Κούρσες

Σε ένα νησί του Βόρειου Αιγαίου, τη Θάσο. Εκτός ακτίνας των πολύ δυνατών χαρτιών του ελληνικού τουρισμού. Η πίστα δοκιμών μιας θρυλικής αυτοκινητοβιομηχανίας συνδεδεμένης με το πιο εμβληματικό μοντέλο στην ιστορία του αυτοκινήτου. Τον «σκαραβαίο», το «κατσαριδάκι», που το 1969 έκανε ταινία ο Ρόμπερτ Στίβενσον αποδίδοντάς του ψυχικές ιδιότητες.

Εκτός από τη μεγάλη επένδυση με την προφανή οικονομική επίδραση στην τοπική κοινωνία, υπάρχει και ένας συμβολισμός που μας υπενθυμίζει ότι η οικονομία είναι και ψυχολογία. Διότι η σχέση του μέσου Ελληνα με το αυτοκίνητο είναι πολυδιάστατη, φορέας επιθυμιών, ονείρων και απωθημένων. Τολμώ να πω σχεδόν υπαρξιακή. Χρόνια τώρα – προ κρίσης, από την εποχή των παχιών αγελάδων – ακούω να λένε πόσο σημαντικό θα ήταν για τη χώρα η διοργάνωση αγώνων Φόρμουλα 1.

Η πίστα στη Θάσο μπορεί να μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτό το μεγάλο πρότζεκτ. Από την άλλη, ακόμη και την εποχή της εκβιομηχάνισης της χώρας, τη δεκαετία του 1960, ή της οικονομικής ανάπτυξης, τη δεκαετία του 1980, στην Ελλάδα δεν έγιναν ποτέ σπουδαίες και συντονισμένες κινήσεις σχετικές με την αυτοκινητοβιομηχανία. Ακόμη και η παραγωγή εκείνου του περίφημου «πρώτου ελληνικού αυτοκινήτου» δεν επιβίωσε επί μακρόν.

Πέραν τούτων όμως είναι η «κούρσα», το «αμάξι», απλησίαστο αντικείμενο υψηλών πόθων που καλλιεργήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν εμφανίστηκαν στα ελληνικά έντυπα οι πρώτες διαφημίσεις για Σεβρολέτ, σε μια εποχή που η χώρα ακόμη γιατροπόρευε τις κατοχικές πληγές της. Από κει και πέρα, η αλλαγή αυτοκινήτου ήταν απόλυτα συνδεδεμένη με την αλλαγή κοινωνικής τάξη.

Οι δε σκηνές με τα ξυπόλητα τάγματα της πιτσιρικαρίας να τρέχουν πίσω από το αυτοκίνητο που έσκαγε μύτη στους χωματόδρομους της γειτονιάς δεν είναι fiction. Συνέβαινε ακόμη και στα χρόνια του 1970. Πολύ θα μου άρεσε, έστω και για δραματουργική σκοπιμότητα, ένας από εκείνους τους πιτσιρικάδες, να ήταν στέλεχος στην πίστα της Θάσου. Αυτό σημαίνει ανάπτυξη.