Αφιέρωμα του περιοδικού Ουτοπία στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο

Ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος μας είναι ταυτόχρονα οικείος, τμήμα της παγκόσμιας ιστορίας αλλά και σε μεγάλο βαθμό άγνωστος.

Στη συλλογική μνήμη πέρασε ως το μεγάλο προανάκρουσμα της φρίκης που θα ακολουθούσε με την επιλογή της ναζιστικής Γερμανίας να ξεκινήσει τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα το θυμίζει πάντα η μαρτυρική Γκουέρνικα. Την ίδια ώρα η επιλογή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για «μη – επέμβαση» θα μείνει στη μνήμη και ως κατεξοχήν παράδειγμα καταστροφικής εθελοτυφλίας έναντι στην επέλαση του φασισμού.

Ταυτόχρονα, ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος περιλαμβάνει και πλήθος άλλες πτυχές. Στο εσωτερικό της δημοκρατικής Ισπανίας θα δοκιμαστεί η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου, ενώ ταυτόχρονα οι διαιρέσεις ανάμεσα σε κομμουνιστές, τροτσκιστές και αναρχικούς θα υπογραμμίζουν τις διαφορετικές παραλλαγές επαναστατικών στρατηγικών, ενώ για ορισμένους θα είναι η στιγμή που το βάναυσο πρόσωπο του σταλινισμού θα φανεί και εκτός Σοβιετικής Ένωσης.

Όμως, ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος θα είναι και μια πραγματική έκρηξη αλληλεγγύης. Η ιστορία των εθελοντών και των Διεθνών Ταξιαρχιών ήρθε να θυμίσει ότι ήταν πολλοί που αισθάνθηκαν ότι στην Ισπανία και στην πάλη κατά του φασισμού κρίνονταν πολλά. Ανάμεσά τους και ένα σημαντικός αριθμός ελλήνων εθελοντών.

Ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος θα αφήσει βαριά κληρονομιά πρώτα και κύρια στην Ισπανία, ιδίως εάν αναλογιστούμε και τις επιπτώσεις του φρανκισμού, αλλά και στην Ευρώπη. Όπως παρατηρεί και το εισαγωγικό σημείωμα στο αφιέρωμα: «Ο Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος δεν ήταν απλά ένας “εμφύλιος πόλεμος”. Υπήρξε κυρίως ένα πεδίο σύγκρουσης ιδεολογιών και γεωπολιτικών τάσεων, ένα “πολεμικό εργαστήριο”, και μια “προοικονομία” του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου».

Γι’ αυτό το λόγο και είναι σημαντικό το αφιέρωμα του περιοδικού Ουτοπία στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς και από τα άρθρα που περιλαμβάνει το τεύχος.

Νίκος Παπαδάτος: Λίστα Ελλήνων εθελοντών στις Διεθνείς ταξιαρχίες

Βασίλης Αλεξίου: Πάμπλο Νερούδα, η «φωνή τής πένθιμης πορτοκαλιάς» και ο Ισπανικός Εμφύλιος

Pablo Neruda: 12 ποιήματα από τη συλλογή Ισπανία στην καρδιά. Ύμνος στις δόξες του λαού στον πόλεμο

Arturo Zoffman Rodriguez: Η σκιά του Οκτώβρη στον καυτό Ιούλη: η ανάμνηση της Ρώσικης Επανάστασης στον αναρχικό «διάλογο πάνω στο θέμα της εξουσίας», στην Ισπανία του 1936

Δήμητρα Μαρέτα: Το τέλος του ταραχώδους Ισπανικού 19ου αιώνα στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο και ο σχολιασμός του Marx

Christophe Chiclet: Οι Αναρχικοί και η Ισπανική Επανάσταση

Δημήτρης Μπελαντής: Η γεωπολιτική διάσταση του Ισπανικού Εμφυλίου στην περίοδο 1936-1937 και οι εσωτερικές επιπτώσεις της

Pélai Pagès: Το Τροτσκιστικό κίνημα στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου

Άννα Πούπου: O κινηματογραφικός διεθνισμός των ντοκιμαντέρ προπαγάνδας του Ισπανικού Εμφυλίου

Νίκος Παπαδάτος: Σοβιετική διπλωματία (1933-1939): Η ανάσχεση του Lebensraum – Χρονολόγιο του παρασκηνίου του Μονάχου.