«Πόλεμος» για τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων

Αναταράξεις δημιουργούν οι επικείμενες αλλαγές στο θέμα της διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων με όλους τους «παίχτες» του χώρου να λαμβάνουν θέση μπροστά στο νέο καθεστώς που είναι στα «σκαριά».

Μέχρι στιγμής οι προσπάθειες του τελευταίου διαστήματος για τη δημιουργία μίας ανεξάρτητης συλλογικής εταιρείας για τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων από την πλευρά των καλλιτεχνών έχει πέσει στο κενό καθώς δεν έχει βρεθεί η «φόρμουλα» για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.

Το θέμα ανακινήθηκε προσφάτως καθώς η εταιρεία IP HUB και ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μάρης με επιστολή τους που κοινοποιήθηκε προς την υπουργό Πολιτισμού Λίνδα Μενδώνη και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τον Προσωρινό Διαχειριστή, τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου (ΕΥΕΔ) και τα μέλη του ΕΔΕΜ  ζητούν συνάντηση εργασίας με στόχο τη διερεύνηση της δυνατότητας συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Όπως αναφέρουν αποτελεί κοινό στόχο η προσπάθεια να επέλθει η κανονικότητα στο χώρο με άμεση και αποτελεσματική συλλογή των δικαιωμάτων, ώστε να υπάρχει διαφάνεια στη διανομή και κυρίως – όπως αναφέρουν αίσθημα συλλογικής ευθύνης με απώτερο στόχο τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του συνόλου των Ελλήνων και ξένων δημιουργών και εκδοτών.

Ο εκπρόσωπος της εταιρείας υποστηρίζει πως με την τεχνογνωσία της μπορεί να εξασφαλιστούν πόροι χρηματοδότησης ώστε να καταστεί βιώσιμο το πλάνο που καταρτίζεται.

Η εν λόγω πρωτοβουλία έρχεται σε μία χρονική συγκυρία κατά την οποία αναζητούνται λύσεις κατά των αδυναμιών που έχουν παρουσιαστεί σε διάφορες συνεταιριστικές πρωτοβουλίες.

Στην επιστολή της  η IP  Hub «καλεί τους ενδιαφερόμενους σε ένα γόνιμο διάλογο, ώστε να επέλθει η κανονικότητα στον χώρο με άμεση και αποτελεσματική συλλογή των δικαιωμάτων, διαφάνεια στη διανομή και κυρίως αίσθημα συλλογικής ευθύνης για έναν από τους πλέον σημαντικούς κλάδους του πολιτισμού μας, διασφαλίζοντας σε απόλυτο βαθμό τα δικαιώματα του συνόλου των Ελλήνων και ξένων δημιουργών και εκδοτών». Σημειώνουν δε, ότι η πρόταση της IP Hub δεν αποκλείει και την συμπερίληψη και άλλων φορέων στο μέλλον.

Τι λέει το υπουργείο Πολιτισμού

Στο θέμα που «καίει» τους καλλιτέχνες και δημιουργούς παρενέβη η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη η οποία αναφερόμενη στις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης (ΑΟΔ) σημείωσε πως η σύστασή τους δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού ή της διοίκησης.

Η ύπαρξη ΑΟΔ -οι οποίες λειτουργούν σε πολλές χώρες της Ευρώπης-  σημείωσε η υπουργός, προβλέπεται από το ενωσιακό δίκαιο και από την Οδηγία για τη συλλογική διαχείριση.

Το υπουργείο Πολιτισμού, πρόσθεσε η κ. Μενδώνη, κατόπιν εισήγησης του ΟΠΙ, εξέδωσε διαπιστωτική πράξη σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία είναι ΑΟΔ, «καθότι πληροί όλες τις κατά νόμον προϋποθέσεις».

Σε κάθε περίπτωση μία ΑΟΔ, πρόσθεσε,  δεν μπορεί να ασκήσει υποχρεωτική συλλογική διαχείριση. «Δεν έχει τις διευκολύνσεις και τα τεκμήρια εκπροσώπησης που προβλέπει ο νόμος. Δεν προσφέρει στους δημιουργούς τα εχέγγυα ελέγχου που προβλέπονται για τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ). Επομένως, θέμα δεν υφίσταται».

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων, η στάση του υπουργείου Πολιτισμού, τόνισε η κ. Μενδώνη, ήταν από την αρχή σαφής.

«Στόχος είναι η εναρμόνιση με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τούτο σημαίνει ότι οι δημιουργοί πρέπει να διαχειρίζονται οι ίδιοι το θέμα των πνευματικών τους δικαιωμάτων».

Τα επόμενα βήματα

Η κ. Μενδώνη αναφέρθηκε και στις  συναντήσεις που είχαν προηγηθεί με τους δημιουργούς στις οποίες – σύμφωνα με την ίδια – τέθηκαν βήματα, τα οποία, αναφέρει η υπουργός Πολιτισμού  ακολουθούνται και είναι τα εξής:
1. Το Υπουργείο έχει αναθέσει στον ΟΠΙ τη διενέργεια ελέγχου στην ΕΥΕΔ μέσω ανεξάρτητης εταιρείας. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη. Η διενέργεια ελέγχου συμφωνήθηκε με τους δημιουργούς στις 14 Οκτωβρίου 2019, προκειμένου να γνωρίζουν και οι ίδιοι τι θα παραλάβει ο νέος οργανισμός.
2. Στην ίδια συνάντηση συμφωνήθηκε, ο νέος οργανισμός να συντάξει έκθεση βιωσιμότητας. Το ΥΠΠΟΑ επισημαίνει ότι ο νέος οργανισμός πρέπει να είναι κατά νόμο (4481/2017) βιώσιμος, άλλως τίθενται σε κίνδυνο τα δικαιώματα των δημιουργών. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΙ, η πλειοψηφία των ΟΣΔ προκειμένου να αδειοδοτηθεί, έχει προσκομίσει στοιχεία που αποδεικνύουν τη βιωσιμότητά τους, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
3. Με την προσκόμιση της έκθεσης, η οποία θα αποδεικνύει τη βιωσιμότητα, θα ακολουθηθεί η κατά νόμον διαδικασία αδειοδότησης.

Κύρια μέριμνα του υπουργείου, καταλήξει η κ. Μενδώνη,  είναι η προστασία των δημιουργών και των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε όπως είπε,  το ΥΠΠΟΑ επεξεργάζεται ήδη σειρά άλλων μέτρων, όπως το dynamic site blocking.

Τι είναι η Ένωση Δικαιούχων και τι ζητά

Αξίζει να επισημανθεί ότι η «ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΕΔΕΜ» είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός συλλογικής διαχείρισης με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση και προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των συνθετών, στιχουργών και λοιπών δικαιούχων πνευματικών δικαιωμάτων.

Μέλη και δικαιούχοι της ΕΔΕΜ είναι πολλά από τα μεγαλύτερα, εμπορικότερα και ιστορικότερα ρεπερτόρια Ελλήνων δημιουργών καθώς και δύο από τους μεγαλύτερους πολυεθνικούς εκδότες μουσικής που εκπροσωπούν εκατομμύρια έργα ξένων δημιουργών.

Σημειώνεται πως η «ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΕΔΕΜ» είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης που θα διαδεχθεί την μεταβατική ΕΥΕΔ (Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης Δικαιωμάτων), σύμφωνα με απόφαση της ΓΣ των μελών της τελευταίας.

Η «ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΕΔΕΜ» έχει αιτηθεί την κατά νόμον αδειοδότησή της από το υπουργείο Πολιτισμού  ώστε να αρχίσει να δραστηριοποιείται στη διαχείριση των δικαιωμάτων των μελών και δικαιούχων της, ήδη από τον Αύγουστο του 2019.

Ζητά την άμεση αδειοδότησή της σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4481/2017 και την άμεση μεταβίβαση σε αυτήν της δραστηριότητας της μεταβατικής ΕΥΕΔ, σύμφωνα με το άρθρο 51Α παρ. 8 του ν. 4481/2017