Νίπτει τας χείρας της η Ουάσινγκτον για τις προκλήσεις Ερντογάν – Διφορούμενο μήνυμα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Μάλλον αισιόδοξα δείχνει να αντιμετωπίζει η Αθήνα τα μηνύματα που στέλνουν οι ΗΠΑ προς την Αγκυρα. Στην πραγματικότητα, την ώρα που ο Ερντογάν έχει απασφαλίσει, η Ουάσινγκτον περιορίζεται σε διφορούμενα μηνύματα χωρίς ξεκάθαρη διάθεση καταδίκης της τουρκικής προκλητικότητας.

Το νέο μήνυμα ήρθε από την πλευρά του Στέιτ Ντιπάρτμεντ το βράδυ της Τρίτης. Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών απαντώντας σε ερώτηση του ανταποκριτή του ΑΝΤ1 περιορίστηκε να κάνει συστάσεις για αυτοσυγκράτηση και επικλήσεις στο διεθνές δίκαιο.

Καθώς η ερώτηση, δε, αφορούσε για το πώς σχολιάζει η αμερικανική διπλωματία τη συζήτηση που γίνεται το τελευταίο διάστημα περί προσφυγής στη Χάγη για τις ελληνοτουρκικές διαφορές, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρότρυνε σε επίλυση των θαλάσσιων διαφορών ειρηνικά και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Αναλυτικά, η δήλωση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει: «Ενθαρρύνουμε όλα τα μέρη να ενεργήσουν με αυτοσυγκράτηση και να απέχουν από ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή. Καλούμε όλα τα κράτη να επιλύσουν τις θαλάσσιες διαφορές τους ειρηνικά και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, ότι η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει καμία άλλη διαφορά με την Τουρκία παρά μόνο το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, κι έτσι η ερμηνεία που μπορεί να δώσει κάποιος στην αναφορά «θαλάσσιες διαφορές» δύναται να περιλαμβάνει από το θέμα της ΑΟΖ έως και τις «γκριζαρισμένες» από την Τουρκία ζώνες του Αιγαίου. Υπενθυμίζεται ότι η Αγκυρα έχει ανοίξει την βεντάλια των διεκδικήσεών της ζητώντας μεταξύ άλλων αποστρατικοποίηση νησιών του Αιγαίου.

Σε ανάλογο τόνο ήταν άλλωστε και η επικοινωνία που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου σχολίασε ότι Ελλάδα και Τουρκία θα πρέπει να λύσουν τις διαφορές τους.

Ακραία προκλητικός ο Ερντογάν

Το ότι δεν ίδρωσε το αφτί του Ταγίπ Ερντογάν από την αμερικανική στάση έγινε φανερό από τη δήλωση που έκανε λίγες ώρες αργότερα: «Αν δεν τα βάζετε με εμάς, δεν πρόκειται να πάθετε το παραμικρό».

Συγκεκριμένα, ερωτηθείς αν υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι στις σχέσεις με την Ελλάδα απάντησε: «Η Γερμανία φροντίζει την Ελλάδα. Στην Ελλάδα έχουμε έναν κοινό φίλο, έναν πρώην δήμαρχο. Αν θέλετε ένα μήνυμα από μένα, πέστε στην ελληνική πλευρά, να μην ασχολείται με μας. Η έγνοια μας δεν είναι να ασχολούμαστε με την Ελλάδα, είπα στον Μητσοτάκη στο ΝΑΤΟ».

Ο τούρκος πρόεδρος συνεχίζοντας στους ίδιους προκλητικούς τόνους, σημείωσε επιπλέον: «Ας μην μαλώνουμε ο ένας με τον άλλο, αν δεν τα βάζετε με εμάς, δεν πρόκειται να πάθετε το παραμικρό κακό από εμάς».

Ο ίδιος έκανε ειδική μνεία και στην Κρήτη, διερωτώμενος αν «πρέπει να χάψουμε ότι αποτελεί κύρια ηπειρωτική χώρα» ώστε να έχει πλήρη δικαιώματα χωρικών υδάτων. Υπενθυμίζεται ότι πάγια θέση της Τουρκίας αποτελεί η άποψη ότι τα νησιά δεν διαθέτουν χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα.

Νηφάλια η στάση της Αθήνας

Από την πλευρά της η Αθήνα τηρεί μια νηφάλια στάση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας έκανε λόγο για «θετική επιμονή της αμερικανικής διπλωματίας για την αποφυγή προκλητικών ενεργειών» στην ανατολική Μεσόγειο.

Αναφερόμενος στην τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ – Ερντογάν ο κ. Πέτσας είπε πως η τοποθέτηση του αμερικανού προέδρου «δίνει τον τόνο για την αποφυγή προκλητικών ενεργειών στην ανατολική Μεσόγειο» και «αφήνει θετικό αποτύπωμα».

Τη δήλωση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κλήθηκε να σχολιάσει ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης στην ΕΡΤ, όπου ήταν προσκεκλημένος. Ο υπουργός αφού υπογράμμισε ότι η ΕΕ οφείλει να λάβει πρωτοβουλίες για το θέμα της Τουρκίας, σημείωσε ότι δεν είναι ώριμες οι συνθήκες για προσφυγή στη Χάγη. «Εμείς δεν έχουμε κάτι να διεκδικήσουμε. Εμείς λειτουργούμε αποτρεπτικά. Η Τουρκία συνεχώς παραβιάζει τους κανόνες του διεθνούς δικαίου».

Και καθώς η Ουάσινγκτον επιδεικνύει χαρακτηριστική ουδετερότητα, τόσο η Αθήνα, όσο και η Λευκωσία επικεντρώνουν τις πιέσεις προς την πλευρά της ΕΕ.

Το βλέμμα στην ΕΕ

Σε ερώτηση για το αν είναι ικανοποιημένος με την συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, ο κ. Αγγελίδης είπε: «Θα ζητούμε και είναι υποχρέωση μας να ζητούμε την συνδρομή, μεταξύ άλλων, από ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και στα πλαίσια των αρχών που διέπουν αυτή την συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είναι ζήτημα αν είμαι ικανοποιημένος ή όχι, αλλά θα συνεχίσουμε να απαιτούμε ακόμα περισσότερα».

Ενώ αναφορικά με την παρουσία του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή, σημείωσε ότι η ουσία της παρουσίας του, όπως έχει ξεκαθαρίσει ο πρόεδρος Μακρόν και η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας, δεν είναι η στρατικοποίηση της ΑΟΖ της Κύπρου, αλλά η σταθεροποίηση της κατάστασης και η ελεύθερη εξάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου.

Ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος σχολίασε και αυτός την αυξημένη παρουσία της Γαλλίας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, λέγοντας ότι είναι συνεπεία των διπλωματικών πρωτοβουλιών και εντατικοποιημένων επαφών και της ελληνικής πλευράς και της Κύπρου σε διάφορα επίπεδα προς όλους του συμμάχους και ασφαλώς και προς τους Γάλλους.

Σχετικά με τα αποτελέσματα των διπλωματικών κινήσεων της Κύπρου για την εμπόδιση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην ΑΟΖ της χώρας, ο κ. Αγγελίδης δήλωσε μη ικανοποιημένος καθώς «συνεχίζεται η παραβίαση και η κλιμάκωση αυτών των παραβιάσεων. Από την άλλη, σκεφτείτε να μην κάναμε όλες αυτές τις ενέργειες τι θα γινόταν. Ως εκ τούτου, έχουμε πίστη σε αυτή την πολιτική που έχουμε ήδη κάνει σε πολιτικό, διπλωματικό επίπεδο και νομικά μέτρα. Ευελπιστούμε πως θα έρθει η ώρα που θα υπάρχει και το τελικό αποτέλεσμα που είναι η άρση αυτής παρανομίας».

Και πώς να είναι ικανοποιημένη η Κύπρος την ώρα που η Τουρκία διεξάγει «πειρατικές» επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Χέρι και στο οικόπεδο 8 βάζει η Άγκυρα

Όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, ιδιαίτερα οι κινήσεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην κυπριακή ΑΟΖ και να αποκομίσει σημαντικότατα οικονομικά οφέλη δυναμιτίζοντας ακόμη περισσότερο το κλίμα.

Η πορεία που ακολουθούν τα τουρκικά ερευνητικά αλλάζει δραστικά, καθώς η Αγκυρα μετά την επιλογή στόχων για τα γεωτρύπανά της σε περιοχές εντός της κυπριακής ΑΟΖ μεν, εκτός οριοθετημένων και αδειοδοτημένων οικοπέδων δε, εγκαταλείπει την τακτική τής σχετικά «ανώδυνης πρόκλησης» και μεταφέρει τις έρευνές της σε πεδία που πιθανολογείται ότι υπάρχουν κοιτάσματα.

«Κλειδί» θεωρείται το οικόπεδο 8, όπου βρίσκεται πλέον το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» και σκανάρει στόχο ο οποίος είχε υποδειχθεί από σχετικές μελέτες ως πιθανό σημείο για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Τα δικαιώματα του οικοπέδου 8, ως γνωστόν, έχουν παραχωρηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία στην κοινοπραξία TOTAL-ENI και οι ενδείξεις ότι ίσως η γεώτρηση να έχει τώρα αποτελέσματα είναι αρκετές – και δημιουργούν εύλογη ανησυχία σε Λευκωσία, αλλά και Αθήνα, για τα επόμενα βήματα από την πλευρά της Αγκυρας.

Οι τουρκικές έρευνες στο οικόπεδο 8 ακολουθούν την αποτυχημένη απόπειρα που έκανε το «Γιαβούζ» τον περασμένο Οκτώβριο για έρευνα στο επίσης αδειοδοτημένο (στην κοινοπραξία TOTAL-ENI) οικόπεδο 7, σε μια περιοχή που έχει υποδειχθεί ως στόχος κατόπιν επιστημονικών μελετών. Έχει σημασία ότι αποχωρώντας από το οικόπεδο 7 η τουρκική στρατηγική αλλάζει, με αναβαθμισμένες παράνομες διεκδικήσεις, σε ένα παιχνίδι εξαιρετικά επικίνδυνο για την εξέλιξή του.

Η Κυπριακή Δημοκρατία από την αρχή κατήγγειλε τις τουρκικές ενέργειες ως τρίτη εισβολή και σε αυτό το πλαίσιο επιχείρησε να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας μέσω συμμαχιών, στρεφόμενη κυρίως προς τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ισραήλ, απέναντι στην προκλητικότητα της Αγκυρας που απειλεί ευθέως ενεργειακούς κολοσσούς, παρεμβαίνοντας στα σχέδιά τους.

Οι τουρκικές έρευνες στο οικόπεδο 8 προετοιμάζουν το έδαφος για μια σοβαρή κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο διπλωματικές πηγές ρίχνουν τους τόνους όσον αφορά το ενδεχόμενο πρόκλησης ενός θερμού επεισοδίου τονίζοντας τη σημασία διατήρησης της ψυχραιμίας από την ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά και της λήψης μέτρων σε διπλωματικό και νομικό πεδίο, σημειώνοντας με νόημα ότι ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος μπορούν να περιμένουν κάποιον άλλον να παρέμβει προς όφελός τους σε περίπτωση σύγκρουσης.

Στο Παρίσι ο Μητσοτάκης

Σε αυτό το κλίμα, κρίσιμες συνομιλίες με τον γάλλο πρόεδρο αναμένεται να έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την Τετάρτη στο Παρίσι.

Στη δεύτερη συνάντησή τους, σε διάστημα περίπου 5 μηνών, οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τις διμερείς σχέσεις, τις εξελίξεις στη Λιβύη και τη συμπεριφορά της Τουρκίας στη Μεσόγειο, όπως οι παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και το άκυρο μνημόνιο Τουρκίας-Σάρατζ, ενέργειες που έχουν καταδικαστεί τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στόχος είναι από τη συνάντηση να δοθεί ένα μήνυμα για το ότι η Γαλλία βρίσκεται στο πλευρό της Ελλάδας.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός αναμένεται να εκφράσει την ικανοποίησή του για τη στήριξη της Γαλλίας μετά τις τελευταίες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και να επαναβεβαιώσει τη βούληση της Αθήνας για τη συνέχιση και εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, σε κάθε επίπεδο, πολιτικό, αμυντικό και οικονομικό.

«Ουδεμία απειλή κατά της κυπριακής και της ελληνικής κυριαρχίας θα γίνει αποδεκτή», προειδοποίησε ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λε Μερ, σε συνέντευξή του, με τη χώρα του να είναι από τις πρώτες που είχαν καταδικάσει επίσημα το «άκυρο» μνημόνιο συνεργασίας Τουρκίας-Σάρατζ.

Υπέρ των ελληνικών θέσεων υπενθυμίζεται ότι είχε ταχθεί και ο ίδιος ο κ. Μακρόν, κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες αλλά και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο.

Παράλληλα, καλά πληροφορημένες πηγές επισημαίνουν ότι στη συνάντηση της Τετάρτης στο Μέγαρο των Ηλυσίων, θα τεθεί και το ζήτημα της ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας, την ώρα που η Γαλλία αναβαθμίζει την παρουσία της και στη Μεσόγειο, με την κοινή πορεία του αεροπλανοφόρου «Charles de Gaulle», με την ελληνική φρεγάτα «Σπέτσες», από την Τουλόν ως και τα Στενά του Ορμούζ, αλλά και τον κατάπλου στον Πειραιά του γαλλικού ελικοπτεροφόρου «Dixmude»