Ο Τσίπρας και το κράτος δικαίου

Δυο καταστατικές κουβέντες για αρχή: Στη ζωή, τίποτα δεν είναι τσάμπα και δεν υπάρχουν πράξεις χωρίς νόημα.

Λίγες ημέρες μετά τον θόρυβο που προκάλεσε η θέση του Αλέξη Τσίπρα για τους «αρμούς της εξουσίας», ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ παρενέβη στη διαδικασία διερεύνησης της υπόθεσης Novartis, που ως γνωστόν από Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής διερευνάται ως πολιτική σκευωρία, με ελεγχόμενο πρόσωπο τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης στις κυβερνήσεις Τσίπρα, Δημήτρη Παπαγγελόπουλο.

Τι είπε ο Τσίπρας; Με γραπτή παρέμβασή του στο Facebook, χαρακτήρισε «πρωτοφανή» την προσπάθεια της Προανακριτικής να εξετάσει τους προστατευόμενους μάρτυρες, με τα ψευδώνυμα «Μάξιμος Σαράφης» και «Αικατερίνη Κελέση». Και πρόσθεσε πως ό,τι συμβαίνει στην Προανακριτική, κατά την άποψή του, συνιστά πλήρη αποσυναρμολόγηση τόσο του κράτους δικαίου, όσο και του διεθνούς νομικού πλαισίου για την προστασία και τα δικαιώματα των προστατευόμενων μαρτύρων.

Αυτά υποστηρίζει σε αυτή τη συγκυρία ο Τσίπρας. Αλλά τον Ιούλιο του 2017, στη Βουλή, ο μεν Παπαγγελόπουλος επέκρινε τους δικαστές για απόφαση που δεν του άρεσε, ο δε Τσίπρας σχολιάζοντας δικαστική απόφαση για την αναδρομικότητα των φορολογικών ελέγχων μιλούσε για «θεσμικά εμπόδια». Εκείνα τα περιστατικά μάλιστα είχαν προκαλέσει την αντίδραση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, η οποία σε ανακοίνωσή της, αφού επισήμαινε την ολομέτωπη τότε κυβερνητική επίθεση κατά των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας, μεταξύ άλλων σημείωνε: «Η αντιμετώπιση της Δικαιοσύνης ως «θεσμικού εμποδίου» είναι άκρως επικίνδυνη λογική, που τελικά συμβάλλει καθοριστικά στην αμφισβήτηση του κράτους δικαίου».

Ενα κόμμα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, και ο αρχηγός του, που θεωρεί ότι η δικαιοσύνη είναι θεσμικό εμπόδιο (αναλόγως, έχει απαξιώσει και τις ανεξάρτητες αρχές, η λειτουργία των οποίων είναι συχνά θεσμικό αντίβαρο στο κομματικό κράτος), στην ουσία λέει φωναχτά ότι δεν έχει σε υπόλειψη τις θεσμικές λειτουργίες. Η τωρινή επίκληση των θεσμών, συνεπώς, δεν είναι παρά μια ευκαιριακή απόπειρα να προκληθεί θόρυβος αλλά και να αμφισβητηθεί η διαδικασία, που μεταξύ άλλων διερευνά (μην ξεχνιόμαστε) την προσπάθεια εμπλοκής δέκα διακεκριμένων πολιτικών προσώπων σε μια υπόθεση που εμφανιζόταν ως οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο.

Κατ’αρχάς, λοιπόν, είναι αστείο να μιλά για διασάλευση του κράτους δικαίου ένα πρόσωπο όπως ο Τσίπρας. Αλλά ας δούμε και την ουσία. Σε ρόλο συλλογικού εισαγγελέα, η αρμόδια Προανακριτική Επιτροπή αποφάσισε να εξετάσει τους προστατευόμενους μάρτυρες με τον τρόπο που τους εξέτασε και ο μονοπρόσωπος εισαγγελέας. Αυτό, όπως εξηγούσαν χθες νομικοί κύκλοι, δεν είναι ούτε εξωθεσμικό ούτε αντιθεσμικό. Αντίθετα, κινείται εντός της νομιμότητας. Ο Αδωνις Γεωργιάδης, που όποια γνώμη κι αν έχει κανείς για την πολιτεία του δεν μασάει τα λόγια του, μιλώντας στο Mega λέει πως «αν διαπιστωθεί ότι ο ισχυρισμός Μανιαδάκη είναι αληθής, δηλαδή ότι ο [μη προσελθών στην εξέταση] Μάξιμος Σαράφης και ο Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης είναι το ίδιο πρόσωπο, αυτό προκαλεί δικονομικό πρόβλημα, αφού ο δεύτερος έχει κατηγορηθεί ότι έπαιρνε λεφτά από τη Novartis». Αν είναι έτσι, αν ο ισχυρισμός του επίσης μάρτυρα Νίκου Μανιαδάκη αληθεύει, ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος δεν υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον αλλά τον εαυτό του.

Επειδή, όπως είπαμε, πράξεις χωρίς νόημα δεν υπάρχουν, μήπως ο Τσίπρας φωνάζει κινούμενος όχι από την αγάπη του για τον θεσμό, αλλά αντίθετα από την αγάπη του για τους μάρτυρες;