Πιθανολογούσα… ότι ο υπουργός έχει δωροδοκηθεί

Μετά την εξέταση των μαρτύρων με τις κωδικές ονομασίες «Μάξιμος Σαράφης» και «Αικατερίνη Κελέση» από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής ( στην υπόθεση της Novartis), θα μπορούσε να διατυπώσει κανείς  τις ακόλουθες παρατηρήσεις :

Καταρχήν είναι απαραίτητο να περιμένουμε τα επίσημα πρακτικά της εξετάσεως των ανωτέρω μαρτύρων.

Ωστόσο, εάν επιβεβαιωθεί , ότι η ενοχοποίηση των δέκα πολιτικών προσώπων στην υπόθεση Novartis στηριζόταν απλώς σε «προσωπικές αξιολογήσεις» των επίμαχων μαρτύρων, χωρίς να υπάρχουν άλλα αποδεικτικά στοιχεία, τότε είναι προφανές ότι  υπάρχει ένα τεράστιο δικονομικό πρόβλημα !

Για ποιο λόγο; Το άρθρο 223 του Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας απαγορεύει ευθέως τις προσωπικές αξιολογήσεις των μαρτύρων ( εκτός εάν είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με τα πραγματικά γεγονότα τα οποία καταθέτουν).

Μάλιστα, τα πραγματικά περιστατικά τα οποία καταθέτουν είναι απαραίτητο να τα γνωρίζουν εξ ιδίας αντιλήψεως .

Υπό αυτήν την έννοια ο μάρτυρας με την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης» θα έπρεπε κανονικά να καταθέσει ενώπιον της επιτροπής της Βουλής : «Μετέφερα το πακέτο με τα χρήματα ( της δωροδοκίας)  στον τάδε Υπουργό και του το παρέδωσα ιδιοχείρως» !

Αν όμως ένας μάρτυρας καταθέτει πράγματα τα οποία έχει ακούσει από άλλους , τότε είναι υποχρεωμένος να κατονομάζει ταυτόχρονα και εκείνους από τους οποίους τα έχει ακούσει ( άρθρο 224 του ΚΠΔ).

Διαφορετικά η μαρτυρική του κατάθεση δεν λαμβάνεται υπόψη , ούτε αξιολογείται ( άρθρο 225 του ΚΠΔ)!

Βεβαίως, υπάρχει η πιθανότητα να εμφανιστεί και το εξής ενδεχόμενο:

Δηλαδή ένας μάρτυρας , όπως ο ανωτέρω «Μάξιμος Σαράφης», να πιθανολογεί απλώς ότι οι Υπουργοί λ.χ. Αβραμόπουλος ή Λοβέρδος έχουν δωροδοκηθεί  (λόγω των πρακτικών οι οποίες ακολουθούνταν στη συγκεκριμένη εταιρεία στην οποία εργαζόταν).

Όμως αυτό απαγορεύεται ευθέως από τη Δικονομία μας, όπως σημείωσα και παραπάνω!

Κατά συνέπεια αν επιβεβαιωθεί από τα πρακτικά , ότι ο «Μάξιμος Σαράφης» επανέλαβε ενώπιον των Βουλευτών της Επιτροπής πως  πιθανολογούσε –απλώς- για τη δωροδοκία κάποιων Υπουργών από τη φαρμακευτική εταιρεία Novartis ,  τότε τα πράγματα είναι «άσχημα»  (από δικονομική άποψη) !

Γιατί; Γιατί θα έχουμε να κάνουμε -δυστυχώς με μια «δικονομικά ανυπόστατη» κατάθεση η οποία δεν θα έπρεπε καν να ενταχθεί στο φάκελο της σχετικής υπόθεσης, ούτε να αποσταλεί στη Βουλή.

Και την άποψη αυτή έχει υποστηρίξει και ο πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Σανιδάς («Σύνταγμα, Δικαιοσύνη και έρευνες για ποινική ευθύνη Υπουργών, Ποινική Δικαιοσύνη 2018»)!

Πέραν των άλλων τέτοιες αρνητικές πρακτικές εξετάσεως μαρτύρων προσκρούουν ευθέως και στην αρχή της δίκαιης δίκης  (άρθρο 6 της ΕΣΔΑ).

Βεβαίως, είναι απαραίτητο να περιμένουμε να δημοσιοποιηθούν τα επίσημα πρακτικά της εξετάσεως των «ανωνύμων μαρτύρων», γιατί το κάθε κόμμα αξιολογεί τις καταθέσεις τούτες με τη δικιά του «σχετικοποιημένη αλήθεια»!

Όμως οι κομματικές και οι ιδεολογικές πολώσεις δεν μπορούν να βρίσκονται πάνω από τη Δικονομία και το νόμο, εάν θέλουμε να έχουμε ένα σοβαρό  Κράτος Δικαίου!

Καλφέλης Γρηγόρης – Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ (kalfelis@law.auth.gr)