορεί η κατ’ αρχήν συμφωνία για τη Λιβύη που περιλαμβάνει κατάπαυση πυρός και εμπάργκο όπλων να έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από τους συμμετέχοντες και τις αντιμαχόμενες πλευρές, η επόμενη μέρα, ωστόσο, της Διάσκεψης του Βερολίνου δείχνει ότι πολλά μένουν ακόμη να γίνουν για να επιτευχθεί η πολυπόθητη ειρήνη στην σπαρασσόμενη αφρικανική χώρα. Αρχής γενομένης από τους Φαγιέζ αλ Σάρατζ και Χαλίφα Χαφτάρ, οι οποίοι καλούνται να κάτσουν επιτέλους στο ίδιο τραπέζι.

Οι δύο άμεσα εμπλεκόμενοι στον εμφύλιο της Λιβύης δεν έχουν συνυπογράψει το καίριο ζήτημα της ειρήνευσης και ήδη από τις πρώτες ώρες κιόλας ώρες μετά τη Διάσκεψη δείχνουν έμπρακτα τις προθέσεις τους για την επόμενη ημέρα.

Αφού το πρωί της Δευτέρας, όπως επιβεβαίωσαν οι δύο πλευρές, σημειώθηκαν οι πρώτες συγκρούσεις, ο Χαλίφα Χαφτάρ φαίνεται πως δείχνει τη διαφωνία του στα σχέδια των μεγάλων δυνάμεων, με την προώθηση χιλιάδων στρατιωτών στην πρωτεύουσα της χώρας, η οποία αποτελούσε -ίσως βέβαια να αποτελεί κι ακόμη- στόχο του λίβυου στρατάρχη.

Ειδικότερα, το επιτελείο του ανακοίνωσε μέσω Twitter την ολοκλήρωση της στρατιωτικής εκπαίδευσης εννέα χιλιάδων ανδρών, οι οποίοι θα προωθηθούν προς την Τρίπολη.

9000 volunteers from #Cyrenaica are preparing to be mobilized to #Tripoli within the next 24hours after finishing their training program.#LNA #Libya. pic.twitter.com/QzADzKvmDn

— M.LNA (@LNA2019M) January 20, 2020

Η κίνηση αυτή αποδεικνύει το «εύθραυστο» των συμφωνηθέντων στη Διάσκεψη της Κυριακής, καθώς δεν επιδεικνύεται διάθεση για αποκλιμάκωση της έντασης.

Οι πρώτες συγκρούσεις

Νωρίτερα, καταπάτηση της εκεχειρίας κατήγγειλαν οι δυνάμεις του Χαλίφα Χάφταρ, καθώς σε ανάρτησή τους υποστήριξαν ότι πολιτοφύλακες από τη Συρία μαζί με πολιτοφύλακες της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας Σάρατζ άνοιξαν πυρ «σε ευθεία παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός», που αποφασίστηκε στο Βερολίνο.

«Απαντάμε με πλήρη ισχύ στη (συνοικία) Αϊν Ζάρα της Τρίπολης» σημείωσε ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός.

#GNA #Syrian militias have opened fire in a direct violation of the ceasefire, #LNA forces are responding with full force in Ain-Zara #Tripoli.

— M.LNA (@LNA2019M) January 20, 2020

Δεν αποκλείει τη συνεργασία με κανέναν ο Σάρατζ

Μάλιστα, δίνοντας το στίγμα του για τις προθέσεις του, όταν ο Σάρατζ ρωτήθηκε, σε συνέντευξή του στο BBC, για τους σύριους μαχητές που έφτασαν στη Λιβύη, απάντησε: «Δεν θα διστάσουμε να συνεργαστούμε με οποιαδήποτε πλευρά θέλει να μας βοηθήσει να νικήσουμε τον επιτιθέμενο», αφήνοντας με τον τρόπο αυτό ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο.

#BREAKING
In an interview with BBC News Libya’s GNA Prime Minister Fayez Al-Sarraj was asked about Syrian fighters arriving in Libya.
He replied “We will not hesitate in cooperating with any party willing to help us defeat the aggressor (LNA)” #Libya pic.twitter.com/PS8dmjQQJx

— Libya Review (@LibyaReview) January 20, 2020

Ούτε στο ίδιο δωμάτιο

Οι διαφορές ανάμεσα στις δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές έδειξαν πως είναι αγεφύρωτες από τη Διάσκεψη του Βερολίνου.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υπουργού εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος δήλωσε μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων: «Η διάσκεψη ήταν πολύ χρήσιμη (…) αλλά είναι σαφές ότι επί του παρόντος δεν επιτεύχθηκε η έναρξη σοβαρού και σταθερού διαλόγου» ανάμεσα στους δύο διεκδικητές της εξουσίας στη Λιβύη.

Σάρατζ και Χάφταρ ήταν φυσικά προσκεκλημένοι στο Βερολίνο και παρόντες στην καγκελαρία. Ωστόσο, πέρα από τις διμερείς επαφές που είχαν καθένας τους, στη Διάσκεψη δεν συμμετείχαν. Κι αυτό γιατί, όπως είχε γίνει μια εβδομάδα νωρίτερα στη Μόσχα, δεν δέχτηκαν να είναι το ίδιο δωμάτιο.

Η Μέρκελ, επιχειρώντας να δώσει μια εξήγηση, είπε πως οι διαφορές ανάμεσα στους δύο ήταν τόσο μεγάλες που δεν στάθηκε δυνατό να «είναι μέρος της διάσκεψης».

Σύμφωνα με το Politico, ο Χαφτάρ, επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) αρχικά απέρριψε τις εκκλήσεις για εκεχειρία, ωστόσο αργά την Κυριακή ο εκπρόσωπός του, Αχμέντ αλ Μισμαρί εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας ότι ο LNA αποδέχεται την εκεχειρία, με την προϋπόθεση αυτή να γίνει επίσης σεβαστή και από τον στρατό που είναι πιστός στον Σάρατζ, ο οποίος ηγείται της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του Εθνικού Μετώπου.

Η Διάσκεψη του Βερολίνου παρήγαγε μία συμφωνία που αριθμεί 55 άρθρα και εκτείνεται σε έξι σελίδες, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Δεδομένου μάλιστα ότι οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την παραβιάζουν πριν καν καθαρογραφτούν τα συμπεράσματά της.

Ο Ερντογάν δεν θέλει την ΕΕ

Ενα πάντως ακόμη ερωτηματικό για την εφαρμογή της εκεχειρίας στη Λιβύη είναι η στάση που θα κρατήσει ο Ταγίπ Ερντογάν.

Παρ’ ότι ισχυρίστηκε πως η Τουρκία δεν έχει στείλει ακόμη στρατιώτες για να υποστηρίξουν τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας, περιορίζοντας τη βοήθεια της Αγκυρας μόνο σε στρατιωτικούς συμβούλους και εκπαιδευτές, σήμερα ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία είναι αντίθετη στην πρόταση της ΕΕ να συμμετέχει ως συντονιστής στην πορεία ειρήνευσης στη Λιβύη, από τη στιγμή που υπάρχει ο ΟΗΕ.

Ο τούρκος πρόεδρος δήλωσε ακόμη ότι «οι προσπάθειες της Τουρκίας αναφορικά με τη Λιβύη έφεραν ισορροπία στη διαδικασία. Θα συνεχίσουμε να στηρίξουμε την πολιτική διαδικασία. Η τουρκική παρουσία στη Λιβύη αυξάνει τις ελπίδες για ειρήνη. Βλέπουμε τι παιχνίδια παίζονται στο όνομα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας».