Όταν ο Μπετόβεν γνώρισε τον μικρό Κριστόφ

Βιέννη, 1824. Ο καινούργιος ενοικιαστής του επάνω ορόφου στο σπίτι όπου μένει ο 10χρονος Κριστόφ με τη μητέρα και τη μικρή του αδελφή, είναι εξαιρετικά ενοχλητικός. Έχει απρόβλεπτη συμπεριφορά και δεκάδες παραξενιές! Επιπλέον, παρότι είναι σίγουρα κουφός, γράφει μουσική. Παντού (όταν χρειάζεται ακόμα και στον τοίχο!). Κι ο μικρός, απηυδισμένος πια με όλα αυτά που κάνει ο εκκεντρικός κύριος Μπετόβεν, εξομολογείται τα πάντα στις επιστολές που ανταλλάσσει με τoν συνετό και γλυκό θείο του. Αλλά τι παράξενο! Κάπως έτσι γεννιέται μια τρυφερή σχέση ζωής και μια ουσιαστική γνωριμία με την προσωπικότητα και το έργο του μεγάλου γερμανού κλασικού.

Αυτή ακριβώς η αλληλογραφία του Κριστόφ με τον θείο του αποτελεί τον αφηγηματικό καμβά της πολυβραβευμένης ταινίας «Beethoven lives upstairs» («Ο Μπετόβεν μένει από πάνω»), στην οποία βασίζεται η ομώνυμη ημι-σκηνοθετημένη παράσταση που ανεβαίνει στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, με αφορμή το ΕΤΟΣ ΜΠΕΤΟΒΕΝ, την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου στις 11:30 το πρωί. Πρόκειται, επί της ουσίας, για μια ευαίσθητη και ευφυή απόπειρα γνωριμίας των παιδιών με το μπετοβενικό έργο, η οποία συνδυάζει αφήγηση και μουσικά αποσπάσματα από μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του λαμπρού μουσουργού: την Ενάτη Συμφωνία του καθώς και την Εβδόμη, την Πέμπτη, την Πρώτη, την Τέταρτη, την «Ποιμενική», τη «Μεγάλη Σονάτα» για πιάνο, τη Ρομάντσα για βιολί και ορχήστρα σε σολ μείζονα, τη «Σονάτα της άνοιξης» κ.ά. Στην παράσταση, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της δημοφιλούς σειράς Κυριακή πρωί στο Μέγαρο, τους ρόλους του Θείου και του Κριστόφ ερμηνεύουν ο Άκης Σακελλαρίου και ο Δημήτρης Μακαλιάς αντίστοιχα. Τη μουσική μύηση των μικρών ακροατών στον συναρπαστικό κόσμο του Μπετόβεν αναλαμβάνουν ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών που διευθύνει η Φαίδρα Γιαννέλου.

Η καναδικής παραγωγής τηλεταινία «Beethoven lives upstairs»…

… γυρίστηκε στην Πράγα το 1992 από τον Ντέιβιντ Ντιβάιν με πρωταγωνιστές τους Neil Munro (Μπετόβεν), Illya Woloshyn (Κριστόφ), Albert Schultz (Θείος) και Fiona Reid (Μητέρα του Κριστόφ), για να προβληθεί έκτοτε σε 110 χώρες, να χρησιμοποιηθεί ως βασικό υλικό μουσικοπαιδαγωγικής αγωγής σε δεκάδες τάξεις μουσικής ή ωδεία σε Καναδά και ΗΠΑ και να αποσπάσει μεταξύ άλλων το Primetime Emmy Award (Εξαιρετικού Προγράμματος για Παιδιά) το 1993. Το σενάριο βασιζόταν στο ομώνυμο βιβλίο της Καναδής Μπάρμπαρα Νίκολ («Beethoven lives upstairs»), το οποίο είχε κυκλοφορήσει σε εικονογράφηση του Σκοτ Κάμερον και συνοδευόταν από cd με επιλεγμένα αποσπάσματα από το έργο του Μπετόβεν. Αν και πρόκειται για μυθοπλασία βεβαίως, η ιστορία της Νίκολ ανακαλεί και πραγματικά περιστατικά από τη ζωή του Μπετόβεν, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η μεγαλειώδης πρεμιέρα (Δευτέρα 7 Μαΐου 1824) της Ενάτης στο κατάμεστο Κέρντνερτορ Τεάτερ της Βιέννης υπό τη μουσική διεύθυνση του αρχιμουσικού Μίχαελ Ούμλαουφ, αλλά και με παρόντα επί σκηνής τον (κωφό) Μπετόβεν. Ο τελευταίος, έχοντας γυρισμένη την πλάτη στο ακροατήριο, δεν αντιλήφθηκε στο τέλος τις επευφημίες και τα χειροκροτήματα, και χρειάστηκε η διακριτική μεσολάβηση της κοντράλτο Καρολίν Ούνγκερ που τον βοήθησε να στραφεί προς το κοινό…

Η ιστορία, γραμμένη με παιδαγωγική γνώση αλλά χωρίς καμία επιθυμία στείρου διδακτισμού, αφηγείται με χιούμορ και απέραντη τρυφερότητα τη σχέση που αναπτύσσει σταδιακά ο μικρός Βιεννέζος Κριστόφ με τον εκκεντρικό μουσουργό την περίοδο που αυτός συνθέτει τα τελευταία μέρη της Ενάτης. Ευφυής είναι και η επιλογή της αφήγησης, διά του επιστολογραφικού «διαλόγου» του μικρού με τον θείο του, ο οποίος, καθώς φέρεται να γνωρίζει το έργο αλλά και την προσωπικότητα του Μπετόβεν, αποδεικνύεται ένας ικανότατος παιδαγωγός που ξέρει πώς να μυήσει τον ανιψιό του στο μεγαλείο της συμφωνικής μουσικής του κορυφαίου συνθέτη, θίγοντας ταυτόχρονα με ευαισθησία και προσοχή κι άλλα θέματα, όπως το ζήτημα των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, ή διδάσκοντας πως η ιδιορρυθμία δεν είναι απαραιτήτως ένδειξη κακού χαρακτήρα.