Ο Thomas Hengelbrock διευθύνει Μπετόβεν στο Μέγαρο Μουσικής

Με δύο αριστουργήματα του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν τιμούν τα 250 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου γερμανού μουσουργού η Χορωδία και Ορχήστρα Μπαλτάζαρ Νόυμαν, στη μία και μοναδική συναυλία τους στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου στις 8:30 το βράδυ. Τα διάσημα γερμανικά μουσικά σύνολα που είναι διάσημα παγκοσμίως για τις ιστορικά τεκμηριωμένες ερμηνείες τους και ο διεθνούς φήμης μαέστρος τους Thomas Hengelbrock [Τόμας Χένγκελμπροκ] ερμηνεύουν στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης την κοσμαγάπητη «Ποιμενική» και τη Λειτουργία σε ντο μείζονα, έργο 86 (με ελληνικούς υπέρτιτλους), η οποία σπάνια παρουσιάζεται σε συμφωνικά κέντρα.

Η νέα εμφάνιση της Χορωδίας και της Ορχήστρας Μπαλτάζαρ Νόυμαν στο Μέγαρο, έναν χρόνο μετά την περσινή θριαμβευτική συναυλία τους με το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ, εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το ΕΤΟΣ ΜΠΕΤΟΒΕΝ  καθώς και στον δημοφιλή κύκλο Μεγάλες Ορχήστρες – Μεγάλοι Ερμηνευτές.

Έργο τεράστιας δημοτικότητας, η Έκτη συμφωνία σε φα μείζονα, έργο 68 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν επιγράφεται από τον δημιουργό της ως «Ποιμενική συμφωνία ή Αναμνήσεις από τη ζωή στη φύση. Περισσότερο μια έκφραση συναισθημάτων παρά ένας πίνακας φιλοτεχνημένος με ήχους» (1808). Το πρώτο μέρος αυτού του κατεξοχήν λυρικού έργου έχει τίτλο «Αφύπνιση χαρούμενων συναισθημάτων με την άφιξη στην εξοχή» και προκαλεί στον ακροατή συναισθήματα βαθιάς ηρεμίας και αγαλλίασης. Στο δεύτερο, που τιτλοφορείται «Σκηνή στο ρυάκι», ο Μπετόβεν αναπλάθει τη γαλήνια ατμόσφαιρα της υπαίθρου, με τα όργανα της ορχήστρας να μιμούνται το κελάρυσμα του νερού καθώς και τη φωνή του αηδονιού, του ορτυκιού και του κούκου. Οι μελωδίες του τρίτου μέρους της Συμφωνίας παραπέμπουν στην εύθυμη ατμόσφαιρα μιας λαϊκής γιορτής στην εξοχή, ενώ στο τέταρτο κυριαρχούν οι υποβλητικοί ήχοι της φύσης κατά τη διάρκεια μιας θύελλας. Η «Ποιμενική» κλείνει εντυπωσιακά με το γοητευτικό και μεγαλειώδες «Τραγούδι των βοσκών».

Η Λειτουργία για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα  σε ντο μείζονα, έργο 86 ήταν παραγγελία του πρίγκιπα Εστερχάζυ στον Μπετόβεν, του οποίου η φήμη είχε αρχίσει να εξαπλώνεται στη Βιέννη το 1807. Αν και το τελικό αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά ενθουσίασε τον φιλόμουσο ευγενή, ο συνθέτης δεν πτοήθηκε. Στα 1812, παρουσίασε εκ νέου τη Λειτουργία σε ντο μείζονα στην κατοικία του πρίγκιπα Λιχνόφσκυ, καθώς πίστευε ακλόνητα ότι είχε μελοποιήσει το εκκλησιαστικό κείμενο με ευφάνταστο τρόπο και ότι είχε κάνει μια εντελώς πρωτότυπη ενορχήστρωση. Πράγματι, η σύνθεση έτυχε καλύτερης υποδοχής και, στη συνέχεια, καθιερώθηκε ως ένα από τα αριστουργήματα του θρησκευτικού ρεπερτορίου, χάρη στο έντονα συναισθηματικό περιεχόμενό της και στην εκφραστική της ευθύτητα.

Ο Τόμας Χένγκελμπροκ είναι ιδρυτής και μουσικός διευθυντής της Χορωδίας και Ορχήστρας Μπαλτάζαρ Νόυμαν και συμπράττων αρχιμουσικός της Ορχήστρας του Παρισιού. Το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει έργα από τον 17ο αιώνα έως τις μέρες μας. Έχει εργαστεί σε θέσεις καλλιτεχνικού και μουσικού διευθυντή καθώς και κύριου αρχιμουσικού σε γερμανικούς και αυστριακούς καλλιτεχνικούς φορείς. Την περίοδο 2017–2018, διηύθυνε τακτικά την Ορχήστρα του Παρισιού, την Κοντσέρτχεμπαου, την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Βόρειας Γερμανίας και περιόδευσε με την Χορωδία και Ορχήστρα Μπαλτάζαρ Νόυμαν στην Ευρώπη. Το 2013, με την Ορχήστρα Νόυμαν προκάλεσαν αίσθηση παρουσιάζοντας σειρά συναυλιακών παραστάσεων του Πάρσιφαλ, όπου αναδημιούργησαν τον ηχητικό κόσμο της εποχής του Βάγκνερ. Ο Τόμας Χένγκελμπροκ συνεργάζεται συχνά με σύγχρονους συνθέτες, γνωστούς ηθοποιούς σε πρότζεκτ που συνδυάζουν τη μουσική, το θέατρο και τη λογοτεχνία, καθώς και με καταξιωμένους λυρικούς τραγουδιστές. Ως προσκεκλημένος αρχιμουσικός έχει εμφανιστεί σε σημαντικά φεστιβάλ (ανάμεσά τους και το Μπαϋρώυτ), λυρικά θέατρα και συμφωνικά κέντρα της Ευρώπης διευθύνοντας κορυφαίες ορχήστρες. Έχει επίσης περιοδεύσει στην Ασία. Με την NDR Elbphilharmonie έχουν εμφανιστεί στην τηλεόραση και έχουν ηχογραφήσει cd που έλαβαν εξαιρετικές κριτικές. Καθοριστικό ρόλο στην καριέρα του έπαιξαν οι Ντοράτι, Λουτοσλάφσκι, Κάγκελ και Αρνονκούρ. Έχει τιμηθεί με το βραβείο «Χ. φον Κάραγιαν».

Η Χορωδία Μπαλτάζαρ Νόυμαν, ένα από τα 20 καλύτερα χορωδιακά σχήματα παγκοσμίως (περιοδικό Gramophone), ιδρύθηκε το 1991 από τον Τόμας Χένγκελμπροκ στο Φράιμπουργκ. Κάθε μέλος της είναι εν δυνάμει σολίστ χωρίς αυτό να επηρεάζει την ομογένεια αυτής της ευέλικτης Χορωδίας, που έχει τιμηθεί με πολυάριθμες διακρίσεις (βραβεία Πολιτισμού του κρατιδίου Βάδης-Βυρτεμβέργης, ECHO Klassik, Gramophone).Οι εμφανίσεις της σε προγράμματα με μουσική του 17ου αιώνα, σύγχρονες δημιουργίες –συχνά σε πρώτη εκτέλεση– ή σπάνιες συνθέσεις γίνονται δεκτές με ενθουσιασμό. Η Χορωδία και η Ορχήστρα πήραν το όνομά τους από τον Μπαλτάζαρ Νόυμαν (1687–1753), περίφημο αρχιτέκτονα του Μπαρόκ, ο οποίος συνδύασε για πρώτη φορά την αρχιτεκτονική με τη ζωγραφική, τη γλυπτική και την κηποτεχνία. Το πρωτοπόρο πνεύμα του αποτελεί πηγή έμπνευσης και για τα δύο σύνολα, τα οποία έχουν φέρει στην επιφάνεια, μέσα από συστηματική μουσικολογική έρευνα, παραγνωρισμένα έργα, ενώ συνταιριάζουν στις δράσεις τους τη μουσική με άλλες μορφές έκφρασης. Η Χορωδία Μπαλτάζαρ Νόυμαν [Balthasar Neumann Chor] εμφανίζεται στα μεγαλύτερα συμφωνικά κέντρα και φεστιβάλ του κόσμου, έχει περιοδεύσει σε Κίνα, Μεξικό, Ιαπωνία και ΗΠΑ και έχει λάβει εγκωμιαστικά σχόλια για τη συμμετοχή της σε παραγωγές λυρικών θεάτρων της Ευρώπης και των ΗΠΑ, από τις οποίες ξεχωρίζει η όπερα Διδώ και Αινείας του Πέρσελ σε σκηνοθεσία του ίδιου του Χένγκελμπροκ. Έχει συνεργαστεί με ευρωπαϊκές και ιαπωνικές ορχήστρες καθώς και με διακεκριμένους μαέστρους.

Η Ορχήστρα Μπαλτάζαρ Νόυμαν [Balthasar Neumann Ensemble] δημιουργήθηκε το 1995. Aπαρτίζεται από κορυφαίους μουσικούς και φημίζεται για τις ερμηνείες της σε όργανα εποχής αλλά κυρίως για το εκφραστικό παίξιμό της. Βασικές της προτεραιότητες είναι η προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου και η ανάδειξη μουσικών της νέας γενιάς μέσω εργαστηρίων, ειδικών κοντσέρτων για παιδιά, προγραμμάτων υποτροφιών της Ακαδημίας Μπαλτάζαρ Νόυμαν, αλλά και μέσω δράσεων της Ευρω-κουβανικής Ακαδημίας Νέων. Το ρεπερτόριό της εκτείνεται από το πρώιμο Μπαρόκ μέχρι τη σύγχρονη εποχή και συχνά συνδυάζεται με άλλες μορφές τέχνης, όπως ο χορός και η λογοτεχνία. Το σύνολο δίνει τακτικά συναυλίες σε συμφωνικές αίθουσες και φεστιβάλ της Ευρώπης, ενώ έχει λάβει μέρος και σε παραστάσεις όπερας. Επιπλέον, συμπράττει συχνά με διάσημους προσκεκλημένους μαέστρους (Κουρεντζής, Έρας-Κασάδο κ.ά.). Κατά την τρέχουσα καλλιτεχνική περίοδο, η Ορχήστρα παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, σειρά συναυλιών στο Αμβούργο, μέσω των οποίων επιχειρείται η αναβίωση της θρυλικής μπετοβενικής ακαδημίας του 1808. Η Χορωδία και Ορχήστρα Μπαλτάζαρ Νόυμαν έχoυν πραγματοποιήσει ηχογραφήσεις αναφοράς που έχουν βραβευτεί από έγκριτα μουσικά έντυπα, ενώ στις πρόσφατες οπτικοακουστικές καταθέσεις τους συμπεριλαμβάνονται dvd με τις όπερες Ελιξίριο του έρωτα, Ντον Τζοβάννι και Τραβιάτα.