Οι επερχόμενες βελτιώσεις στις κτιριακές εγκαταστάσεις των δημοσίων νοσοκομείων – Αναγκαιότητα για ανθρωποκεντρική προσέγγιση 

του Κωνσταντίνου Γ. Δακή*

Αποτελεί κοινή γνώση πως οι κτιριακές εγκαταστάσεις των περισσοτέρων δημοσίων νοσοκομείων χρονολογούνται στον κύριο όγκο τους από αρκετών δεκαετιών και χρήζουν εκσυγχρονισμού. Η αναγκαία αναβάθμισή τους, πρόσφατη πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης διά στόματος του υπουργού Υγείας κ. Βασίλη Κικίλια,  πρέπει να υλοποιηθεί σε σύντομο χρόνο,  λαμβανομένων υπ’ όψη των υπαρχουσών αναγκών τουλάχιστον στα τρία ακόλουθα επίπεδα:

• Εκσυγχρονισμός θαλάμων νοσηλείας και λειτουργικότητας κτιριακών υποδομών

Οι θάλαμοι νοσηλείας των ασθενών φιλοξενούν πολλά κρεβάτια σε ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα. Αυτό όχι  μόνο είναι δυσάρεστο για τους ίδιους τους ασθενείς και τους συνοδούς τους, αλλά προξενεί και δυσκολίες λειτουργικού χαρακτήρα στο έργο του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Την ίδια στιγμή, επαυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές, για την υγεία των ασθενών, επιπλοκές.

Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται μόνο με την ανέγερση νέων πτερύγων στα νοσοκομεία. Επιπρόσθετο σύνηθες πρόβλημα, που συνδέεται με την παλαιότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων, αποτελεί η αδυναμία εγκατάστασης νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού συμβατού με τις απαιτήσεις της σύγχρονης ιατρικής πρακτικής.

Ως εκ τούτου είναι αυτονόητη η αναγκαιότητα παρεμβάσεων, ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η ποιότητα της παρεχομένης περίθαλψης προς τους ασθενείς με την ταυτόχρονη διευκόλυνση της καθημερινότητας και του έργου του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Χαρακτηριστική περίπτωση αναγκαιότητας βελτίωσης στις υλικοτεχνικές υποδομές των δημοσίων νοσοκομείων αποτελούν και τα συστήματα θέρμανσης και ψύξης. Τόσο για τη διατήρηση της θερμοκρασίας στους θαλάμους νοσηλείας σε επίπεδα σύμφωνα με τις ανάγκες των ασθενών, κάτι το οποίο πολλές φορές δεν συμβαίνει, όσο και για λόγους ελάττωσης του ενεργειακού κόστους.

• Αναβάθμιση του εσωτερικού χώρου των κτιρίων

Πρόκειται για λειτουργική αναγκαιότητα των δημοσίων νοσοκομείων.  Είναι αδιανόητη εν έτει 2020 η ανεπάρκεια καθώς και η έλλειψη υποδομών που να δίνουν τη δυνατότητα προσβασιμότητας σε άτομα με κινητικές δυσκολίες στο σύνολο των νοσοκομειακών κτιριακών εγκαταστάσεων. Ακόμη και σε πολύ απλούστερα ζητήματα οι λειτουργικές αβλεψίες των νοσοκομείων τα καθιστούν συχνά μη φιλικά προς τους ασθενείς και τους συνοδούς τους.

Είναι χαρακτηριστική η συνήθης έλλειψη σαφούς σήμανσης για το πού βρίσκεται κάθε τμήμα ή ιατρείο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς και οι οικείοι τους να χρειάζονται αρκετό χρόνο για να λύσουν τον γρίφο του πού πρέπει να κατευθυνθούν μέσα σε ένα δαιδαλώδες σύμπλεγμα κτιρίων. Κεντρική στόχευση της διαδικασίας αναβάθμισης του εσωτερικού χώρου των δημοσίων νοσοκομείων πρέπει να αποτελέσει η ανθρωποκεντρική λειτουργικότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων.

• Βελτιώσεις στους αύλειους χώρους

Ο εξωραϊσμός των αύλειων χώρων και η δημιουργία χώρων πρασίνου θα συμβάλει σημαντικά στην αισθητική αναβάθμιση των νοσοκομείων και του περιβάλλοντος χώρου αυτών.

Επιπλέον, θα επιδράσει θετικά στην ψυχική ευεξία των ασθενών και των συνοδών τους. Το ίδιο ισχύει και για το ανθρώπινο στελεχειακό δυναμικό, που αναμένεται να αποδίδει ακόμα καλύτερα εάν εργάζεται καθημερινά σε ένα ευχάριστο περιβάλλον. Απολύτως επιβεβλημένη και η δημιουργία επίγειων, υπόγειων ή υπέργειων σύγχρονων χώρων στάθμευσης στους αύλειους χώρους των νοσοκομείων, ώστε να ελαττωθεί η ταλαιπωρία που υφίστανται κατά την άφιξή τους στον χώρο του νοσοκομείου τόσο οι ασθενείς και οι συνοδοί τους, όσο και το προσωπικό.

Σημαντική η φύλαξη των χώρων

Ένα επιπρόσθετο ζήτημα για τα δημόσια νοσοκομεία μας, που άπτεται και της κατάστασης των κτιριακών εγκαταστάσεών τους, είναι η φύλαξή τους. Παράμετρος κρίσιμη, που αφορά στη διατήρηση των εγκαταστάσεων σε καλή κατάσταση.

Ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας των ασθενών, των συνοδών τους αλλά και του προσωπικού και συμβάλει στο σεβασμό της δημόσιας περιουσίας. Ταυτόχρονα δημιουργεί καλύτερες συνθήκες νοσηλείας για τους ασθενείς και εργασίας για το έμψυχο δυναμικό και μάλιστα σε μια περίοδο που φαινόμενα βίας, βανδαλισμού και κλοπών αποτελούν δυστυχώς τμήμα της καθημερινότητας στα δημόσια νοσοκομεία.

Δυνατότητες άντλησης οικονομικών πόρων

Πέραν της αυτονόητης αξιοποίησης των οικονομικών πόρων που διατίθενται από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, είναι σημαντική η ανάδειξη των ευεργεσιών και των δωρεών για τις δομές υγείας. Χαρακτηριστική περίπτωση της τρέχουσας περιόδου αποτελεί το νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» στη Θεσσαλονίκη. Όπως και το νοσοκομείο «Η Ελπίς», το πρώτο πολιτικό νοσοκομείο που λειτούργησε στην Αθήνα, την ύπαρξη του οποίου οφείλουμε στον ευεργέτη Κωνσταντίνο Μπέλλιο από τη Βλάστη Κοζάνης. Με τον τρόπο αυτό καλλιεργείται η νοοτροπία της προαγωγής του κοινού καλού και του δημοσίου συμφέροντος, ώστε κάθε πολίτης να ευαισθητοποιείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Κομβική πολιτική παράλληλη με την αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων και της ευρύτερης υλικοτεχνικής υποδομής των δημοσίων νοσηλευτικών ιδρυμάτων επιβάλλεται να αποτελέσει η αναγκαία αύξηση των μελών του ανθρωπίνου δυναμικού, που προσφέρει την κύρια φροντίδα για το μείζον αγαθό της υγείας και της επιβίωσης σε κάθε πάσχοντα συνάνθρωπο.

* Ο Κωνσταντίνος Γ. Δακής είναι ιατρός, ειδικευόμενος Νευρολογίας στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.