Κ. Μπαγινέτας: Αυτό είναι το σχέδιο για τους έλληνες αγρότες

Το σχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τον αγροτικό τομέα και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν και πρέπει να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη της υπαίθρου, αναλύει στο in.gr ο γενικός γραμματέας του Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Κωνσταντίνος Μπαγινέτας.

«Η διαβούλευση για τη νέα ΚΑΠ σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και η κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου της Χώρας μας για την νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 αποτελούν προτεραιότητες εξέχουσας σημασίας», τονίζει.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Ποιο είναι το σχέδιο σας για την ανάδειξη και ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, μέσω του οποίου ο ελληνικός πρωτογενής τομέας θα αποτελέσει ξανά τον βασικό συντελεστή της παραγωγικής αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας;

Στο επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού που υλοποιούμε για την ανάταξη της εθνικής μας οικονομίας βρίσκεται η παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενή τομέα της χώρας μας και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του με όρους βιώσιμης παραγωγής υγιεινών και ασφαλών τροφίμων, αύξησης των ευκαιριών απασχόλησης και μείωσης των οικονομικών, κοινωνικών και χωρικών ανισοτήτων.

Το σχέδιό μας αφορά σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αναπτυξιακών παρεμβάσεων που στοχεύουν μεταξύ άλλων στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων του υψηλού κόστους παραγωγής, της χαμηλής παραγωγικότητας, του μικρού μεγέθους των γεωργικών μας εκμεταλλεύσεων, της γήρανσης του αγροτικού πληθυσμού, της υποαπασχόλησης, καθώς και των έντονων περιφερειακών και τομεακών ανισοτήτων.

Στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιούμε τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που προσφέρει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020, ένα πρόγραμμα που διαθέτει πόρους άνω των 6 δις ευρώ για την στήριξη των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που έχουμε θέσει σε προτεραιότητα και αφορούν:

• στον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και στη μείωση του κόστους παραγωγής,
• στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας και στην πιστοποίηση της ποιότητας και της ασφάλειας της παραγωγής,
• στην ενθάρρυνση της συλλογικής οργάνωσης των παραγωγών,
• στην ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και στη βελτίωση της επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα,
• στην ενεργοποίηση των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων που διευκολύνουν τη ρευστότητα των επενδυτών στη υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων,
• στην κατασκευή σημαντικών δημοσίων υποδομών, όπως εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα, αλλά και έργων πρόσβασης σε ψηφιακές υποδομές, ταυτόχρονα με τη δημιουργία ιδιωτικών υποστηρικτικών δομών συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους αγρότες, μεταφοράς γνώσης και καινοτομίας,
• στην στήριξη της συνοχής του κοινωνικού και οικονομικού ιστού των αγροτικών περιοχών της χώρας μας, μέσα από στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης που προωθούν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.

Που εστιάσατε το σχεδιασμό σας το πρώτο εξάμηνο της νέας διακυβέρνησης και ποια τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας;

Η άμεση προτεραιότητα του αναπτυξιακού μας σχεδιασμού, από την πρώτη μέρα της νέας διακυβέρνησης, δεν ήταν άλλη από το να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να βελτιωθεί το επενδυτικό περιβάλλον και να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί για την επανεκκίνηση της αγροτικής μας οικονομίας, αξιοποιώντας για το σκοπό αυτό το σημαντικότερο χρηματοδοτικό μέσο που διαθέτουμε, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020.

Στη κατεύθυνση αυτή και στη βάση ενός συντονισμένου προγραμματισμού ενεργειών, καταφέραμε να ξεμπλοκάρουμε τις διαδικασίες αξιολόγησης, έγκρισης και πληρωμής μεγάλης χρηματοδοτικής βαρύτητας επενδυτικών και άλλων μέτρων του ΠΑΑ, όπως αυτά των σχεδίων βελτίωσης, της ενίσχυσης των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, της κατάρτισης των νέων γεωργών, των ομάδων παραγωγών, των συνεργασιών προώθησης της καινοτομίας, των ιδιωτικών επενδύσεων προστασίας από φυσικές καταστροφές, κλπ. Επίσης, επισπεύσαμε την προετοιμασία του θεσμικού πλαισίου και προκηρύξαμε σημαντικά μέτρα του ΠΑΑ, που εμφάνιζαν μεγάλες καθυστερήσεις, όπως τα δασικά μέτρα για την πρόληψη και αποκατάσταση ζημιών, γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις, δράσεις των Περιφερειών για μεταποίηση και δημόσια έργα, καθώς και προγράμματα τοπικής ανάπτυξης LEADER για ιδιωτικές επενδύσεις. Ταυτόχρονα, για να εξασφαλίσουμε τους καλύτερους δυνατούς όρους στήριξης των επενδύσεων στο πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, προχωρήσαμε με ταχείς ρυθμούς στην ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες που αναλάβαμε στο σύντομο χρονικό διάστημα της νέας διακυβέρνησης οδήγησαν στο να βελτιωθούν σημαντικά οι δείκτες υλοποίησης του ΠΑΑ, όπως αποτυπώνονται στα ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα που κατέγραψε με την ολοκλήρωση του 2019. Ειδικότερα, η απορρόφηση των πόρων του ΠΑΑ ξεπέρασε σε ποσοστό το 50%, με πληρωμές της τάξης των 620 εκ. €, επίδοση εξαιρετικά υψηλή σε σχέση και με τη συνολικότερη πρόοδο υλοποίησης των υπόλοιπων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, ο μέσος όρος των οποίων ανέρχεται σε 32,7%. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει την πολύ καλή δουλειά που γίνεται, αλλά ταυτόχρονα μας γεμίζει ευθύνη να συνεχίσουμε ακόμη πιο εντατικά το 2020 για να ανταποκριθούμε στις μεγάλες προσδοκίες και αυξημένες ανάγκες του αγροτικού κόσμου της χώρας μας.

Ποια είναι τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχετε ενεργοποιήσει και πως αυτά θα συμβάλλουν στη διευκόλυνση της υλοποίησης επενδύσεων στον αγροδιατροφικό τομέα;

Τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που ενεργοποιήσαμε για τη στήριξη της υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων στον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, αφορούν πρωτίστως το Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο υπό τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων αξιοποιεί πόρους του ΠΑΑ ύψους 80 εκ. € για την εξασφάλιση εγγυήσεων χαρτοφυλακίου δανείων της τάξης των 400 εκ. €, δάνεια με κατώτατο ύψος από 10.000€ που θα χορηγούν οι Τράπεζες με ευνοϊκότερους όρους προς τους επενδυτές, όπως για παράδειγμα με μείωση των απαιτήσεων για εξασφαλίσεις, με μείωση του ύψους του επιτοκίου δανεισμού και με μεγάλη περίοδο αποπληρωμής.

Μια ακόμη πρωτοβουλία που αναλάβαμε σε συνεργασία με τις ελληνικές τράπεζες για την τόνωση του επενδυτικού κλίματος, αφορά στη συμφωνία μας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ύψους αρχικά 170 εκ. € για την παροχή μακροπρόθεσμων δανείων χαμηλού επιτοκίου, καθώς τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα θα δανείζονται με επιτόκιο μειωμένο κατά 80% σε σχέση με το τρέχον της τραπεζικής αγοράς.

Τέλος, προγραμματίζουμε την δημιουργία και ενός ακόμη χρηματοδοτικού εργαλείου που θα αφορά στην παροχή μικροπιστώσεων προς τους παραγωγούς, έως 25.000 € υπό τη μορφή κεφαλαίου κίνησης, ενώ είμαστε σε στενή συνεργασία τόσο με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών όσο και με τους εκπροσώπους των Τραπεζικών Ιδρυμάτων της χώρας ώστε να διευκολύνουμε όσο περισσότερο γίνεται τις διαδικασίες για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των χρηματοδοτικών εργαλείων αλλά και την συνολικότερη υποστήριξη των επενδυτών στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων.

Ποιο το χρονοδιάγραμμα για τις εγκρίσεις των υποψηφίων στα Σχέδια Βελτίωσης και πως θα γίνει η κατανομή των επιπλέον πόρων που θα διαθέσετε στις Περιφέρειες;

Το μέτρο των Σχεδίων Βελτίωσης έχει κεντρική σημασία στον αναπτυξιακό μας σχεδιασμό, καθώς είναι το μοναδικό ουσιαστικά επενδυτικό μέτρο του ΠΑΑ που απευθύνεται σε παραγωγούς και συλλογικά σχήματα του πρωτογενή τομέα της χώρας μας. Για το λόγο αυτό, από την πρώτη κιόλας στιγμή, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην επιτάχυνση της αξιολόγησης των 15.000 επενδυτικών φακέλων που είχαν κατατεθεί στο πλαίσιο της προκήρυξής του, επιλύοντας σοβαρά θέματα που μας κληροδότησε η προηγούμενη κυβέρνηση. Μέσα από συντονισμένες και μεθοδικές προσπάθειες και κυρίως μέσα από το νέο μοντέλο στοχοθεσίας που θέσαμε σε εφαρμογή και την εντατικοποίηση της συνεργασίας μας με τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας των Περιφερειών, στις οποίες και έχει εκχωρηθεί η υλοποίηση το μέτρου, καταφέραμε να ολοκληρώνεται προοδευτικά η αξιολόγηση από όλες τις Περιφέρειες, ενώ ξεκίνησαν και οι εντάξεις επενδύσεων από την Περιφέρεια Αττικής.

Ο στόχος είναι, εντός Ιανουαρίου, όλες οι Περιφέρειες να έχουν ολοκληρώσει την αξιολόγηση, ώστε να προχωρήσουν στις εγκρίσεις των υποψηφίων επενδυτών, με συνολικούς πόρους 600 εκ. € που θα τους διαθέσουμε, αξιοποιώντας και τη δυνατότητα υπερδέσμευσης. Στην κατανομή του ποσού της υπερδέσμευσης στις Περιφέρειες θα συνεκτιμηθούν παράγοντες που έχουν να κάνουν με το επενδυτικό ενδιαφέρον όπως εκδηλώθηκε σε κάθε Περιφέρεια, με τις προτεραιότητες της πολιτικής στόχευσης του μέτρου, όπως αποτυπώνονται στην σχετική προκήρυξη και αφορούν στην ενθάρρυνση επενδύσεων από συλλογικά σχήματα, στην αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και στην προώθηση περιβαλλοντικών επενδύσεων, στη λογική σύγκλισης των Περιφερειών, κλπ.

Ποιες νέες προκηρύξεις μέτρων του ΠΑΑ 2004-2020 προγραμματίζετε στο άμεσο μέλλον;

Με βάση τον προγραμματισμό μας και την προετοιμασία που κάναμε εντός του 2019 ως προς την ωρίμανση του θεσμικού πλαισίου, έχουμε ετοιμότητα έκδοσης νέων προκηρύξεων, σε σημαντικά μέτρα και δράσεις του ΠΑΑ, όπως στη δράση των σχεδίων βελτίωσης για την εξοικονόμηση νερού, για την οποία έχει συνταχθεί σχέδιο Υπουργικής Απόφασης, στο μέτρο στήριξης συμμετοχής σε συστήματα ποιότητας, για το οποίο υπογράφηκε η σχετική Υπουργική Απόφαση Εφαρμογής του, στο μέτρο της προληπτικής προστασίας καλλιεργειών από φυσικές καταστροφές, στο οποίο προχωρήσαμε σε τροποποίηση των κριτηρίων αξιολόγησής του ενόψει της νέας προκήρυξής του, αλλά και στη γεωργοπεριβαλλοντική δράση του Κομφούζιο, για την οποία έγινε προδημοσίευση της πρόσκλησης.

Το συνολικό ύψος προϋπολογισμού σε όρους δημόσιας δαπάνης των νέων αυτών προσκλήσεων ανέρχεται σε 100 εκ. € περίπου, ενώ αξίζει να τονίσω ότι στο πρώτο εξάμηνο της νέας διακυβέρνησης προκηρύξαμε μέτρα και δράσεις του ΠΑΑ ύψους 250 εκ. €. Ταυτόχρονα, προετοιμάζουμε και το μέτρο της Παροχής Γεωργικών Συμβουλών, καθώς συγκροτήσαμε Ομάδα Εργασίας με τη συμμετοχή του ΕΛΓΟ Δήμητρα και του ΓΕΩΤΕΕ, προσβλέποντας στην συντομότερη δυνατή προκήρυξή του.

Ποιες οι εξελίξεις σχετικά με τις διαβουλεύσεις για την νέα ΚΑΠ και ποιες οι προτεραιότητες που θέσατε στο πλαίσιο των καθηκόντων σας;

Η διαβούλευση για τη νέα ΚΑΠ σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και η κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου της Χώρας μας για την νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 αποτελούν προτεραιότητες εξέχουσας σημασίας του Υπουργείου μας και της Κυβέρνησης, δεδομένων των πολλαπλών προκλήσεων που τίθενται για το παρόν και το μέλλον τόσο του πρωτογενή μας τομέα, όσο και των αγροτικών μας περιοχών.

Για το λόγο αυτό, με αίσθημα ευθύνης, συμμετέχουμε ενεργά στη διαβούλευση με την Ε.Ε. στο υψηλότερο επίπεδο, διατυπώνοντας σθεναρά τις δικές μας θέσεις και προτάσεις και διαμορφώνοντας ισχυρές συμμαχίες με άλλα Κράτη Μέλη, για την από κοινού επιδίωξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων προς όφελος των εθνικών μας συμφερόντων.

Συνοπτικά, βασικές μας επιδιώξεις συνιστούν η διατήρηση του προϋπολογισμού της νέας ΚΑΠ στα σημερινά επίπεδα, ο περιορισμός του κινδύνου για πλήρη εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων, η άμβλυνση των επιπτώσεων της εσωτερικής σύγκλισης των δικαιωμάτων ενίσχυσης, η απλοποίηση των παρεμβάσεων στο σύνολο των πυλώνων της ΚΑΠ, η μείωση της γραφειοκρατίας προς όφελος των παραγωγών, καθώς και η παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των επιμέρους Στρατηγικών Σχεδίων κάθε Κράτους Μέλους, στη βάση των ιδιαιτεροτήτων και των προτεραιοτήτων του.

Σε επιχειρησιακό επίπεδο επίσης, καταρτίσαμε και αποστείλαμε στην Ε.Ε. οδικό χάρτη προγραμματισμού, με αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για τα κυριότερα ορόσημα της προετοιμασίας και υποβολής του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ, ενώ υλοποιούμε στο εσωτερικό εκτεταμένο πλάνο διαβούλευσης σε όλες τις Περιφέρειες, με στόχο να συνδιαμορφώσουμε με όλο τον παραγωγικό κόσμο της Χώρας, μέσα από μια εκτεταμένη διαδικασία ενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων, μια κοινή αντίληψη για τον προσανατολισμό και τις εθνικές μας προτεραιότητες και επιδιώξεις, τις στρατηγικές επιλογές και προκλήσεις για την Ελληνική Γεωργία και τις αγροτικές μας περιοχές. Και ασφαλώς, στο πλαίσιο αυτό και καθ΄ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας μας, αναμένουμε την ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή όλων με την κατάθεση εποικοδομητικών προτάσεων.