Ηρθε η ώρα για τους έλληνες αγρότες να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις

Εχουν γραφτεί πολλά σχετικά με την «αειφόρο ανάπτυξη». Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί του όρου καθώς η έννοια της «αειφορίας / βιωσιμότητας», όντας εγγενώς υποκειμενική, καταλήγει να οδηγεί σε πλήθος ερμηνειών.

Η σχετική βιβλιογραφία είναι απεριόριστη και συνεχώς αυξάνεται απεικονίζοντας το γεγονός ότι η «αειφόρος ανάπτυξη» είναι πιθανώς ένας από τους σημαντικότερους στόχους στην ανθρώπινη ιστορία.

Παρά τις πολλές ερμηνείες του όρου, οι προκλήσεις γύρω από το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά συγκεκριμένες στον αγροτικό τομέα.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων (FAO), η ζήτηση για αγροτικά προϊόντα αναμένεται να αυξηθεί μέχρι το 2050 εξαιτίας της αύξησης του πληθυσμού και των αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες. Στην Ευρώπη, δε, αναμένονται υψηλοί ρυθμοί ζήτησης για πιστοποιημένα προϊόντα, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), γεωγραφικής ένδειξης, βιολογικά, τοπικής ταυτότητας.

Ως εκ τούτου, οι προκλήσεις αυτές σε συνδυασμό με το διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον αναδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη χάραξης εθνικής αειφορικής στρατηγικής για την αγροτική ανάπτυξη.

Συνέργειες και συμμετοχή εταίρων

Η συμμετοχική προσέγγιση που επιτρέπει τις διαφορετικές αντιλήψεις, την ανταλλαγή των ιδεών και γνώσης και τη δυναμική εκμάθηση έχει καταστεί απαραίτητη. Η έκφραση και η επικοινωνία των υπαρχουσών και σχετικών πολλαπλών αντιλήψεων έχουν προσδιοριστεί ως σημαντικό βήμα στην επίτευξη της «αειφόρου αγροτικής ανάπτυξης» και υπό αυτήν τη μορφή η συμμετοχή εταίρων θα πρέπει να γίνει αναπόσπαστο τμήμα της.

Συνεπώς, ένα σημαντικό μέρος της δράσης και της διαδικασίας εφαρμογής της «αειφορικής αγροτικής ανάπτυξης» θα πρέπει να είναι ο συνυπολογισμός των συμμετεχόντων αγροτικών εταίρων στον προσδιορισμό τού τι πρέπει να γίνει και πώς.

Δηλαδή οι αγρότες να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων ως «ενεργοί εταίροι».

Νέα ΚΑΠ 2021-2027 και «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία»

Με γνώμονα όλα τα παραπάνω, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και η Γραμματεία Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων έχουν ξεκινήσει μια πρωτόγνωρη διαδικασία διαβούλευσης και συμμετοχής του συνόλου των εμπλεκόμενων φορέων του αγροτικού τομέα για να διαμορφώσουν το περιεχόμενο του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2021-2027.

Η δράση αυτή έγινε συνειδητά λόγω των πολύ σημαντικών αλλαγών που επιφέρει ο νέος κανονισμός, η συζήτηση για το περιεχόμενο του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη.

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 10 ημερίδες διαβούλευσης και προγραμματίζεται μέχρι τον Ιούνιο να έχουν γίνει άλλες 13 ημερίδες διαβούλευσης σε όλες τις περιφέρειες και η καθεμία σε ξεχωριστή περιφερειακή ενότητα, με στόχο τη σφαιρικότερη ενημέρωση των αγροτών μας και τη διεξοδικότερη συζήτηση μαζί τους.

Επιπλέον, πρόσφατα παρουσιάστηκε η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα. Πρόκειται για μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική, με στόχο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, την οποία καλούνται να υπηρετήσουν όλες οι επιμέρους πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της ΚΑΠ. Στο πλαίσιο της «Πράσινης Συμφωνίας» προβλέπεται συγκεκριμένη στρατηγική για τη γεωργία, η οποία φέρει τον τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και έχει ως στόχο τη μετάβαση σε ένα δίκαιο, υγιεινό και φιλικό προς το περιβάλλον αγροδιατροφικό σύστημα, μέσω της ανάληψης συγκεκριμένων δράσεων για τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, την καλή διαβίωση των ζώων, την κυκλική οικονομία, τις επενδύσεις, την έρευνα και την καινοτομία.

Η νέα ΚΑΠ λοιπόν, ως μέσο εφαρμογής των φιλόδοξων αυτών πολιτικών για το περιβάλλον και το κλίμα, προτείνεται από την ΕΕ να συνεισφέρει τουλάχιστον το 40% των πόρων της, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, δέχονται μεγάλες πιέσεις λόγω του Brexit, αλλά και των χρηματοδοτικών αναγκών άλλων ενωσιακών προτεραιοτήτων, όπως η εσωτερική ασφάλεια, η άμυνα, το Μεταναστευτικό κ.λπ.

Συνεπώς, επιδίωξή μας αποτελεί η διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης της ΚΑΠ και διατήρησης του προϋπολογισμού της τουλάχιστον στα επίπεδα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου. Με τον τρόπο αυτό, θα καταστεί δυνατή η ταυτόχρονη εξυπηρέτηση των στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της βιωσιμότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας σε όρους εισοδήματος και απασχόλησης.

Πάνω σε αυτές τις προτεραιότητες θα επιδιώξουμε να δομήσουμε την πρότασή μας για τη νέα περίοδο και στην προσπάθεια αυτή είναι απαραίτητες η ενεργή συμμετοχή και η ουσιαστική συνδρομή των αγροτικών κοινωνικών εταίρων μας, ώστε να διαμορφώσουμε από κοινού τους όρους που θα διασφαλίζουν, πρωτίστως, τη γεωργική δραστηριότητα στις αγροτικές μας περιοχές, τη στήριξη του εισοδήματος των ελλήνων παραγωγών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στον πρωτογενή τομέα.

Ο δρ Κωνσταντίνος Ν. Μπαγινέτας είναι γενικός γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ