Παραδοσιακές σπουδές επιλέγουν οι νέοι

Γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, διευθυντές επιχειρήσεων κατακτούν ακόμη και σήμερα την φαντασία των νέων σε επίπεδο επαγγελματικών διεκδικήσεων, όπως ακριβώς γινόταν 20 χρόνια νωρίτερα, πριν την εποχή των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης και την επιτάχυνση των τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη στο χώρο εργασίας. Αυτό προκύπτει από τα συμπεράσματα νέας έρευνας του ΟΟΣΑ για τις επαγγελματικές διεκδικήσεις των 15αρηδων ανά τον κόσμο, από την οποία όμως προκύπτει ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα: οι νέοι και οι νέες σήμερα επιλέγουν ακόμη από μια μικρή «λίστα» παραδοσιακών σπουδών, αγνοώντας νέους τύπους εργασίας που αναδύονται ως αποτέλεσμα της 4ης Βιομηχανικής επανάστασης. Παράλληλα, σε ένα τεράστιο ποσοστό που φτάνει το 40%, επιλέγουν επαγγέλματα οποία απειλούνται με …εξαφάνιση, καθώς είναι πιθανότατο σύντομα να αυτοματοποιηθούν.

Συνολικά, το 39% των θέσεων εργασίας που επιλέγουν πολλοί νέοι και νέες  κινδυνεύουν να αυτοματοποιηθούν τα επόμενα 10 έως 15 χρόνια και επομένως να ολοκληρώνονται απο μηχανές. Ετσι, ενώ στην Αυστραλία, στην Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, σχεδόν το 35% των θέσεων εργασίας που επιλέγουν σήμερα οι έφηβοι των χωρών αυτών οδηγούν σε ένα επισφαλές επαγγελοατικό  μέλλον ως συνέπεια των αλλαγών που φέρνει η επανάσταση των νέων τεχνολογιών, στην Γερμανία, Ελλάδα, Ιαπωνία, Λιθουανία και Σλοβακία το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 45%.

Η έρευνα «Dream jobs» («Επαγγέλματα των ονείρων μας») σχετικά με τις επαγγελματικές προσδοκίες των νέων σήμερα αποκαλύπτει ότι το 47% των αγοριών και το 53% των κοριτσιών που ερωτήθηκαν σε 41 χώρες αναμένουν να εργαστούν σε ένα από τα «παραδοσιακά» δημοφιλή επαγγέλματα μέχρι την ηλικία των 30. Μάλιστα φαίνεται ότι η έλλειψη προσδοκιών για καινούργια επαγγέλματα και νέα αντικείμενα προέρχεται κυρίως από νέους που ανήκουν σε μειονεκτούσες ομάδες εργασίας ή είναι πιο αδύναμοι στις περίφημες έρευνες PISA (που εξετάζουν τις γνώσεις σε ανάγνωση, μαθηματικά και επιστήμη). Στην κατηγορία των άλλωστε βρίσκεται και η χώρα μας, με τους μαθητές της να δίνουν χαμηλές βαθμολογίες σε κάθε έρευνα της PISA που δημοσιοποιείται ανά τριετία.

Πάντως η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ καταγράφει περισσότερες προσδοκίες σταδιοδρομίας σε νέα αντικείμενα και περισσότερο ενημερωμένους νέους και νέες,  σε χώρες με ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα στο χώρο της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Στη Γερμανία και την Ελβετία, για παράδειγμα, λιγότεροι από τέσσερις στους δέκα νέους εκφράζουν ενδιαφέρον για να παραδοσιακά «δημοφιλή» επαγγέλματα ανοίγοντας τις επιλογές τους σε ένα ευρύτερο φάσμα ενδιαφερόντων για την σταδιοδρομία τους. Στην Ινδονησία, από την άλλη πλευρά, το 52% των κοριτσιών και το 42% των αγοριών θέλουν να γίνουν δάσκαλοι, γιατροί ή διευθυντές επιχειρήσεων!

Παράλληλα, μεταξύ των φοιτητών που βαθμολογούνται υψηλότερα στις εκθέσεις του PISA, τα αγόρια αναμένουν να εργαστούν στην επιστήμη και στη μηχανική.  Στα συμπεράσματα της νέας έκθεσης του ΟΟΣΑ, αναφέρεται η υψηλή σημασία των συστημάτων επαγγελματικού προσανατολισμού στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών μελών του, καθώς και του κοινωνικού και οικογενειακού περιβάλλοντος στις επιλογές και τις προσδοκίες σταδιοδρομίας των νέων. Επίσης επισημαίνεται η ανάγκη για σαφή σήματα των αναγκών της αγοράς εργασίας σήμερα, έτσι ώστε οι έφηβοι να κατευθύνονται σε επιστημονικά πεδία που θα τους εξασφαλίσουν μια ήρεμη πορεία σε επαγγελματικό επίπεδο.