Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΑ’)
Στον «Οιδίποδα τύραννο» συναντούμε κάτι διαφορετικό, κάτι νέο σε σχέση με τα παλαιότερα σωζόμενα έργα του μεγάλου τραγικού: δύναμη και συνοχή στη σύνθεση
Δεδομένου ότι ένα χωρίο από τον Οιδίποδα τύραννο παρωδείται στους Αχαρνής του Αριστοφάνη, το περίφημο δράμα του Σοφοκλή πρέπει να διδάχθηκε πριν από το 425 π.Χ., στο πρώτο μισό της δεκαετίας 430-420 π.Χ.
Πριν από οποιαδήποτε άλλη αναφορά στην πασίγνωστη αυτήν τραγωδία του Σοφοκλή, αξίζει να σημειώσουμε ότι εδώ συναντούμε κάτι διαφορετικό, κάτι νέο σε σχέση με τα παλαιότερα σωζόμενα έργα του μεγάλου τραγικού: δύναμη και συνοχή στη σύνθεση.
Ο Οιδίποδας δε βρίσκεται μόνον από θεματικής απόψεως στο κέντρο του έργου, αλλά —εάν εξαιρέσουμε την αγγελική ρήση και πολύ περιορισμένα εισαγωγικά τμήματα— γεμίζει με την παρουσία του κάθε σκηνή αυτού.
Με άλλα λόγια, στον Οιδίποδα τύραννο, όπως και στη μεταγενέστερη Ηλέκτρα, η σημασία του κεντρικού ήρωα για το θέμα βρίσκει την πλήρη αντιστοιχία της στη θέση που αυτός κατέχει στη δομή του συνόλου.
Μάλιστα, η ολοκληρωμένη αυτή συμφωνία θεωρείται ένα από τα ουσιώδη γνωρίσματα της κλασικότητας.
Όσον αφορά τώρα την υπόθεση του Οιδίποδος τυράννου, τα αποφασιστικά γεγονότα έχουν συντελεστεί πριν από το έργο, ενώ το δίχτυ του πεπρωμένου έχει απλωθεί ήδη πάνω από τον ήρωα, ο οποίος μπερδεύεται όλο και πιο σφιχτά μέσα στα νήματά του.
Ο Λάιος, ο βασιλιάς της Θήβας, τρομαγμένος κάποτε από ένα χρησμό, έδωσε εντολή σε έναν υπηρέτη του να μεταφέρει και να εγκαταλείψει το νεογέννητο αγόρι του στον άγριο Κιθαιρώνα.
Ο υπηρέτης, όμως, παρέδωσε το παιδί σε έναν κορίνθιο βοσκό, ο οποίος με τη σειρά του το πρόσφερε στο βασιλιά της Κορίνθου, τον Πόλυβο.
Το παιδί αυτό δεν είναι άλλο από τον Οιδίποδα, ο οποίος μεγάλωσε βυθισμένος στην άγνοια για την πραγματική καταγωγή του.
Κάποια στιγμή, ύστερα από ένα δελφικό χρησμό που προφήτευε συμφορές για τον ίδιον —το φόνο του πατέρα του και το γάμο του με τη μητέρα του—, ο Οιδίποδας έφυγε από την Κόρινθο.
Η μοίρα του τον οδήγησε σε ένα τρίστρατο της Φωκίδας, όπου φιλονίκησε με το γέροντα Λάιο και τον σκότωσε.
Στη συνέχεια έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας, νυμφεύθηκε τη μητέρα του, Iοκάστη, και αναγορεύτηκε βασιλιάς της Θήβας.
Στην αρχή του έργου, γεμάτος καλοσύνη και ανησυχία, ο Οιδίποδας αναμένει τον Κρέοντα, που θα ρωτούσε τους Δελφούς για την αιτία της καταστρεπτικής επιδημίας που έχει ενσκήψει στη Θήβα και την κάνει να θρηνεί.
Αυτός κομίζει το χρησμό του θεού, που ζητά εξιλασμό για το φόνο του Λάιου.
Ο Οιδίποδας αδράχνει με ζήλο την εντολή των Δελφών και απευθύνεται στον Τειρεσία, τον τυφλό μάντη.
Εκείνος αρχικά δε θέλει να μιλήσει, αλλά, όταν οργίζεται από τα λόγια του βασιλιά, του λέει —αυτός ο τυφλός προς το δήθεν ανοιχτομάτη— ότι ο ίδιος είναι ο φονιάς και ότι ζει μέσα σε ένα φοβερό γάμο.
*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Τάκης Βουλαλάς (Κρέοντας) και ο Νικήτας Τσακίρογλου (Οιδίποδας) στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου («Οιδίπους τύραννος» 1987 – Αρχείο Εθνικού Θεάτρου).
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Α’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Β’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Γ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Δ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ε’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΣΤ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ζ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Η’)
- Έβγαλε «στο σφυρί» Ολυμπιακή δάδα ο Πύρρος Δήμας – Έντονη αντίδραση της Ολυμπιακής Επιτροπής
- Δανία: Έκλεισε το αεροδρόμιο της Κοπενχάγης – Drones στον εναέριο χώρο
- Η Γαλλία αναγνώρισε Κράτος της Παλαιστίνης – Μακρόν: «Φιλοδοξία μας να σπάσει ο κύκλος της βίας»
- Βοιωτία: Πόσα χρήματα λάμβανε τον μήνα η 62χρονη λόγω της νεκρής μητέρα της – Το ποσό που θα κληθεί να επιστρέψει
- Βραβεία ΠΣΑΠΠ: Η καλύτερη 11άδα της περσινής σεζόν – Οι επτά είναι Έλληνες (vids)
- ΗΠΑ: Ο πρόεδρος Τραμπ πιστεύει ότι η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους είναι «ανταμοιβή για τη Χαμάς» [Βίντεο]
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις