Πράσινο από το ΣτΕ για τη σύσταση φαρμακείων από μη φαρμακοποιούς

Ανοίγει ο δρόμος για τη σύσταση φαρμακείων από μη φαρμακοποιούς με απόφαση της  Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας . Τα φαρμακεία μπορούν να  λειτουργούν υπό την  εμπορική μορφή της Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) και υπό την προϋπόθεση ότι ο  επιστημονικός υπεύθυνος του φαρμακείου είναι φαρμακοποιός και παράλληλα συμμετέχει υποχρεωτικά, με ποσοστό τουλάχιστον 33%, στην εταιρεία.

Η  Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (πρόεδρος η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγήτριες οι σύμβουλοι Επικρατείας Μαρίνα Παπαδοπούλου και  Όλγα Παπαδοπούλου), με μία σειρά αποφάσεών της απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, κ.λπ., με τις οποίες  αμφισβητήθηκε η νομιμότητα των διατάξεων του Προεδρικού Διατάγματος 64/2018, που ρυθμίζει τα δεδομένα ίδρυσης των  φαρμακείων και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος  του φαρμακοποιού.

Με το Προεδρικό Διάταγμα 64/2018 επετράπη η ίδρυση φαρμακείων και από φυσικά πρόσωπα μη φαρμακοποιούς υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το ασυμβίβαστο της ιδιότητας εταίρου εταιρείας   φαρμακείου, με την  ιδιότητα  του εταίρου επιχείρησης δραστηριοποιούμενης στο χονδρικό εμπόριο  φαρμάκων, του ιατρού κ.λπ.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ  έκρινε ότι μεταξύ άλλων ότι:

*Η  δυνατότητα ίδρυσης φαρμακείου από μη φαρμακοποιό, ο οποίος υποχρεούται σε σύσταση  ΕΠΕ για τον σκοπό αυτό, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα, εφόσον επιστημονικός υπεύθυνος του φαρμακείου παραμένει φαρμακοποιός, που συμμετέχει υποχρεωτικά, με ποσοστό τουλάχιστον 33%, στην ΕΠΕ,

*Η ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους στις επιχειρηματικές δραστηριότητες με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η ίδρυση και λειτουργία φαρμακείων, δικαιολογείται από επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, που συνίσταται, προεχόντως, στην ανάγκη προστασίας της υγείας των πολιτών, και είναι επιτρεπτή, υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας,

*Τα φαρμακεία τα οποία διαθέτουν  στο κοινό αγαθά ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη και την αποκατάσταση της υγείας, δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, υποκείμενες στους όρους του ελεύθερου ανταγωνισμού, η ρύθμιση δε του καθεστώτος πρόσβασης στο επάγγελμα του φαρμακοποιού, καθώς και του καθεστώτος άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της λιανικής πώλησης φαρμάκων, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιομορφία των φαρμακείων, στα οποία η εμπορική δραστηριότητα συνδυάζεται με την υπεύθυνη επιστημονική παροχή υπηρεσιών, που εγγυάται την ελεγχόμενη και ορθολογική διακίνηση των φαρμάκων, και με την κοινωνική αποστολή του φαρμακοποιού.

*Ενόψει των κινδύνων για τη δημόσια υγεία και για την δημοσιονομική ισορροπία των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, ο νομοθέτης δύναται να επιβάλλει περιορισμούς όχι μόνο για την άσκηση του επαγγέλματος του φαρμακοποιού, αλλά και για την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείου. Κατά συνέπεια, δικαιολογείται η συνεκτίμηση από τον νομοθέτη όχι μόνο των υπαρκτών και πλήρως αποδεδειγμένων κινδύνων για την υγεία, αλλά και των ενδεχόμενων κινδύνων εν σχέσει με τον ασφαλή και με ποιοτικές εγγυήσεις εφοδιασμό του πληθυσμού με φάρμακα και

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μέλος του ΣτΕ μειοψήφησε και διατύπωσε τη γνώμη ότι η συνταγματικώς επιβαλλόμενη προστασία της δημόσιας υγείας επιτυγχάνεται μόνο εφόσον η άδεια ίδρυσης φαρμακείων δίδεται αποκλειστικά σε φαρμακοποιούς, οι οποίοι παρέχουν τις εγγυήσεις για την δέουσα άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος. Ως εκ τούτου, η επίμαχη εξουσιοδοτική διάταξη, η οποία προβλέπει τη χορήγηση άδειας και σε ιδιώτες μη φαρμακοποιούς, αντίκειται στο Σύνταγμα.