Δίκτυο Πόλεων «Βιώσιμη Πόλη» : Όταν οι δήμοι ενώνουν τις δυνάμεις τους

Το Δίκτυο Πόλεων «Βιώσιμη Πόλη» γεννήθηκε το 2017, στις 10 Μαρτίου, με την υπογραφή του καταστατικού στο Ελληνικό. Εμπνευστής της ιδέας ο τέως δήμαρχος Πύλου-Νέστορος, Δημήτρης Καφαντάρης και νυν γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ. Μέλη του δικτύου αποτελούν 44 δήμοι της χώρας, ο δήμος Αραδίππου της Κύπρου καθώς και οι ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου, το Μανιατάκειο Ίδρυμα, το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Κύπρου και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σκοπός του δικτύου που έχει την μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας, είναι να παρέχει ουσιαστική τεχνική στήριξη στην ενημέρωση, δικτύωση και οργάνωση των δήμων που συμμετέχουν, ώστε να υποβάλλουν και να υλοποιούν προτάσεις σε Ευρωπαϊκά προγράμματα και να εκμεταλλευτούν τις πρόσθετες παρεχόμενες χρηματοδοτήσεις, όπως διαβάζουμε στο site της εταιρίας. Η ετήσια συνδρομή για τα μέλη έχει οριστεί στο ποσό των 2000 ευρώ.

O πρόεδρος του δικτύου, Δημήτρης Καφαντάρης μας είπε: «Πριν δύο χρόνια ξεκινούσαμε μια καινοτόμα, φιλόδοξη προσπάθεια. Ιδρύσαμε το δίκτυο «ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ». Εντοπίζαμε τότε την δυσκολία των Δήμων να εντοπίσουν χρηματοδοτικά εργαλεία και να προωθήσουν σχετικές προτάσεις τους. Διαπιστώναμε την δυσκολία να δημιουργήσουν την κατάλληλη δικτύωση και να συντονιστούν αποτελεσματικά για να διεκδικήσουν κονδύλια από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα, αλλά και να αξιοποιούν κονδύλια από όπου και αν προέρχονται. Σημειώναμε την ανάγκη να στηριχτούν αποφασιστικά ώστε να στρέψουν την δραστηριότητά τους σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και αειφορίας, κυκλικής οικονομίας και εξοικονόμησης ενέργειας.
Έτσι ξεκινήσαμε. Δύο χρόνια μόλις αργότερα η πρωτοβουλία μας αυτή δικαιώνεται. Στην τελευταία Γενική Συνέλευσή μας ένα μήνα μόλις πριν, είμαστε πια περισσότεροι, ενώ έχουμε προωθήσει και προωθούμε σημαντικά projects. Σειρά Δήμων βλέπουν στο Δίκτυο τον πολύτιμο βοηθό, το στήριγμα, το μηχανισμό και το συνεργάτη για να ξεπερνούν εμπόδια και να προχωρούν πιο φιλόδοξα. Άλλωστε αυτή είναι και η πρόκληση για την Αυτοδιοίκηση στη νέα φάση που βρίσκεται η πατρίδα μας: Να διαδραματίσει ενεργό, αναπτυξιακό ρόλο για μια νέα πιο δυναμική πορεία της χώρας προς τα εμπρός. »

Ζητήσαμε από το δίκτυο να μας ενημερώσουν για τα έργα που έχουν «τρέξει» έως σήμερα ώστε να αξιολογήσουμε την συνεισφορά τους στην ανάπτυξη και οργάνωση των ΟΤΑ μελών τους. Αυτή την περίοδο ως δίκτυο συμμετέχουν σε 4 projects. Ας τα δούμε αναλυτικά.

1. «WaysTUP! – Αλυσίδες αξίας για τη μετατροπή των αστικών βιοαποβλήτων σε νέα καινοτόμα προϊόντα»

Το έργο “WaysTUP!” του προγράμματος Horizon 2020 στοχεύει στην καθιέρωση νέων αλυσίδων αξίας των αστικών βιοαποβλήτων, μέσω μιας προσέγγισης πολλαπλών ενδιαφερομένων σε συνάρτηση με την κυκλική οικονομία. Η μετατροπή των αστικών βιοαποβλήτων σε χρήσιμους πόρους αποτελεί βασικό στοιχείο μιας κυκλικής οικονομίας. Το έργο έχει σχεδιαστεί για να παρουσιάσει ένα χαρτοφυλάκιο νέων διαδικασιών «αστικών βιοαποβλήτων σε βιο-βασισμένα προϊόντα», ξεκινώντας από διαφορετικές πρώτες ύλες, δηλαδή από απόβλητα ψαριών και κρέατος, ίζημα καφέ, προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα οικιακής προέλευσης, χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια κλπ. Οι διεργασίες θα έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή πρόσθετων τροφίμων και ζωοτροφών, γευστικών ουσιών, πρωτεΐνης από έντομα, ελαίου καφέ, βιοαιθανόλης, βιολογικών διαλυτών, βιοπλαστικών κλπ. Θα πραγματοποιηθεί χαρακτηρισμός του τελικού προϊόντος και εκτίμηση ασφάλειας καθώς και αξιολόγηση του Κύκλου Ζωής των αλυσίδων αξίας με σκοπό την εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Το “WaysTUP!” φιλοδοξεί στην αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων, βελτιώνοντας την τρέχουσα αντίληψη περί των αστικών βιοαποβλήτων ως τοπικό πόρο, ενισχύοντας την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στο διαχωρισμό και τη συλλογή τους και βελτιώνοντας την αποδοχή από τους πελάτες των προϊόντων που προέρχονται από αυτά. Θα αναπτυχθούν νέα, κερδοφόρα επιχειρηματικά μοντέλα και θα προετοιμαστεί η είσοδος στην αγορά των αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας τεχνολογικών λύσεων καθώς και των τελικών προϊόντων που θα προκύψουν από αυτά.

Το έργο θα καθοδηγήσει τις αρμόδιες αρχές της κάθε πόλης, προκειμένου να υιοθετήσουν νέα οργανωτικά μοντέλα που υποστηρίζουν την αξιοποίηση των αστικών βιοαποβλήτων, καθώς και συστάσεις πολιτικών, βασισμένων σε πραγματικά δεδομένα, για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Ε.Ε. Πιλοτικές εγκαταστάσεις θα πραγματοποιηθούν στην Αθήνα, τα Χανιά, τη Βαλένθια, το Λονδίνο, το Αλικάντε, την Πράγα, την Αλκουντία και το Τέρνι.. Η εναρκτήρια συνάντηση πραγματοποιήθηκε στη Βαλένθια στις 2 και 3 Οκτωβρίου 2019. Η κοινοπραξία φιλοξένησε υπαλλήλους της Ε.Ε. που παρουσίασαν τον Research Executive Agency (REA), πρακτικές συμβουλές για οικονομικά και νομικά ζητήματα, κατευθυντήριες γραμμές για την επικοινωνία και θέματα ηθικής, καθώς και το πολιτικό υπόβαθρο για την αστική κυκλική βιοοικονομία. Τη δεύτερη ημέρα της συνάντησης συζητήθηκαν τεχνικά θέματα του έργου και παρουσιάστηκαν τα πακέτα εργασίας από τους Leaders αυτών και των πιλοτικών εγκαταστάσεων. Στη συνάντηση πραγματοποιήθηκαν επίσης παρουσιάσεις του DG Regional Institute of Business Competitiveness on Circular Economy και του ValueWaste, ένα έργο που βρίσκεται σε συνέργεια με το “WaysTUP!”. Το “WaysTUP!”, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα διαρκέσει 42 μήνες, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023.

Συντονιστής αυτού είναι η Ισπανική εταιρεία Sociedad Anonima Agricultores De Lavega De Valencia (SAV), και σε αυτό συμμετέχει η ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ μαζί με άλλους 24 εταίρους: Biopolis Sl, Aimplas – Asociacion De Investigacion De Materiales Plasticos Y Conexas, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Πολυτεχνείο Κρήτης, Universidad De Alicante, Bio-Bean ISO 9001:2015 & ISO 14001:2015 / 2 η / Δ.04-03 / Ε.04-03.01 Σελίδα 2 από 2 Limited, Nafigate Corporation A.S., Novamont Spa, Industrias Mecanicas Alcudia Sa, Centro De Investigaciones Energeticas, Medioambientales Y Tecnologicas- Ciemat, Tbw Research Gesmbh, Metsa Tissue Oyi, Nutrition Sciences, Adm Wild Valencia Sa, Terra I Xufa Sociedad Limitada, Draxis Περιβαλλοντική S.A., Fundacion Circe Centro De Investigacion De Recursos Y Consumos Energeticos, Interuniversitair Micro-Electronica Centrum, Instituto Valenciano De Investigaciones Agrarias, Biosense Institute, ΕΤΑΜ SΑ, Area Metropolitana De Barcelona, Ayuntamiento De Valencia, Ελληνική Εταιρία Προστασίας Της Φύσης.

2. Living Streets

Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Έργο «Living Streets and Citizen Engagement in local energy and climate projects». Το Living Streets είναι ένα project που επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους Δήμους να μετατρέψουν προσωρινά ένα δρόμο της πόλης τους, που οι ίδιοι θα επιλέξουν, σε ένα βιώσιμο μέρος που πάντα οραματίζονταν. Στα πλαίσια του έργου, θα επιλεχθούν Δήμοι – Μέλη της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΠΟΛΗΣ, οι οποίοι θα ταξιδέψουν στη Γάνδη του Βελγίου για να συμμετέχουν στην εναρκτήρια συνάντηση του project και να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν από τους δημιουργούς του πρωτοποριακού αυτού έργου, προκειμένου να καταφέρουν να υλοποιήσουν επιτυχώς το εγχείρημα στην πόλη τους.

3. POLIFOLIO

Μέσω του project “POLIFOLIO”, θα κατασκευαστεί μία ηλεκτρονική πλατφόρμα διαβούλευσης, με στόχο την επιλογή ομάδας έργων και δράσεων ενός Δήμου, που συμβάλλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση, στην έξυπνη διαχείριση ενέργειας και στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η εν λόγω πλατφόρμα θα δώσει τη δυνατότητα να οριστούν ομάδες έργων και δράσεων με διαφορετική βαρύτητα αποτελεσματικότητας και διαφορετικό κόστος.
Μέσω της ηλεκτρονικής διαβούλευσης με τη χρήση της εφαρμογής μέσω διαδικτύου, θα συνυπολογιστεί και η στάση των πολιτών.

Ακολούθως, με ηλεκτρονική επεξεργασία πολυκριτηριακής ανάλυσης, η εφαρμογή θα προτείνει το βέλτιστο συνδυασμό δράσεων από πλευράς κόστους, αποτελεσματικότητας και αποδοχής από τους πολίτες, που θα είναι δυνατόν να υλοποιηθούν με το βέλτιστο αποτέλεσμα. Ως χρήστες της πλατφόρμας θα μπορεί να είναι οι Δήμοι (στελεχιακό και πολιτικό προσωπικό) και οι πολίτες.
Ο ρόλος της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΠΟΛΗΣ στο έργο, θα είναι να συμβάλει στο σχεδιασμό, αλλά κυρίως στην εφαρμογή, μέσω των Δήμων – Μελών της.

4. PROSPECT

Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Έργο «PROSPECT – Peer Powered Cities and Regions», το οποίο επικεντρώνεται στην εκμάθηση και στην εξοικείωση των τοπικών αρχών σχετικά με τη χρηματοδότηση και την εφαρμογή έργων εξοικονόμησης ενέργειας και Α.Π.Ε. Στα πλαίσια του έργου, στελέχη της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΠΟΛΗΣαλλά και των δήμων που συμμετέχουν,ταξίδεψαν στο Τορίνο της Ιταλίας, προκειμένου να παρακολουθήσουν διήμερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, σχετικά με το καινοτόμο εργαλείο των Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), το οποίο έχει εφαρμοστεί επιτυχώς στην Ιταλία, σε Δημοτικό Σχολείο της πόλης Bruino. Το εν λόγω κτίριο έχει πιστοποιηθεί ως κτήριο μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης (nZEB). Εκπαιδευτές στο σεμινάριο ήταν στελέχη της Περιφέρειας Piemonte, ενώ μαζί με τη ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ, παρακολούθησαν το πρόγραμμα στελέχη από τη Ρουμανία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία και την Ισπανία. Σε αντίστοιχες ομάδες του Ευρωπαϊκού αυτού έργου, όπου οι συμμετέχοντες εκπαιδεύονται σε καινοτόμες λύσεις χρηματοδότησης βιώσιμων ενεργειακών έργων και δράσεων για το κλίμα, συμμετέχουν Δήμοι – Μέλη που έδειξαν ενδιαφέρον για συμμετοχή και έχουν προσκληθεί από τη ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ και συγκεκριμένα οι Δήμοι: Ηγουμενίτσας, Θηβαίων, Ιστιαίας Αιδηψού, Μήλου, Οιχαλίας, Πύλου – Νέστορος, Σαρωνικού, Σίφνου και Αραδίππου από την Κύπρο. Στελέχη των Δήμων αυτών συμμετέχουν σε τηλεδιασκέψεις και ταξίδια στα πλαίσια του προγράμματος.

Ο Γιάννης Κωνσταντάτος, δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης, μας δήλωσε σχετικά: «Το Δίκτυο Βιώσιμη Πόλη αποτελεί ένα δίκτυο πόλεων για την Βιώσιμη Ανάπτυξη και την Κυκλική Οικονομία. Στον δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης πραγματοποιήθηκε το ιδρυτικό του συνέδριο και έχει μέχρι σήμερα παράσχει ουσιαστική τεχνική στήριξη στους δήμους μέλη του. Η “Βιώσιμη Πόλη” ενημερώνει, βοηθά στη δικτύωση και την οργάνωση των δήμων ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε χρηματοδοτήσεις είτε από εθνικούς είτε από ευρωπαϊκούς πόρους, συμμετέχοντας ως εταίροι σε αντίστοιχα προγράμματα.

Βασικές επιδιώξεις του Δικτύου είναι ο σχεδιασμός και ανάληψη δράσης για τη δημιουργία δικτύου συνεργασίας μεταξύ των μελών του, όσον αφορά τους τομείς της Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Αειφορίας, της Προστασίας του Περιβάλλοντος, της Κυκλικής Οικονομίας και της Οικοκαινοτομίας.
Η “Βιώσιμη Πόλη” ήρθε να καλύψει ένα κενό, ιδιαίτερα των μικρών Δήμων, στον σχεδιασμό των έργων στην εκπόνηση μελετών, στην ωρίμανση έργων, αλλά και στην υλοποίησή τους προωθώντας την συνεργασία και την συνένωση τοπικών δυνάμεων.

Μέλος του δικτύου έγινε και ο δήμος Κορίνθου, υπό την διοίκηση του Βασίλη Νανόπουλου. Ο νέος δήμαρχος της πόλης μας εξήγησε τους λόγους: «Πριν από λίγους μήνες πρότεινα στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Κορινθίων και υπερψηφίστηκε η συμμετοχή του δήμου στο δίκτυο βιώσιμη πόλη .

Υπάρχουν πολλά οφέλη για τα μέλη του δικτύου που είναι μέχρι σήμερα 42 δήμοι.

Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τα εξής:

Αξιοποιούνται βέλτιστες πρακτικές οι οποίες απεδεiχθησαν επιτυχημένες σε κάποιους δήμους και μεταφέρονται στους υπολοίπους.
Γίνεται ενημέρωση σε θέματα ευρωπαϊκών επενδύσεων και ένταξης έργων σε επιδοτούμενα προγράμματα.
Υλοποιούνται συνεργασίες και προγραμματικές συμφωνίες για έργα και αναπτυξιακά σχέδια.
Αναπτύσσονται συνέργειες σε όμορους δήμους κλπ.
Έχουν δρομολογηθεί από το δήμο κορινθίων και το δίκτυο οι πρώτες κοινές δράσεις που θα ανακοινωθούν σύντομα.»