Ορουτς Ρέις : Το τουρκικό πλοίο που προκαλεί… ναυτία σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ

Περισσότερα από 30 χρόνια έχουν περάσει από την κρίση στο Αιγαίο, με το τουρκικό ερευνητικό πλοίο το οποίο το 1976 «έκοβε βόλτες» αλλά έμεινε στην ιστορία με τη δήλωση που είχε κάνει ο Ανδρέας Παπανδρέου «Βυθίσατε το «Χόρα»».

Μερικές δεκαετίες μετά, το «Ορουτς Ρέις» προκαλεί νευρική κρίση στην Ελλάδα και δοκιμάζει τις αντοχές του πολιτικού συστήματος.

Η «εισβολή» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα την περασμένη εβδομάδα αποτελεί το κυρίαρχο θέμα συζήτησης, καθώς για πρώτη ίσως φορά τα τελευταία χρόνια ένα ζήτημα μείζονος εθνικής σημασίας «ανατέμνει» τα πολιτικά κόμματα, κυρίως τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η αμηχανία για τις «βόλτες» στο Αιγαίο, αλλά και για τις προθέσεις της τουρκικής κυβέρνησης είναι έκδηλη στην Αθήνα.

Από τις δηλώσεις για τον… στρατηγό άνεμο, τις καιρικές συνθήκες δηλαδή που οδήγησαν το ερευνητικό τουρκικό πλοίο στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Από τα καλώδια που ήταν ή δεν ήταν απλωμένα, μέχρι τις ακραίες δηλώσεις κύκλων, όχι μόνο της Δεξιάς, αλλά και κύκλων της Αριστεράς, που ούτε λίγο ούτε πολύ θέλησαν να μιμηθούν τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Το «βυθίσατε το «Ορουτς Ρέις»» δεν ακούστηκε από επίσημα πολιτικά χείλη, όμως υπήρξαν πολλοί που το σκέφτηκαν, κι ακόμη περισσότεροι που θα ήθελαν να συμβεί.

Δημιουργείται έτσι ένα νέο περιβάλλον στο πολιτικό σύστημα το οποίο εκφράζεται με διαφορετικές φωνές:

Πρώτον, είναι η φωνή του ρεαλισμού και η υιοθέτηση της γραμμής της καταλαγής, της υπομονής και βεβαίως της καταδίκης της τουρκικής προκλητικότητας σε διεθνές επίπεδο.

Διαβάστε επίσης: Ορούτς Ρέις : Ο διάλογος του τούρκου κυβερνήτη με την ελληνική φρεγάτα

Είναι η στρατηγική επιλογή που έχουν υιοθετήσει από τη Μεταπολίτευση και μετά όλες οι κυβερνήσεις. Δηλαδή να μην είναι η Ελλάδα αυτή που θα βάλει φωτιά στο Αιγαίο με κινήσεις της ή «άγαρμπες» αντιδράσεις της.

Μια επιλογή βεβαίως που έχει βρει σφοδρούς πολέμιους, ειδικά σε μεγάλες κρίσεις, όπως αυτής στα Ιμια.

Δεύτερον, είναι η φωνή του συγκαλυμμένου ρεαλισμού, μια προσπάθεια δηλαδή να μην υπάρξουν ακραίες ενέργειες, αλλά ταυτόχρονα να διαφανεί (σε ουσιαστικό αλλά και σε επικοινωνιακό επίπεδο) η αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Επίσης ουσιώδες είναι αυτό που σε κάθε ευκαιρία υπουργοί, αλλά και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, λένε:

Οτι θα δράσουν επιθετικά αν υπάρξει ξεκάθαρη παραβίαση της εθνικής μας κυριαρχίας.

Τρίτον, είναι η γραμμή της «φουλ επίθεσης», είναι η λογική της άμεσης βύθισης κάθε τουρκικού πλοίου που μπαίνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Η τελευταία αυτή γραμμή ενισχύεται και από ακραίους εθνικιστικούς κύκλους οι οποίοι στο παρελθόν καταδίκασαν τις αποφάσεις που ελήφθησαν στην περίπτωση των Ιμίων το 1996 και επιλέγουν να μιλήσουν ακόμη και για πόλεμο με την Τουρκία.

Η σκληρή γραμμή περνάει πιο εύκολα στα social media και γι’ αυτό έχει τις τελευταίες ημέρες φανατικούς… διαδικτυακούς φίλους που γράφουν οργισμένα σχόλια για την κυβέρνηση και την απόφασή της να κινηθεί στη λογική της «μη επίθεσης».

Πέραν της εθνικής διάστασης που έχει λάβει το θέμα, ενδιαφέρουσα είναι και η πολιτική σκοπιά του. Πώς δηλαδή ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζουν την εντεινόμενη προκλητική στάση της Τουρκίας και πώς στα δύο αυτά κόμματα εξουσίας επικρατεί μια διχοστασία που μπορεί να προκαλέσει εξελίξεις.

Τι συμβαίνει στη ΝΔ

Καμιά κυβέρνηση δεν θα ήθελε να της «σκάσει» θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Αυτή είναι παραδοχή που κάνουν όλοι όσοι έχουν περάσει από θέσεις εξουσίας. «Αν σας πω ότι ως πρωθυπουργός δεν φοβόμουν θερμό επεισόδιο θα σας έλεγα ψέματα» είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Αλέξης Τσίπρας, αναδεικνύοντας τον εφιάλτη του εκάστοτε πρωθυπουργού.

Εναν εφιάλτη που έζησε ο Κώστας Σημίτης το 1996, όταν κλήθηκε ως νέος πρωθυπουργός να διαχειριστεί την κρίση των Ιμίων.

Η ώρα του Κυριάκου Μητσοτάκη να αντιμετωπίσει τον «εξ Ανατολών κίνδυνο» έφτασε. Οι λεκτικές απειλές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγιναν πράξεις με το ερευνητικό «Ορουτς Ρέις» το οποίο μπήκε στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και επί ώρες δοκίμαζε τα νεύρα της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας.

Η κυβέρνηση επέλεξε τη γραμμή του ρεαλισμού, της ψυχραιμίας και της υποβάθμισης του θέματος. Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή έγινε με «άγαρμπο» τρόπο και οι αστείες δικαιολογίες για τις καιρικές συνθήκες δημιούργησαν πρόβλημα στο Μαξίμου, αλλά και στη ΝΔ.

Αυτή η ακατανόητη διαρροή ότι το πλοίο είχε παρασυρθεί από τους ισχυρούς ανέμους θύμισε τη φράση του 1996 στα Ιμια ότι «τις σημαίες τις πήρε ο αέρας», και τελικά γύρισε μπούμερανγκ στην κυβέρνηση.

Ακόμη και η αποκάλυψη ότι ήξεραν ώρες πριν για την παραβίαση και το τουρκικό πλοίο έκανε ανενόχλητο 70 μίλια εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας διέλυσε την επικοινωνιακή διαχείριση του Μαξίμου.

Βεβαίως, σύγχυση προκάλεσε ακόμη και η χρήση του όρου FIR για τον χώρο που κινήθηκε το «Ορουτς Ρέις» αλλά και που τελικά είναι τα όρια προκειμένου να τερματιστεί η ψύχραιμη στάση.

Παρά τη σωστή επίδειξη σύνεσης, οι χειρισμοί ενίσχυσαν τους ακραίους κύκλους εντός της ΝΔ αλλά και δεξιά αυτής που θα ήθελαν μια πιο «δυναμική» παρέμβαση, ήτοι να βυθιστεί το τουρκικό πλοίο.

H κριτική που ασκήθηκε στον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν σκληρή, κυρίως στα social media. Και μάλιστα από ανθρώπους που συνδέονται με κορυφαία πολιτικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, καθώς και με άλλους που «έχτισαν καριέρες» πουλώντας εθνικοπατριωτισμό.

Αναδείχθηκε έτσι για άλλη μια φορά η διχοστασία που επικρατεί στη ΝΔ, με την ηγεσία της να «τραβιέται από το δεξιό μανίκι» κάθε φορά που βγαίνει στην επικαιρότητα ένα εθνικό θέμα.

Στο Μαξίμου, αλλά και στην οδό Πειραιώς αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία τις ακραίες φωνές, όμως οι πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» αναφέρουν ότι γίνονται και δεύτερες σκέψεις σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας.

Δηλαδή, φαίνεται να έχει δοθεί εντολή στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας και στις Ενοπλες Δυνάμεις να μη διστάσουν να εμπλακούν σε περίπτωση που η τουρκική πλευρά «ξεφύγει» και παραβιάσει ολοκάθαρα αυτή τη φορά τα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Αλλωστε, δεν είναι λίγοι εντός της ΝΔ εκείνοι που εκτιμούν ότι μια δυναμική αντίδραση θα συσπειρώσει τους πολίτες (αλλά και τα κόμματα) μαζί με την κυβέρνηση και θα ενισχύσει το προφίλ της.

Η ταραχή του ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν να μην μπορούν να χαράξουν μια υπεύθυνη στάση στα εθνικά θέματα. Κινούνται μεταξύ των ιδεολογικών αγκυλώσεών τους, του ρεαλισμού και της ανάγκης να «χτυπηθεί» η κυβέρνηση σε όλα τα μέτωπα. Ειδικά στα εθνικά που, όπως είναι γνωστό, μπορούν «να ρίξουν κυβερνήσεις».

Ολες οι ανακοινώσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και οι δηλώσεις Τσίπρα και Κατρούγκαλου, κινήθηκαν με τη λογική του «βέρτιγκο».

Από τη μια δηλαδή είναι αυτοί που έχουν πει ότι δεν υπάρχουν σύνορα στο Αιγαίο. Η γραμμή που έχει υπηρετήσει ως αριστερό κόμμα, των χαμηλών τόνων, της συνεννόησης με τον γείτονα και της αποτροπής μιας πολεμικής σύγκρουσης.

Κι από την άλλη εγκάλεσαν την κυβέρνηση για «χαλαρή στάση», κατηγορώντας την επί της ουσίας για έλλειψη πατριωτισμού.

Ενας πολιτικός χώρος που πολέμησε τον εθνικισμό και τον τζάμπα πατριωτισμό, που ήθελε μείωση των εξοπλισμών και διάλογο με την Αγκυρα, προσπαθεί τώρα να προσποριστεί πολιτικά οφέλη «βγαίνοντας από δεξιά», αλλά χωρίς να ξεκαθαρίζει πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η Τουρκία.

Μοιάζει σαν να πλανάται πάνω από την Κουμουνδούρου το φάντασμα του πρώην υπουργού Αμυνας και συγκυβερνήτη Πάνου Καμμένου, ο οποίος έριχνε στεφάνια στα Ιμια και απειλούσε – μακρόθεν – τους Τούρκους.

Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν σταθερή γραμμή ως προς τα εθνικά θέματα, αλλά δείχνουν να θέλουν να επωφεληθούν από πιθανές «γκάφες» της κυβέρνησης.

Και σε όλη αυτή την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί χάνονται οι φωνές που μιλούν για πραγματική εθνική συνεννόηση, διάλογο με όλα τα κόμματα, επίδειξη σοβαρότητας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Ποιος ήταν ο Ορουτς Ρέις

Ορουτς Ρέις. Ενα όνομα πλοίου που μπήκε στη ζωή μας κι ενδεχομένως να μας… στοιχειώνει για τα επόμενα χρόνια. Ενα όνομα, όμως, που έχει βαριά ιστορία στην πλάτη του.

Ποιος θα περίμενε ότι ο Τούρκος που έδωσε το όνομά του στο ερευνητικό πλοίο ήταν ο αδερφός του διάσημου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, ο οποίος ήταν αρχιναύαρχος του τουρκικού στόλου.

Τα δύο αδέρφια ήταν όμως και κάτι άλλο. Ηταν ελληνικής καταγωγής που αναρριχήθηκαν στα υψηλά κλιμάκια του τουρκικού στρατού.

Ο Χαϊρεντίν έγινε αρχιναύαρχος, ο Ορουτς έγινε… πειρατής και μάλιστα έχασε και το ένα του χέρι σε επιδρομή.

Η οικογένεια Μπαρμπαρόσα καταγόταν από τη Μυτιλήνη, ο πατέρας τους ήταν έλληνας γενίτσαρος και η μητέρα τους, Κατερίνα, ήταν κόρη παπά που έκανε τους δύο γιους και δύο ακόμη κόρες.

Ο Ορουτς Ρέις έκανε καριέρα ως πειρατής, εκεί γύρω στο 1500, αιχμαλωτίστηκε από τους Ιππότες της Ρόδου, έγινε σκλάβος και τον αγόρασε ένας αιγύπτιος εμίρης.

Μαζί με τον αδερφό του συνέχισαν από την Αλεξάνδρεια την πειρατική τους καριέρα, κάνοντας επιδρομές στη Δυτική Μεσόγειο και χτυπώντας πάντα χριστιανικούς στόχους.

Το 1511 έκαναν ορμητήριό τους το Αλγέρι, ο Ορουτς το 1512 έχασε το ένα του χέρι σε μια προσπάθεια να καταλάβει ένα ισπανικό οχυρό στη βορειοαφρικανική ακτή, ενώ νικήθηκε πάλι μετά από δύο χρόνια. Από τότε σημειώθηκε αλλαγή στη δραστηριότητα των δύο αδελφών. Οι επιθέσεις τους εστιάζονταν όλο και περισσότερο στον ισπανικό στόλο και στις παράκτιες εγκαταστάσεις του. Οταν ο σουλτάνος του Αλγερίου απέτυχε να ανταποκριθεί κατάλληλα στην ισπανική απειλή το 1516, ο Ορουτς του επιτέθηκε με μια κουρσαρική δύναμη και αφού τον σκότωσε, αυτοανακηρύχθηκε σουλτάνος.

Το 1518 οι μάχες με τους Ισπανούς εντάθηκαν. Σε μια επίθεση εναντίον των ισπανικών εγκαταστάσεων στο Οράν, ο Ορουτς δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση και αναγκάστηκε να κλειστεί στην αλγερινή πόλη Τλέμτσεν. Προσπαθώντας να σπάσει τον κλοιό σκοτώθηκε.

Ο δε Χαϊρεντίν συμμάχησε με τους Οθωμανούς και ονομάστηκε επίσημα σουλτάνος του Αλγερίου.