Ο δύσκολος συμβιβασμός με την Τουρκία, η κυβερνητική ατζέντα και ο ρόλος της Ντόρας Μπακογιάννη

Στις 16 Δεκεμβρίου η Ντόρα Μπακογιάννη με την παρέμβασή της στην εκδήλωση του «Κύκλου Ιδεών» του Ευάγγελου Βενιζέλου έθεσε την ατζέντα και τη στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.

Χαράζει γραμμή

Έκτοτε η βασική γραμμή αυτής της εξωτερικής πολιτικής ακολουθήθηκε από την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Η προοπτική μιας προσφυγής στη Χάγη μπήκε στη δημόσια συζήτηση από τον ίδιο τον πρωθυπουργό με τη συνέντευξή του στο «Βήμα της Πρωτοχρονιάς» θέτοντας ως προϋπόθεση ότι το μόνο που συζητάει η Ελλάδα με την Τουρκία είναι ο καθορισμός των θαλάσσιων ζωνών (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ).

Παράλληλα υιοθετήθηκαν και οι βασικές παράμετροι της εξωτερικής πολιτικής που υποστήριξε η κα Μπακογιάννη ώστε να κλείσουν τα ανοιχτά μέτωπα στα δυτικά και νότια θαλάσσια σύνορα της χώρας.

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έκτοτε βρίσκεται σε συζητήσεις με την Ιταλία για τον καθορισμό ΑΟΖ από την πλευρά του Ιονίου πελάγους, ενώ και με την Αίγυπτο αναζητείται κοινός τόπος. Βεβαίως οι συζητήσεις με αυτές τις δύο χώρες είναι ιδιαίτερα σύνθετες και ουδείς μπορεί να προδικάσει την εξέλιξη αυτών των διαπραγματεύσεων.

Καμπανάκι

Το τουρκολιβυκό σύμφωνο λειτούργησε ως καμπανάκι κινδύνου επιταχύνοντας τις εξελίξεις ως προς την κινητικότητα της ελληνικής διπλωματίας.

Έκτοτε μεσολάβησαν πολλά με αποκορύφωμα τα όσα διημείφθησαν με το Oruc Reis και τα Ίμια.

Το κυριότερο όμως είναι πως η Άγκυρα μεθοδικά κλιμακώνει τις κινήσεις της ώστε να φέρει την Αθήνα με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο.

Πλέον η προσοχή της κυβέρνησης στρέφεται στις επόμενες κινήσεις της Τουρκίας μετά τις ανακοινώσεις της τουρκικής κυβέρνησης ότι θα προχωρήσει σε έρευνες και γεωτρήσεις στην θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται μεταξύ Καστελόριζου, ανατολικά και νότια της Κρήτης και Λιβύης.

Αποφασισμένοι

Η σοβαρότητα αυτών των ανακοινώσεων σηματοδοτήθηκε από το γεγονός ότι μετά το τέλος της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου υπό τον Ταγίπ Ερντογάν ο εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης Ιμπραχίμ Καλίν δήλωσε ότι «λόγω της συμφωνίας μας με την επίσημη κυβέρνηση της Λιβύης θα συνεχίσουμε τις σεισμικές έρευνες και τις γεωτρήσεις μας στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και στις περιοχές που συμφωνήσαμε με τη Λιβύη. Σε αυτό το ζήτημα πρέπει να τονίσω πως είμαστε αποφασισμένοι».

Στο φόντο όλων αυτών των εξελίξεων φαίνεται πως εντείνεται και η συζήτηση στην Ελλάδα για την αναζήτηση συμβιβασμών με την Τουρκία προκειμένου να αποφευχθεί ένα πολεμικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών.

Ουσιαστικά η συζήτηση περί Χάγης δεν αφορά αυτή καθ’ αυτή την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο. Κυρίως αφορά στη διαμόρφωση μιας κοινά αποδεκτής θέσης για τα όρια των υποχωρήσεων που μπορεί να κάνει η Ελλάδα προκειμένου να τα βρει με την Τουρκία και να αποφύγει μια πολεμική αναμέτρηση.

Μας συμφέρει;

Υπ’ αυτή την έννοια αναμένεται να βγάλει ειδήσεις η εκδήλωση που διοργανώνεται από το ΕΛΙΑΜΕΠ στις 18 Φεβρουαρίου. Ο τίτλος της εκδήλωσης «Μας συμφέρει η Χάγη;» είναι δηλωτικός των προβληματισμών και των κατευθύνσεων των διεργασιών που συντελούνται στα πολιτικά γραφεία των Αθηνών.

Στον κατάλογο των ομιλητών βρίσκεται και πάλι η Ντόρα Μπακογιάννη, αυτή τη φορά μαζί με τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου ενώ μεταξύ των ομιλητών είναι και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην ΥΠΕΞ Γιώργος Κατρούγκαλος.

Όπως αναφέρθηκε ήδη, η προ διμήνου περίπου παρέμβαση της κας Μπακογιάννη λειτούργησε ως φάρος για τη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης σε ότι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο.

Κατά συνέπεια η επικείμενη παρέμβαση της κας Μπακογιάννη αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.

Αξίζει να σημειωθεί επιπρόσθετα ότι από το ΕΛΙΑΜΕΠ προέρχεται ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού Θάνος Ντόκος ο οποίος τάραξε τα νερά δύο φορές με τις δηλώσεις του για συνεκμετάλλευση.

Μάλιστα παρά το ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μίλησε για προσωπικές απόψεις, το γεγονός ότι ο κ. Ντόκος -που δήλωσε ότι η παραίτησή του είναι στη διάθεση του πρωθυπουργού– παραμένει στη θέση του δείχνει ότι απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού.

Δίπολο

Πάντως στο κυβερνητικό στρατόπεδο τα πράγματα είναι ιδιαίτερα περίπλοκα. Η επικοινωνιακή διαχείριση της υπόθεσης του Oruc Reis δημιουργούν προβληματισμό στο κυβερνών κόμμα.

Ειδικά οι δηλώσεις και οι διαψεύσεις που ακολούθησαν του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου για τυχόν συνεννοήσεις με την Τουρκία για τα Ίμια και εν συνεχεία οι αιχμές του Νίκου Δένδια κατά του συναδέλφου του δημιουργούν ένα κλίμα ανησυχίας στο εσωτερικό της ΝΔ.

Από την άλλη μεριά φαίνεται καθαρά ότι στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχουν δύο πόλοι-εκφραστές δύο διαφορετικών γραμμών για τα ελληνοτουρκικά. Αυτό το δίπολο προσωποποιείται στη Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αντώνη Σαμαρά, με το μέγαρο Μαξίμου να βρίσκεται κοντά στις θέσεις της πρώην υπουργού Εξωτερικών.

Αυτό το δίπολο αντανακλάται και σε δηλώσεις συμβούλων ή συνεργατών των δύο γαλάζιων στρατοπέδων.

Θάτσερ και Φόκλαντς

Είναι χαρακτηριστικό το άτυπο debate μεταξύ του συμβούλου του κ. Μητσοτάκη Θάνου Ντόκου και του στενού συνεργάτη του κ. Σαμαρά, Χρύσανθου Λαζαρίδη.

Από τη μια ο κ. Ντόκος ουσιαστικά εισηγείται συνεκμετάλλευση αφού οριοθετηθεί η ΑΟΖ με την Τουρκία, ενώ ο κ. Λαζαρίδης (σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24) εισηγείται πολεμική αναμέτρηση με αναφορές στο Βυζάντιο και τη «στάση του Νίκα» αλλά και στη Θάτσερ και τον πόλεμο των Φόκλαντς.

«Αν θέλετε να τα κάνουμε Θάτσερ πρέπει να κάνουμε όλο το πακέτο, όχι το μισό» είπε με νόημα ο Χρύσανθος Λαζαρίδης καθώς οι δηλώσεις έγιναν ενώ βρισκόταν στην επικαιρότητα το θέμα του μνημονίου στο ποδόσφαιρο.