Σε κίνδυνο η ελευθερία του λόγου

Είμαστε ελεύθεροι να λέμε αυτό που σκεφτόμαστε; Στις δυτικές δημοκρατίες της εποχής μας δυστυχώς δεν είμαστε πια. Οι κοινωνίες μας έχουν αρχίσει να διχάζονται πάνω σε ζητήματα πολιτιστικών επιλογών, ταυτότητας και κατοχύρωσης λογής επί μέρους δικαιωμάτων. Και όλα αυτά σε βάρος της ελευθερίας έκφρασης της αντίθετης άποψης. Σε δημόσιους χώρους, στα Πανεπιστήμια, ακόμη και στα Κοινοβούλια, η απαίτηση πολιτικής ομοφωνίας γίνεται καταπιεστική κάτω από τις επιταγές υποταγής στα κελεύσματα των δικαιωματιστών και των οπαδών των επί μέρους ταυτοτήτων.

Στη Βρετανία, ο υπουργός Παιδείας Γκάβιν Ουίλιαμσον απείλησε ήδη τα Πανεπιστήμια με την επιβολή ειδικής νομοθεσίας αν δεν φροντίσουν να εξασφαλίσουν μέσα στους ακαδημαϊκούς τους χώρους την ελευθερία της έκφρασης! Η κατάσταση και εκεί έχει φθάσει κοντά στο απροχώρητο. Στο βιβλίο του Tom Slater («Unsafe Space: The Crisis of Free Speech on Campus», 2016) ο εφιάλτης της καταπίεσης του κομφορμισμού στις απαιτήσεις μιας απαιτητικής «δικαιωματικής» Αριστεράς αποκαλύπτεται με τρόπο αποκρουστικό. Oι φοιτητές απαιτούν συγκεκριμένοι ομιλητές να απαγορευθούν στο Πανεπιστήμιό τους, στα βιβλία να προστεθούν προειδοποιητικές ετικέτες για την πολιτική τους ακαταλληλότητα και οι ακαδημαϊκοί χώροι να γίνουν «ασφαλείς περιοχές» με απαγόρευση επιθετικών απόψεων και ιδεών που προβληματίζουν και αναστατώνουν!! Αλλά και το αυτοβιογραφικό εξαιρετικό βιβλίο του Γιώργου Μαυρογορδάτου («Αναμνήσεις ενός Μολυβένιου Στρατιώτη», 2019) για την κατάσταση στα ελληνικά ΑΕΙ δείχνει την αποκρουστική σχετική πραγματικότητα και στην Ελλάδα.

Σε ένα πραγματικά εντυπωσιακό βιβλίο ο γνωστός συγγραφέας Douglas Murray («The Madness of Crowds», 2020) αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος.  Ο Murray εξετάζει τα πλέον διχαστικά ζητήματα της εποχής μας, όπως η σεξουαλικότητα, το ζήτημα του φύλου, η τεχνολογία και η φυλή. Και περιγράφει πώς η κουλτούρα εξελίχθηκε παντού επιβάλλοντας, στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης, της πολιτικής της ιδιαίτερης ταυτότητας του καθενός και του κοινωνικού επιμερισμού πολιτικών δικαιωμάτων, oμοειδείς αντιλήψεις κι άνωθεν επιβαλλόμενες συμπεριφορές. Αν κάποιος τολμήσει να αμφισβητήσει τους αναπόδεικτους ισχυρισμούς για ανθρώπινη υπαιτιότητα για τις αλλαγές στο κλίμα, λογίζεται σαν ανόητος ή ακόμη και σαν προδότης του ανθρώπινου γένους!!

Η διαφοροποίηση γίνεται αμάρτημα. Η άλλη άποψη είναι παραβίαση κοινών κοινωνικών αξιών. Οταν όμως αυτές οι αξίες απορρίπτονται από τα νέα υποκείμενα του κοινωνικού ενδιαφέροντος (π.χ. μουσουλμάνοι μετανάστες), τότε παραβίαση των κοινωνικών κανόνων της ομοφωνίας είναι η επισήμανση αυτών των παραβιάσεων(!). Στον συνακόλουθο τραγέλαφο θύμα γίνεται η ελευθερία της έκφρασης. Η δυτική κοινωνία γίνεται βαθμιαία πιο «κλειστή». Τα μεγάλα κλασικά αφηγήματα για τη θρησκεία ή τις πολιτικές ιδεολογίες έχουν καταρρεύσει. Στη θέση τους εισέβαλαν φανατισμοί για τη διόρθωση κάποιων κακών που είναι για κάποιους αυταπόδεικτα. Στενότερα συμφέροντα πλέον κυριαρχούν, τυφλώνοντας τους πάντες στις αντιφάσεις. Λ.χ. αριστεροί συνδικαλιστές να μάχονται την κατάργηση του ρυπογόνου λιγνίτη!

Στην εποχή της μαζικής υστερίας που ζούμε, καλό είναι να επιτρέψουμε να κυριαρχήσουν η λογική και η ελευθερία του λόγου.