Καταρράκτης : Τα ύποπτα συμπτώματα και η αντιμετώπισή του

Η απουσία πόνου και η σταδιακή ανάπτυξη του καταρράκτη είναι οι δύο βασικές αιτίες που καθυστερούν τη διάγνωσή του. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια αναπόφευκτη πάθηση, δεδομένου ότι η γήρανση ευθύνεται για την ανάπτυξή της. Ο δρ Ιωάννης Δατσέρης, χειρουργός οφθαλμίατρος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς, αναλύει ένα προς ένα τα ύποπτα συμπτώματα και εξηγεί βήμα προς βήμα την εξέλιξη της επέμβασης για την αντιμετώπιση του καταρράκτη, που αποτελεί μία από τις πλέον κοινές παθήσεις, πλην όμως αντιμετωπίσιμη, της όρασης.

Τι είναι ο καταρράκτης;
Πρόκειται για βαθμιαία θόλωση/σκλήρυνση του φακού των ματιών, ο οποίος βρίσκεται πίσω από την κόρη και την ίριδα, που ξεκινάει ήδη από την ηλικία των 40-45 ετών. Προκαλεί αναστρέψιμη απώλεια της όρασης σε αυξανόμενο ποσοστό ανθρώπων προϊούσης της ηλικίας. Πάνω από το 45% του πληθυσμού άνω των 74 ετών έχει καταρράκτη που χρειάζεται επέμβαση. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στη διαδικασία γήρανσης του οφθαλμού.

Πώς θα καταλάβω ότι έχω καταρράκτη;
Η σταδιακή ελάττωση της όρασής σας και η αίσθηση μόνιμου θάμβους στην όραση, που δεν βελτιώνεται με διαθλαστικά μέσα, όπως γυαλιά και φακοί επαφής, μπορεί να είναι καταρράκτης. Κάποια είδη καταρράκτη έχουν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην όραση.

Η δημιουργία διαφορετικής αντανάκλασης στα φώτα ή δημιουργία φωτεινής άλω γύρω από αυτά κυρίως το βράδυ.

Τα χρώματα δεν είναι τόσο φωτεινά όσο ήταν προ του καταρράκτη.

Πότε να χειρουργηθώ για καταρράκτη;
Οταν αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε προβλήματα στην όρασή σας και σας έχει πει ο γιατρός σας ότι έχετε καταρράκτη είναι πιθανόν να έχετε ήδη προχωρημένο καταρράκτη έτοιμο για χειρουργείο. Σε κάποιες περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος του καταρράκτη (πυρηνικός, φλοιώδης, οπίσθιος υποκάψιος) τα συμπτώματα διαφέρουν και είναι άλλοτε πιο έντονα και άλλοτε πιο ήπια.

Με τη σύγχρονη μέθοδο της φακοθρυψίας δεν περιμένουμε να «ωριμάσει» ο καταρράκτης. Αυτό ίσχυε παλαιότερα που η αφαίρεση του καταρράκτη γινόταν με την εξωπεριφακική μέθοδο και έπρεπε ο φακός του ματιού να έχει πολύ καταρράκτη για να αφαιρεθεί.

Πώς γίνεται η επέμβαση του καταρράκτη;
Η σύγχρονη επέμβαση του καταρράκτη είναι από τις πιο ασφαλείς και πιο αποτελεσματικές χειρουργικές επεμβάσεις που γίνονται στις μέρες μας. Είναι απλή και ανώδυνη διαδικασία για τον ασθενή και αποκαθιστά και πάλι την όραση στο φυσιολογικό, παρέχοντας μόνιμο αποτέλεσμα. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο οφθαλμίατρος αφαιρεί τον καταρρακτικό φακό και τον αντικαθιστά με έναν τεχνητό.

Η όλη διαδικασία γίνεται σε εξωτερική βάση (δεν χρειάζεται νοσηλεία). Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του σχεδόν μία ώρα μετά το τέλος της επέμβασης. Η σύγχρονη μέθοδος αφαίρεσης του καταρράκτη πραγματοποιείται με υψηλής συχνότητας υπέρηχο, που σπάει τον καταρρακτικό φακό σε μικρά κομμάτια, που εν συνεχεία απομακρύνονται με εξαιρετική ακρίβεια και προσοχή με τη βοήθεια της αναρρόφησης από το μηχάνημα του υπερήχου. Αυτή η μέθοδος καλείται φακοθρυψία και η τεχνολογία έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που πλέον η επέμβαση πραγματοποιείται με τομή στο μάτι 1,7-2,2 mm., γεγονός που βοηθάει στην ταχύτερη επούλωση. Αφού αφαιρεθούν πλήρως όλα τα απομεινάρια του καταρράκτη από το μάτι, στη συνέχεια ο χειρουργός τοποθετεί έναν τεχνητό φακό ενδοφθαλμίως στη θέση του φυσικού φακού.

Ποιοι είναι οι διαθέσιμοι φακοί στην επέμβαση του καταρράκτη;
Οι φακοί που τοποθετούνται ενδοφθαλμίως στην επέμβαση του καταρράκτη αντικαθιστούν τον φυσικό φακό που έχει θολώσει από τον καταρράκτη. Αυτοί οι φακοί έχουν την ιδιότητα να διορθώνουν και διαθλαστικά το μάτι (δηλαδή διορθώνουν τη μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό και αν είναι και πολυεστιακοί/τριπλοεστιακοί, τότε και την πρεσβυωπία).

Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει στον χειρουργό μεγάλη ποικιλία φακών για τοποθέτηση ενδοφθαλμίως. Η επιλογή του ιδανικού φακού για εσάς θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως τον τρόπο ζωής σας, τις δραστηριότητές σας, τις ανάγκες όρασης που έχετε (άλλες ανάγκες έχει ένας επαγγελματίας οδηγός και άλλες ένας καθηγητής ή κάποιος που ασχολείται με την πληροφορική), τις επιθυμίες σας, καθώς και από την ανατομία του ματιού σας.

Οι ειδικοί φακοί που διορθώνουν και το διαθλαστικό πρόβλημα του ματιού έχουν ειδικά χαρακτηριστικά, πιο εξελιγμένα σε σχέση με τους απλούς φακούς μιας εστίας, που ήταν οι μοναδικοί που είχαμε στη διάθεσή μας μέχρι πριν από κάποια χρόνια.

Πόσο χρόνο παίρνει η ανάρρωση από την επέμβαση του καταρράκτη;
Οταν η επέμβαση του καταρράκτη είναι ανεπίπλεκτη, τότε διαρκεί περίπου 10 λεπτά για το κάθε μάτι. Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης ο ασθενής κάθεται για περίπου μία ώρα στην οφθαλμολογική κλινική έτσι ώστε να δοθούν αναλυτικές οδηγίες για τη μετεγχειρητική αγωγή και για να γίνει ένας μετεγχειρητικός έλεγχος πριν από την αποχώρηση του ασθενούς. Πρέπει να είναι κάποιος μαζί σας για να σας συνοδεύσει σπίτι σας και χρειάζεται να έχετε μαζί σας γυαλιά ηλίου για λόγους προστασίας. Την πρώτη ημέρα το μάτι που έχει χειρουργηθεί είναι ελαφρά ερεθισμένο και ίσως έχετε αίσθημα ξένου σώματος από τα κολλύρια που έχουν ενσταλαχθεί στο μάτι. Η όραση είναι θαμπή και θα βελτιώνεται ώρα με την ώρα. Πρέπει να αποφύγετε οποιαδήποτε δραστηριότητα την πρώτη ημέρα. Από τη δεύτερη ημέρα μπορείτε να επιστρέψετε στις δραστηριότητές σας.

Υπάρχει περίπτωση να ξαναδημιουργηθεί καταρράκτης μετά την επέμβαση του καταρράκτη;
Μετά την επέμβαση του καταρράκτη υπάρχει η περίπτωση να δημιουργηθεί «δευτερογενής καταρράκτης» ή διαφορετικά «θόλωση οπισθίου περιφακίου». Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών το οπίσθιο περιφάκιο θαμπώνει μερικούς μήνες ή και χρόνια μετά την επέμβαση, και αυτή η θόλωση αποκαλείται «δευτερογενής καταρράκτης».

Η όραση που χάνεται από αυτή τη θόλωση μπορεί να αποκατασταθεί. Η διαδικασία είναι απλή, καθώς δεν απαιτείται χειρουργείο, και πραγματοποιείται με τη βοήθεια laser. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται με τοπική αναισθησία (σταγόνες), δεν πονάει και διαρκεί 5 λεπτά. Η αποκατάσταση της όρασης είναι άμεση και δεν χρειάζεται επανάληψη της διαδικασίας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ