Η τρομοκρατία ως ρομαντισμός

Ο «Τοξοβόλος», ο δραπέτης τρομοκράτης που συνελήφθη χθες από την Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία, είναι ένα πρόσωπο που τα ΜΜΕ, στο παρελθόν, έχουν αντιμετωπίσει με ιδιαίτερη συμπάθεια. Για ποιο λόγο; Διότι ο ωραίος αυτός τύπος, με το κλεμμένο αυτοκίνητο και τη συλλογή από όπλα που έπεσε στα χέρια των αρχών, τον Φεβρουάριο του 2011 εθεάθη με ένα τόξο στην πολυκοσμία της Πλατείας Συντάγματος, εκεί όπου με οσμώσεις, μπάχαλα και επαναστατικές, αντικοινοβουλευτικές, αντικρατικές, αντιευρωπαϊκές κορόνες δέθηκε τ’ ατσάλι του ακροδεξιού και του ακροαριστερού αντισυστημισμού. Σημάδευε έναν «μπάτσο», συνελήφθη άλλωστε γι’ αυτό, αλλά κι αυτόν τον σημάδευαν οι φωτογραφικές μηχανές των ρεπόρτερ. Ούτως ή άλλως, είναι παράξενο να κυκλοφορείς στο αθηναϊκό κέντρο με ένα τόξο – αλλά όταν το κάνεις σε μια φορτισμένη εποχή, όπου υποτίθεται όλα μυρίζουν εξέγερση, τότε γίνεσαι το αντικείμενο του ενδιαφέροντος όσων στην επικράτεια της εικόνας κάνουν εύκολες ταυτίσεις. Τι ήταν ο τοξοβόλος για μερίδα του Τύπου; Ενας ρομαντικός, ένας σύγχρονος Ρομπέν των Δασών.

Γραφικότητες; Συχνά οι γραφικότητες είναι ισχυρότερες από τα δεδομένα. Αλλωστε, και πριν γίνει γνωστός ως «Τοξοβόλος» περιβαλλόταν από αντιστασιακό θαυμασμό. Ηδη είχε φήμη αντισυστημικού αγωνιστή, ήδη λογιζόταν ένας ακτιβιστής στο όνομα του αναρχισμού. Είχε βεβαίως συλληφθεί το 2006 για συμμετοχή σε επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας και το 2007 για συμμετοχή σε επεισόδια έξω από το Μον Παρνές, αλλά και τις δύο φορές είχε αθωωθεί. Χρειάστηκε να ξανασυλληφθεί στη διπλή ληστεία των τραπεζών στο Βελβεντό για να πάει φυλακή. Αλλά κι εκεί αντιμετωπίστηκε πιο πολύ ως γραφικός τοξοβόλος παρά ως αποφασισμένος τρομοκράτης. Και παρά τη βαριά καταδίκη του, σε θεσμικό περιβάλλον ΣΥΡΙΖΑ, εστάλη στις αγροτικές φυλακές Τίρυνθας, όπου του ανατέθηκε ρόλος βοσκού, για να παίρνει τον αέρα του. Από εκεί δραπέτευσε το περασμένο καλοκαίρι, για νέες δόξες. Θα τον συνοδεύει άλλωστε το προσωνύμιο του «Τοξοβόλου», προκειμένου, όταν ξεχαστούν οι λεπτομέρειες της δράσης του, να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται ως ένας αντιστασιακός ιδεολόγος βγαλμένος από σελίδες του λογοτεχνικού ρομαντισμού.

Η Ελλάδα είναι γενικώς αντιστασιακό έθνος, δεν γίνεται να μην αντιστέκεται (εναντίον διαφόρων κατά καιρούς, αλλά δεν έχει σημασία, σημασία έχει να αντιστέκεται). Η αντίσταση αποκτά χαρακτηριστικά ιδεολογίας. Καταρχάς αποθεώνεται στην περιοχή της λαϊκής κουλτούρας – και στους ιδεολογικούς χώρους που εκφράζονται στο όνομα του λαού. Ολόκληρος ο 19ος αιώνας και οι πρώτες δεκαετίες του 20ού έχουν να προτείνουν τα περίφημα ληστρικά αφηγήματα, στα οποία δοξάζονται διάφοροι διάσημοι παράνομοι, ζωοκλέφτες και απαγωγείς, που λυμαίνονταν το ύπαιθρο και συγκρούονταν με τη χωροφυλακή: Ζιάκας, Καταραχιάς, Κακαράπης, Νταβέλης, Δεδούσης και εκατοντάδες άλλοι.

Αυτή η ρομαντική κατασκευή διέσχισε οριζοντίως και καθέτως και τις κυρίαρχες ιδεολογίες, τον εικοστό αιώνα – όπου είτε ως έθνος είτε ως λαός, οι Ελληνες εμφανίζονται συνεχώς να αμφισβητούν κάποια εξουσία. Το υπόστρωμα αυτής της ιδεολογίας έφτιαξε την ανοχή απέναντι στην αριστερή τρομοκρατία τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης και, βέβαια, τους ανυπότακτους Αγανακτισμένους – που όπως αποδείχτηκε στην ουσία ήθελαν να πολλαπλασιάσουν το μερίδιό τους στη νομή του κράτους.

Αυτοί οι ανυπότακτοι εξουσιαστές, χρειάζονται τους ανυπότακτους αντιεξουσιαστές. Μορφές όπως τον «Τοξοβόλο» τον έχει ανάγκη η ρομαντική ψυχή τους.