Το Προσφυγικό δεν είναι πρόβλημα των ΜΚΟ

Με αφορμή τα γεγονότα στη Μόρια, και επειδή απαιτείται πρωτίστως ψυχραιμία, καταγράφω πέντε οριακές φάσεις στην εξέλιξη του Προσφυγικού/Μεταναστευτικού, που εξηγούν τη σημερινή καμπή στην οποία βρίσκεται το πρόβλημα.

1. Πριν γίνει κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ συκοφάντησε το κλειστό κέντρο κράτησης μεταναστών που είχαν εισέλθει παρανόμως στη χώρα, στην Αμυγδαλέζα. Η αφέλεια της υποτίμησης των συνόρων και του ελέγχου των μεταναστών που εισέρχονται σε ξένη επικράτεια απέδωσε ρατσιστικές προθέσεις σε όσους υπερασπίστηκαν δράσεις με προοπτική – κορυφαία εκ των οποίων ήταν ο επαναπατρισμός όσων δεν αντιμετώπιζαν πρόβλημα ζωής ή ελευθερίας μετά την επαναπροώθησή τους.

2. Η ανοχή στη μετανάστευση, στο όνομα ενός ανέξοδου ανθρωπισμού, το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ήταν ένα κράμα δήθεν αθωότητας και αντιευρωπαϊσμού. Η δήθεν αθωότητα εκφραζόταν με τσιτάτα τύπου «Εχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε;» (Τσίπρας, Σεπτέμβριος 2015) και με την επίκληση ενός δήθεν ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος για διωκόμενους που περνάνε μεν από την Ελλάδα αλλά για να πάνε στην Ευρώπη – μερικές φορές, κάποια στελέχη (π.χ. Κοτζιάς, Καμμένος) απειλούσαν την ΕΕ που μας υποχρέωσε σε Μνημόνια υπαινισσόμενοι ότι θα της στείλουν τζιχαντιστές. Οταν, στην πορεία, από κατάχρηση του δόγματος περί προσφύγων που «λιάζονται» και που «εξαφανίζονται» έκλεισαν τα σύνορα και οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στριμώχτηκαν, σε άθλιες συνθήκες, στην Ειδομένη, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διαχειρίστηκε όσο μπορούσε το πρόβλημα – κι όταν δεν μπορούσε άλλο να χειριστεί επικοινωνιακά τη λειτουργία ενός στρατοπέδου προσφύγων στη μέση του πουθενά, απέκλεισε από την περιοχή τους δημοσιογράφους και έστειλε τις δυνάμεις καταστολής.

3. Η Μόρια, που υπολειτουργούσε από το 2013 ως κέντρο ταυτοποίησης, έγινε το μοντέλο ουσιαστικά «αποθήκευσης» ανθρώπων, που έπρεπε να περιμένουν Κύριος οίδε τι. Οι συνθήκες ζωής των τροφίμων της Μόριας, τελικά, συνυφάνθηκαν με τις συνθήκες ζωής των ντόπιων – που συχνά βρέθηκαν αντίδικοι με τους δυστυχισμένους των στρατοπέδων.

4. Η κοινή «δήλωση  ΕΕ – Τουρκίας», που συμφωνήθηκε στις 18 Μαρτίου 2016, προβλέπει την επιστροφή στην Τουρκία μεταναστών που δεν τους χορηγείται καθεστώς ασύλου. Σε συνδυασμό με προγενέστερη συμφωνία, που μιλάει για παράτυπους μετανάστες «που συλλαμβάνονται σε τουρκικά ύδατα», αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται την επιστροφή κανενός αν αποδεδειγμένα δεν προέρχεται από τα hot-spot των ελληνικών νησιών. Ο όρος αυτός, που η ελληνική πλευρά δεν τον είχε πάρει χαμπάρι, ευθύνεται για την υπερφόρτωση των στρατοπέδων στα νησιά. Τα στρατόπεδα γιγαντώθηκαν σε συνδυασμό με την αργή κρίση των αιτήσεων για απόδοση ασύλου ή μη στους αιτούντες.

5. Οι ΜΚΟ είναι το αναγκαίο κακό στην περίθαλψη των προσφύγων, μια που αυτές μπορούν να εισπράττουν και να διαχειρίζονται ευρωπαϊκούς πόρους. Δεν έχουν την τεχνογνωσία του κράτους, αλλά έχουν παθιασμένους και αφιερωμένους στο έργο τους λειτουργούς. Προφανώς, δεν είναι όλες οι ΜΚΟ ίδιες.

Η κυβέρνηση, προχθές, αποφάσισε να ελέγξει τις ΜΚΟ και τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τα ποσά, αλλά και τον ρόλο που παίζουν στα στρατόπεδα. Καλόδεχτο το Μητρώο Μελών ΜΚΟ, αλλά αυτό δεν θα λύσει το πρόβλημα. Διότι το πρόβλημα είναι αλλού.

Εχει να κάνει με την επίσπευση εξέτασης των αιτήσεων για απόδοση ασύλου. Χρειάζεται ταχύτητα άγνωστη στην ελληνική γραφειοκρατία και σχεδιασμός. Ελεγχος, απόδοση ασύλου και μεταφορά στην ενδοχώρα, μη απόδοση ασύλου, ταχύτητα με την εκδίκαση των εφέσεων και, δυστυχώς, επαναπροώθηση όσων απορρίφθηκαν στην Τουρκία. Απαιτούνται, δηλαδή, πολιτική βούληση και υπέρβαση της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας. Χωρίς ιδεοληψίες και χωρίς γκρίνια.