Τα 5 «κλειδιά» για να κάνει η κυβέρνηση… reboot

Ηταν τέλη του 2015 όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλούσε επίμονα για… reboot (επανεκκίνηση, ελληνιστί). Αναφερόταν στη ΝΔ ως υποψήφιος για την προεδρία ενός κόμματος που, όπως έλεγε ο ίδιος τότε, είχε πάρει διαζύγιο από τα παραγωγικά στρώματα της κοινωνίας και τους νέους. Η ίδια λέξη και διάφορες παραλλαγές της – rebranding, restart, ανανέωση για παράδειγμα – παραμένουν σήμερα στο μητσοτακικό λεξιλόγιο. Μόνο που δεν αφορούν πια τη γαλάζια παράταξη.

Περισσότερο αναφέρονται στο πεδίο της οικονομίας (το θεωρούμενο από την κυβέρνηση ισχυρότερο χαρτί της), στις προσπάθειες για συνεχή ανοίγματα στην κοινωνία, ακόμα και στην ανατομία και τη λειτουργία της κυβερνητικής μηχανής.

Μπροστά σε τυχόν ανάγκη για οποιοδήποτε «reboot», είτε για ουσιαστικούς είτε για επικοινωνιακούς λόγους ή και για… αντιπερισπασμό των πολιτικών αντιπάλων, ο Πρωθυπουργός μαζεύει απαραίτητα «εργαλεία». Κάποια ετοιμάζεται να τα βγάλει από το συρτάρι άμεσα και άλλα θα τα αποκαλύψει αργότερα. Υπάρχουν και κάποια που πιθανόν να τα αφήσει για πάντα κλειδωμένα στο πρωθυπουργικό γραφείο. Τέτοιου είδους «εργαλείο» είναι η δυνατότητα σύστασης εξεταστικής επιτροπής για όσα συνέβησαν στο συριζαϊκό πρώτο εξάμηνο του 2015.

Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι έχει την ευχέρεια των επιλογών για ένα θέμα που ως πιθανότητα επανήλθε σε παρασκηνιακές συζητήσεις, με αφορμή τα αναμενόμενα αποκαλυπτήρια στις 10 Μαρτίου των μαγνητοφωνήσεων Βαρουφάκη. Βεβαίως από την κυβέρνηση διαμηνύουν προς το παρόν ότι τους απασχολούν τα πραγματικά προβλήματα – ιδίως η διαχείριση του Προσφυγικού – Μεταναστευτικού εν αναμονή και των πρώτων ανακοινώσεων Μητσοτάκη επιτόπου από Σάμο, Χίο και Λέσβο.

Στην ίδια κατεύθυνση (των πραγματικών προκλήσεων δηλαδή) θα βγει από το συρτάρι ίσως και εντός του Μαρτίου ένα άλλο κρίσιμο «εργαλείο»: το ελληνικό DSA με στόχο αλλαγή σελίδας στην οικονομία και με σφραγίδα Eurogroup. Με απλά λόγια, η έκθεση βιωσιμότητας του χρέους που θα αποτελέσει το βασικότερο τεχνοκρατικό «όπλο» στον μεγάλο στόχο για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Μεταξύ άλλων στη φαρέτρα Μητσοτάκη – όπως και κάθε πρωθυπουργού πάντα – βρίσκεται ο ανασχηματισμός, μικρός ή μεγάλος και όποτε απαιτηθεί, για αναστροφή της εικόνας και της αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης.

Κινήσεις εξωστρέφειας από τη «νεολαία»

Η γαλάζια νεολαία επιχειρεί κινήσεις εξωστρέφειας και το πρωθυπουργικό γραφείο παρακολουθεί. Από τη μία η ΟΝΝΕΔ απευθύνεται στο Μαξίμου με προτάσεις και από την άλλη οι συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη προσπαθούν να ενισχύουν τη διάθεση για πρωτοβουλίες. Πίσω από το πρότζεκτ «νεολαία» – για το οποίο βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή ο γενικός γραμματέας του Πρωθυπουργού Γρηγόρης Δημητριάδης και ο επικεφαλής της ΟΝΝΕΔ Παύλος Μαρινάκης – υπάρχουν μητσοτακικές απαιτήσεις: παρεμβάσεις σε προβλήματα της κοινωνίας και ανοίγματα στις νεότερες γενιές, εντός και εκτός Ελλάδας.

Οι κατευθύνσεις άλλωστε έχουν δοθεί διά στόματος του Πρωθυπουργού – «να γίνει η ΟΝΝΕΔ κυψέλη των ιδεών της εποχής και φορέας ενός νέου ακτιβισμού» έχει πει – και η ΟΝΝΕΔ έσπευσε να δείξει ότι… ακούει, υιοθετώντας ατάκες όπως «όλοι μαζί σε κάθε νομό, σε κάθε πόλη, σε κάθε γειτονιά». Πέρα από τα συνθήματα η ΟΝΝΕΔ διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στα κυβερνητικά στοιχήματα ετοιμάζοντας καμπάνιες για κινητοποίηση των Ελλήνων του εξωτερικού, ανάσχεση του brain drain, για τα σχολεία κ.ά. Και ο Πρωθυπουργός «βλέπει» έναν πολύτιμο σύμμαχο στον στόχο να κερδίσει όσους σκέφτηκαν αλλά δεν έριξαν γαλάζιο ψηφοδέλτιο στις κάλπες του 2019.

Χωρίς βιαστικές κινήσεις ο πρώτος ανασχηματισμός

Αλλοι μιλούν για τον ερχόμενο Απρίλιο και άλλοι για τον Ιούλιο. Οι όποιες προβλέψεις για τον χρόνο και το εύρος του πρώτου ανασχηματισμού αναμένεται να πέφτουν στο κενό μέχρι την τελευταία στιγμή. Από το Μαξίμου διαψεύδεται, όπως είναι αναμενόμενο, η πρόθεση για άμεσες αλλαγές σε πρόσωπα και αρμοδιότητες.

Το σίγουρο είναι, κατά τον Πρωθυπουργό, ότι το επόμενο κυβερνητικό σχήμα θα έχει περισσότερες γυναίκες σε νευραλγικές θέσεις. Η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος έχει την ευχέρεια για αλλαγές οποιαδήποτε στιγμή (χωρίς… προαναγγελία) με εργαλεία το ψηφιακό «ραντάρ» ΜΑΖΙ και τις προσωπικές παρατηρήσεις του για το ύφος και τις δράσεις υπουργών και υφυπουργών του. «Η ορμή μας πρέπει να συνοδεύεται και από τη διαρκή επιφυλακή για την άμεση διόρθωση των αστοχιών μας», έλεγε προ ημερών στην Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ, χτυπώντας εμμέσως καμπανάκι. Και ενώ σύμφωνα με τους συνεργάτες του δεν προτιμά τις βιαστικές κινήσεις, δεν θα άφηνε αστοχίες ή χαμηλή απόδοση να βαραίνουν για πολύ – επικοινωνιακά και ουσιαστικά – την κυβέρνησή του. Ετσι δείχνουν οι μέχρι στιγμής διορθωτικές κινήσεις.

Τι συνέβη τελικά στο εξάμηνο του 2015

Για τις απαντήσεις στο ερώτημα «τι συνέβη τελικά στο εξάμηνο του 2015;» η κυβέρνηση ίσως να περιμένει το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα με ονόματα και διευθύνσεις. Ισως να περιμένει απλώς τη 10η Μαρτίου για να ακούσει το στικάκι με τις κρυφές ηχογραφήσεις των κρίσιμων Eurogroup, που ο Γιάνης Βαρουφάκης επιχείρησε μάταια να παραδώσει στον Πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα.

Ισως και να μην περιμένει τίποτα. Και όμως η πιθανότητα σύστασης εξεταστικής έχει επανέλθει, λίγους μήνες μετά τις πρωθυπουργικές τοποθετήσεις ότι «δεν θα υπάρξει βιομηχανία εξεταστικών επιτροπών» για τα πεπραγμένα ΣΥΡΙΖΑ. Πιο πρόσφατα από τη Βουλή έλεγε για το «αμαρτωλό εξάμηνο» ότι «ίσως τελικά αυτή η συζήτηση να πρέπει να γίνει…». Ως αντιπολίτευση εξάλλου η ΝΔ σήκωνε συχνά το θέμα αναζήτησης τυχόν ευθυνών, μιλώντας για σχετικές πρωτοβουλίες όταν θα έπαιρνε την εξουσία. Η «λεπτομέρεια» είναι ότι όλοι γνωρίζουν ότι τυχόν ποινικές ευθύνες έχουν προ πολλού παραγραφεί. Αρα ξέρουν ότι το «εργαλείο» της εξεταστικής υπάρχει στο συρτάρι Μητσοτάκη μόνο για διερεύνηση πολιτικών ευθυνών.

Διεκδίκηση χαμηλότερων πλεονασμάτων

Η κυβέρνηση μετρά αντίστροφα για να αποκαλύψει το πιο ισχυρό «χαρτί» στον δρόμο για διεκδίκηση χαμηλότερων πλεονασμάτων από το 2021, για τη χρήση των ANFAs και SMPs για επενδυτικούς σκοπούς και για τον smoothing mechanism μεταφοράς υπερπλεονασμάτων από (δημοσιονομικό) έτος σε έτος. Ηδη ετοιμάζεται για το κρίσιμο δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου και την παρουσίαση της έκθεσης βιωσιμότητας του χρέους που συντάσσεται σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους.

Ηδη ο Πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί το οριστικό τέλος της «απαράδεκτης φορολογικής πολιορκίας» του ΣΥΡΙΖΑ και αναζητεί περιθώρια για περαιτέρω φοροελαφρύνσεις (νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ, σε συνδυασμό με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών κ.λπ.). «Θα υπάρξει» αυτό το περιθώριο, επιμένει το τελευταίο διάστημα, χαρακτηρίζοντας πρώτο μέλημα τη φορολογική ελάφρυνση της εργασίας, με μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης νωρίτερα από το 2021, όπως δεσμευόταν προεκλογικά η ΝΔ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνει διατεθειμένος να δώσει τη μάχη για τη μεσαία τάξη με κάθε διαθέσιμο «όπλο». Και ήδη έχει ξεχωρίσει τις προκλήσεις των επόμενων μηνών.

Η βαριά αποστολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Περισσότερες αρμοδιότητες, επιπλέον πόρους και προσωπικό, αλλά πιο βαριά «αποστολή». Αυτά θέλει να δώσει το Μαξίμου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, προσδοκώντας και από τις Περιφέρειες να λειτουργήσουν ως πυλώνες οικονομικής ανάταξης. Μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται το πρώτο βήμα, με νομοσχέδιο που θα ξεκαθαρίζει τις αρμοδιότητες μεταξύ του κράτους, των Περιφερειών και των Δήμων, ώστε ο καθένας να ξέρει τι κάνει αλλά και να έρχεται πιο εύκολα προ των ευθυνών του, κατά το μοντέλο «αξιολόγησης – λογοδοσίας» που επικοινωνεί ο Μητσοτάκης. Το δεύτερο βήμα θα είναι νέο νομοθέτημα για τον Κώδικα Δήμων και Περιφερειών.

Το στίγμα του «επιτελικού κράτους νο 2» έχει δώσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στους περιφερειάρχες μιλώντας για ξεκάθαρα όρια αρμοδιοτήτων, μείωση της γραφειοκρατίας, αλλά και μεγαλύτερη άνεση της κυβέρνησης να σχεδιάζει και να εφαρμόζει πολιτικές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στα πλάνα της κυβέρνησης είναι να υπάρχει μεγαλύτερη ποσοστιαία αναφορά στους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης στα επόμενα προγράμματα ΕΣΠΑ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ