Οικονομία μόλις 70 ετών!

Aνατρέχοντας στον χρόνο και στα διαθέσιμα στοιχεία, θα διαπιστώσει κανείς ότι το νεοελληνικό κράτος ξεκίνησε πάμφτωχο και παρέμεινε σχεδόν στην ίδια θέση για πολλές δεκαετίες.

Πρόσφατα, ο άλλοτε υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης, αναζητώντας τις επίσημες οικονομικές στατιστικές του νεοελληνικού κράτους, διαπίστωσε ότι το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα των Ελλήνων παρέμεινε, με σκαμπανεβάσματα, σχεδόν στάσιμο από το 1832, από τα χρόνια του Οθωνα δηλαδή, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

Με εξαίρεση ίσως τη δεκαετία του 1860-1870, στη διάρκεια της οποίας υπήρξε κάποια αναλαμπή εκσυγχρονισμού και δημιουργίας περιβάλλοντος νέας παραγωγής, η χώρα πήγαινε με τον αραμπά, χωρίς να προσφέρονται ευκαιρίες βελτίωσης του εισοδήματος των Ελλήνων.

Τα πράγματα άλλαξαν με τον ερχομό του Βενιζέλου, οπότε ξεκίνησε φάση δυναμικής, εθνικής ανάτασης και μεγέθυνσης του εθνικού χώρου.

Αλλά και εκείνη η περίοδος εκσυγχρονισμού και ανασύνταξης ανεκόπη βιαίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου έγινε μια προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης και κοινωνικής ανάπτυξης.

Ωστόσο και αυτή έμεινε ημιτελής, για να καταρρεύσει ολοκληρωτικά με την κήρυξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τη γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο.

Το 1952, σύμφωνα με τον Νίκο Χριστοδουλάκη, το κατά κεφαλήν εισόδημα των Ελλήνων παρέμενε σχεδόν ίδιο με εκείνο του 1910.

Οι συνθήκες ζωής των Ελλήνων της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου διατηρούνταν στο αυτό σχεδόν επίπεδο με εκείνο του Μεσοπολέμου.

Τα παιδιά εκείνης της περιόδου πέρασαν από τα ίδια θρανία και σχολεία των γονιών τους, το καθημερινό τους γεύμα ήταν το ίδιο πενιχρό και λιτό, η δίαιτά τους ακολουθούσε τα ίδια πρότυπα και οι μέθοδοι παραγωγής επίσης παρέμεναν ίδιες.

Μόνο το μεταπολεμικό κύμα ανόρθωσης και ανάπτυξης επέτρεψε τη βελτίωση του εισοδήματος και της θέσης των Ελλήνων.

Το κύμα βιομηχανικής παραγωγής, αγροτικής αναδιάρθρωσης και αναγέννησης του εμπορίου άλλαξε τον ρου των πραγμάτων.

Εκτοτε μπορεί να πει κανείς ότι η ζωή των Ελλήνων βελτιώθηκε πραγματικά και ο πλούτος ακόμη περισσότερο.

Η πρόοδος και ανύψωση του βιοτικού επιπέδου υπήρξε αδιατάρακτη, παρά τις όποιες ενδιάμεσες πολιτικές και άλλες περιπέτειες.

Στις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης, μάλιστα, κατεγράφη πρωτοφανής στα ελληνικά χρονικά πρόοδος, η οποία δεν έχει εν πολλοίς αποτιμηθεί.

Οι νεότερες γενιές έζησαν σε συνθήκες που πολύ απέχουν από εκείνες που μεγάλωσαν οι γονείς τους.

Δεν εφάπτονται καν.

Μόνο η τελευταία δεκαετής οικονομική κρίση άλλαξε εν μέρει πάλι τις συνθήκες.

Κατ’ ουσίαν η ελληνική οικονομία είναι ηλικίας μόλις 70 ετών! Και η επίδοσή της σε αυτό το βραχύ για την Ιστορία διάστημα σπουδαία.

Εχει αυτή η αναδρομή την αξία της και δηλώνει τις δυνατότητες και τον δυναμισμό που κρύβει μέσα της. Αρκεί να πιστέψουμε σε αυτές…