Ηχηρό μήνυμα από Γαλλία: Είμαστε μαζί με την Ελλάδα σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο

Η φιλοδοξία της Γαλλίας είναι «να συμμετάσχει στην πλήρη ασφάλεια της Ελλάδος» δηλώνει στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα» η Φλοράνς Παρλί.

Η υπουργός Αμυνας της Γαλλίας, η οποία φθάνει σήμερα στην Αθήνα και αύριο θα έχει συνομιλίες με τον έλληνα ομόλογό της Νίκο Παναγιωτόπουλο, εξηγεί ότι «η Γαλλία σκοπεύει να σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας για να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές εντάσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» και ξεκαθαρίζει ότι τα ελληνικά και τα γαλλικά συμφέροντα «σε θέματα ασφάλειας συνδέονται και βρίσκονται παντού».

Για τον λόγο αυτόν, το Παρίσι και η Αθήνα συζητούν τη σύναψη στρατηγικής εταιρικής σχέσης, μια απόφαση που ελήφθη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη γαλλική πρωτεύουσα και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν. Η κυρία Παρλί καταδικάζει επίσης ξεκάθαρα το Μνημόνιο Συναντίληψης Aγκυρας – Τρίπολης για τις θαλάσσιες ζώνες. «Η συμφωνία αυτή θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα και την ασφάλεια της περιοχής. Δεν έχει καμία νομική αξία και δεν είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο» σημειώνει εμφατικά.

Παρατηρούμε εσχάτως μια ταχεία αναβάθμιση και εμβάθυνση των ελληνογαλλικών σχέσεων. Αυτή είναι ακόμη πιο σαφής στον αμυντικό τομέα. Σε ποια ζητήματα επιθυμείτε να δείτε να διευρύνεται η συνεργασία αυτή; Θα πρέπει να αναμένουμε περισσότερες κοινές στρατιωτικές δραστηριότητες, όπως π.χ. στην περιοχή του Σαχέλ ή στον Περσικό Κόλπο; Θα καλωσορίζατε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Επέμβασης (European Intervention Initiative – E2I);

«Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χαιρετίζουμε την επιθυμία της Ελλάδας να συνεισφέρει στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Επέμβασης και θα υποστηρίξουμε τις προσπάθειές της, ώστε να γίνει δεκτή στην Πρωτοβουλία μόλις αυτό θα είναι δυνατόν. Κατά την τελευταία του συνάντηση με τον έλληνα Πρωθυπουργό στο Παρίσι, στις 29 Ιανουαρίου, ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας υπήρξε σαφέστατος: πορευόμαστε προς ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας. Ταξιδεύω στην Αθήνα ακριβώς για να συζητήσω με τον έλληνα ομόλογό μου το περιεχόμενο της μελλοντικής συμφωνίας εταιρικής σχέσης. Η Γαλλία σκοπεύει να σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας για να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές εντάσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα πλοία μας συμμετείχαν σε κοινές ασκήσεις στο Αιγαίο τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ μια ελληνική φρεγάτα συνοδεύει το «Charles de Gaulle» στις αποστολές του στη Μεσόγειο. Σύντομα οι αεροπορικές δυνάμεις των χωρών μας θα συνεργαστούν σε μια μεγάλη αεροπορική άσκηση με την ονομασία «Ηνίοχος». Με δυο λόγια, η διαλειτουργικότητα των στρατευμάτων μας προοδεύει. Εξάλλου, η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε δύο σημαντικές συμβάσεις για την αναβάθμιση των στόλων των αεροσκαφών Μιράζ 2000 και ελικοπτέρων NH-90, καθώς και μια επιστολή προθέσεων για την προμήθεια δύο φρεγατών στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης μεταξύ των χωρών μας. Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με πολλές περιφερειακές προκλήσεις που αφορούν επίσης ολόκληρη την Ευρώπη. Τα συμφέροντά μας σε θέματα ασφαλείας συνδέονται και βρίσκονται παντού, εδώ στη Μεσόγειο, αλλά επίσης στο Σαχέλ και στον Περσικό Κόλπο. Οφείλουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και για αυτό η Ελλάδα καλείται να συμμετάσχει στον πρώτο κύκλο της ευρωπαϊκής άμυνας. Η συνεργασία μας πρέπει επίσης να τη βοηθήσει να προοδεύσει προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν η Ελλάδα το επιθυμεί, είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε την ανάπτυξη των Ενόπλων Δυνάμεών της στο πλαίσιο των επιχειρήσεων στις οποίες συμμετέχουμε, των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των ανταλλαγών σε όλα τα επίπεδα. Είμαστε έτοιμοι να επενδύσουμε σε μια βιώσιμη σχέση επειδή η στρατηγική και γεωπολιτική μας θεώρηση της Ευρώπης και της Μεσογείου είναι παρόμοια σε μεγάλο βαθμό».

Είμαι βέβαιος ότι συμμερίζεστε τις ανησυχίες της ελληνικής κυβέρνησης για τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην Κεντρική και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πώς θα τις χαρακτηρίζατε και, ειδικότερα, ποια είναι η άποψή σας για το Μνημόνιο Συναντίληψης (MoU) το οποίο πρόσφατα υπεγράφη μεταξύ της Αγκυρας και της κυβέρνησης της Τρίπολης στη Λιβύη για τις θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο;

«Οπως δήλωσε ο πρόεδρος Μακρόν στον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη στο Παρίσι, η Γαλλία υποστηρίζει την Ελλάδα και την Κύπρο στο θέμα του σεβασμού της κυριαρχίας τους στις θαλάσσιες ζώνες τους και καταδικάζει μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους μας την έλλειψη σεβασμού εκ μέρους της Τουρκίας αυτών των θεμελιωδών κανόνων. Η πρόσφατη υπογραφή ενός Μνημονίου Συναντίληψης για τον καθορισμό θαλασσίων ορίων μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Λιβύης αποτελεί, σε αυτό το πλαίσιο, θέμα έντονης ανησυχίας. Η συμφωνία αυτή θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα και την ασφάλεια της περιοχής. Δεν έχει καμία νομική αξία και δεν είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο. Γενικότερα, μας απασχολεί επίσης η αποσταθεροποίηση της Λιβύης με τις παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων και τη διείσδυση σύρων μαχητών».

Η Τουρκία αμφισβητεί ανοιχτά τα δικαιώματα γαλλικών εταιρειών και πιο συγκεκριμένα της Total, πραγματοποιώντας γεωτρήσεις εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είδαμε πρόσφατα το αεροπλανοφόρο «Charles de Gaulle» να διέρχεται από το Οικόπεδο 8 (σ.σ. σε αυτό η κοινοπραξία της γαλλικής Total και της ιταλικής Eni έχουν λάβει άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης), αλλά αυτό δεν απέτρεψε τις κινήσεις της Αγκυρας. Εξετάζει το Παρίσι πιο δυναμικά και προληπτικά μέτρα;

«Δεν επιδιώκουμε επ’ ουδενί την κλιμάκωση. Ομως θα συνεχίσουμε να ασκούμε με συνέπεια τα δικαιώματά μας και να βοηθάμε τους εταίρους μας στην άσκηση των δικών τους. Σχεδιάζουμε λοιπόν να ενισχύσουμε τη ναυτική μας παρουσία στη Μεσόγειο. Η Τουρκία είναι εταίρος. Δεν θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση. Αυτή τη στιγμή, ένα αληθινό ερώτημα περί αλληλεγγύης απασχολεί τη Συμμαχία, άλλωστε για αυτόν τον λόγο ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας ζήτησε τη διεξαγωγή μιας άσκησης στρατηγικού προβληματισμού (reflection) στο ΝΑΤΟ».

Θα ήταν διατεθειμένο το Παρίσι να υπογράψει ένα σύμφωνο αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Αθήνα; Αν ναι, ποια θα μπορούσαν να είναι τα κύρια στοιχεία του; Είναι αυτό ένα από τα θέματα που θα συζητήσετε με τον έλληνα ομόλογό σας Νίκο Παναγιωτόπουλο;

«Ο πρόεδρος Μακρόν ανήγγειλε τη σύναψη στρατηγικής εταιρικής σχέσης σε θέματα ασφαλείας μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας, με τακτικές πολιτικές διαβουλεύσεις των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, αυξημένη ναυτική παρουσία του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή, κοινές ασκήσεις και ενισχυμένη βιομηχανική συνεργασία. Ταξιδεύω στην Αθήνα για να συζητήσω με τον ομόλογό μου κ. Παναγιωτόπουλο αυτή την εταιρική σχέση και για να ετοιμάσουμε τις λεπτομέρειές της, σύμφωνα με τον στόχο που μας έχει δοθεί να την έχουμε συνάψει μέχρι τον επόμενο Ιούνιο. Φιλοδοξία της είναι να συμμετάσχει στην πλήρη ασφάλεια της Ελλάδας, σε μια περιφέρεια στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη».

Υπάρχει ένας συνεχιζόμενος διάλογος μεταξύ των δύο κυβερνήσεων για την προμήθεια δύο γαλλικών φρεγατών Belh@rra από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Βλέπετε πρόοδο σε αυτές τις συνομιλίες και πώς θα ήταν διατεθειμένη η Γαλλία να βοηθήσει την Ελλάδα ώστε να ξεπεραστούν οι χρηματοοικονομικές δυσκολίες και να προχωρήσει η αγορά αυτών των πλοίων; Επιπλέον, υπάρχουν σχέδια και για άλλες προμήθειες οπλικών συστημάτων ή σχεδίων συνεργασίας μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών;

«Αυτές οι συζητήσεις προοδεύουν καλά σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο. Οι φρεγάτες και ο εξοπλισμός τους ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Πρόκειται για μια σημαντική επένδυση, αλλά αυτό είναι το τίμημα της ασφάλειας. Είναι άλλωστε αυτό που η Γαλλία δέχεται να καταβάλει εφόσον θα αποκτήσουμε και εμείς φρεγάτες Belh@rra για τις δικές μας ανάγκες. Επίσης, επιμένω στα άμεσα βιομηχανικά οφέλη για την Ελλάδα. Οι γαλλικές αμυντικές βιομηχανίες κατέθεσαν πρόσφατα προτάσεις συνεργασίας με τον ελληνικό βιομηχανικό ιστό. Εμβαθύνουμε τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας, όπως έδειξε το πρόσφατο φόρουμ ελληνογαλλικών επενδύσεων της 29ης Ιανουαρίου, με την ευκαιρία της επίσκεψης του έλληνα Πρωθυπουργού».

«Δεν συμβιβαζόμαστε με την ιδέα ενδεχόμενης παρακμής της Ευρώπης»

Η Γαλλία εμφανίζεται να διεκδικεί τον ρόλο του πρωτοπόρου στην τόνωση της πολιτικής ασφαλείας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Ποια ουσιαστικά βήματα πρέπει να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση; Πώς σχεδιάζετε τον συντονισμό μεταξύ της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Επέμβασης και της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO);

«Την τελευταία δεκαετία γίναμε μάρτυρες μιας βαθιάς αμφισβήτησης των στρατηγικών, οικονομικών και στρατιωτικών ισορροπιών. Οι εξελίξεις αυτές είναι βαθύτατα αποσταθεροποιητικές. Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας θα καθορίσει τις μελλοντικές εξελίξεις. Συνάγουμε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει αυξημένο μερίδιο της δικής της ασφάλειας. Αυτό είναι το μήνυμα του γάλλου προέδρου προς τους ευρωπαίους συναδέλφους του. Δεν μπορούμε να είμαστε παθητικοί μάρτυρες αυτών των εξελίξεων. Μια αδύναμη Ευρωπαϊκή Ενωση θα μας καταδίκαζε σε αδυναμία. Οφείλουμε να αποκτήσουμε τα μέσα, ακόμη και τα στρατιωτικά, ώστε να γίνεται σεβαστό το Διεθνές Δίκαιο και να προστατεύονται τα συμφέροντά μας».

Ο πρόεδρος Μακρόν αποκάλεσε πρόσφατα το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό». Επιπρόσθετα, ο διατλαντικός δεσμός κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ διέρχεται μια φάση ιδιαίτερα τεταμένη. Θα έβλεπε η Γαλλία τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ ως πλήρως διακριτή από το ΝΑΤΟ;

«Προφανώς, η Γαλλία παραμένει προσηλωμένη στον ρόλο του ΝΑΤΟ για τη συλλογική μας ασφάλεια. Πρόσφατα άλλωστε ανήγγειλα νέα ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων της Γαλλίας στην Εσθονία, στις αποστολές του ΝΑΤΟ, καθώς και τη συνεισφορά ενός νέου τάγματος στην Πρωτοβουλία Ετοιμότητας της Συμμαχίας (NATO Readiness Initiative). Οφείλουμε όμως να εξαγάγουμε τα διδάγματα των εξελίξεων που άφησαν βαθιά ίχνη την τελευταία δεκαετία. Πρώτον, ο ανταγωνισμός μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας τροποποιεί σε μεγάλο βαθμό τους δεσμούς μεταξύ των ΗΠΑ και των ευρωπαίων συμμάχων τους. Επειτα, πρέπει να λάβουμε υπόψη την εξέλιξη της απειλής, η οποία, όπως γνωρίζετε, παίρνει πλέον ποικίλες μορφές: ασύμμετρες απειλές, καταπολέμηση της τρομοκρατίας, κυβερνοαπειλές κ.ά. Πιστεύω ότι για να ανταποκριθούμε σε όλες αυτές τις απειλές δεν θα είναι περιττό ούτε το ΝΑΤΟ, ούτε η Ευρώπη της Αμυνας, που συγκροτούν τους πυλώνες της αρχιτεκτονικής της ευρωπαϊκής ασφάλειας».

Φαίνεται ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας επιστροφής στην πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων. Σε αυτό το πλαίσιο, με ποιον τρόπο μπορεί η Ευρώπη να ανταγωνιστεί μεγάλα κράτη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ρωσία;

«Εχετε δίκιο και αυτή είναι άλλωστε η αφετηρία της προσέγγισής μας. Χωρίς ενότητα των ευρωπαϊκών εθνών, χωρίς την κοινή τους βούληση να αναλάβουν από κοινού τα συμφέροντά τους στο θέμα της ασφάλειας, με δυο λόγια χωρίς τη δημιουργία μιας αληθινής ευρωπαϊκής δύναμης, δεν θα έχουμε βαρύτητα στον διεθνή ανταγωνισμό. Η Γαλλία δεν συμβιβάζεται με την ιδέα μιας παρακμής της Ευρώπης».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ