Κοροναϊός : Απεταξάμην την «ψυχολογία πανικού», αλλά υπάρχουν κραδασμοί στην οικονομία

Πολυεπίπεδους κραδασμούς στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα προκαλεί η εξάπλωση του κορωνοϊού στην Ελλάδα, προκαλώντας αναταραχή σε όλο το φάσμα της αγοράς, με το ακριβές κόστος να παραμένει ο άγνωστος «X». Οικονομολόγοι και επαγγελματίες επεξεργάζονται το χειρότερο σενάριο της νέας απειλής, ενώ η κυβέρνηση δηλώνει ότι βρίσκεται σε ετοιμότητα θωρακίζοντας πρωτίστως το σύστημα υγείας. Προς το παρόν τα έκτακτα μέτρα που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών αφορούν τις αποζημιώσεις των επιχειρηματιών από τις ακυρώσεις των εκδηλώσεων για το καρναβάλι. Το σχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι στα πρότυπα της έκτακτης κάλυψης των επαγγελματιών – δεν αποκλείεται και κάποιων δήμων – όταν έγινε η πτώχευση της Thomas Cook.

Εμποροι, βιομήχανοι, μικρομεσαίες εισαγωγικές επιχειρήσεις και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους κλάδους του τουρισμού, των αερομεταφορών, της μεταποίησης και της ναυτιλίας «κρατούν την ανάσα τους» καθώς θεωρούνται οι πιο εκτεθειμένοι τομείς της οικονομίας. Εκπρόσωποι του ελληνικού επιχειρείν, ξένοι fund managers, οικονομολόγοι, αλλά και πηγές του υπουργείου Οικονομικών εξηγούν στα «ΝΕΑ» ότι ο μεγαλύτερος παράγοντας ανησυχίας στην παρούσα φάση είναι η ανασφάλεια που δημιουργούν τα κρούσματα στο οικονομικό κλίμα, το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε «ψυχολογία πανικού». Και αυτό διότι η απουσία των ποσοτικών δεδομένων οδηγεί σε προληπτικά μέτρα φρεναρίσματος της επεκτατικότητας των καταναλωτών και των επιχειρήσεων.

Το ταξίδι του ιού από την Ασία στην Ευρώπη αποτελεί και το πρώτο, μεγάλο τεστ για τον πραγματικό βαθμό εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από το Πεκίνο, αλλά και την έμμεση επίδραση που θα έχει στο ΑΕΠ ο εξωγενής κίνδυνος της μεγαλύτερης επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης και του εμπορίου εξαιτίας του κορωνοϊού.

Για τον τουρισμό, το μέτριο (προς κακό) σενάριο των οικονομολόγων δείχνει μια πτώση της τάξης του 10%-15% στις εισπράξεις από το εξωτερικό, που σήμερα αντιστοιχούν στο 10% του ΑΕΠ. Σε απλή μετάφραση, θα κοστίσει τουλάχιστον μιάμιση ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ή σχεδόν 2 δισ. ευρώ. Στη ναυτιλία οι εισπράξεις υπολογίζονται στο 7% του ΑΕΠ και ενδεχομένως η επιδημία να κοστίσει, επίσης, μιάμιση ποσοστιαία μονάδα. Στο καλό σενάριο, οι οικονομολόγοι εκτιμούν πως η επιδημία πιθανότατα θα εκτονωθεί μέχρι τον Απρίλιο και έτσι η ώθηση που θα δημιουργηθεί μετά θα ισοφαρίσει το όποιο κόστος.

Η Melanie Debono, Europe economist στην Capital Economics, δηλώνει στα «ΝΕΑ» συγκρατημένα αισιόδοξη για τις επιπτώσεις της επιδημίας στην ελληνική οικονομία τονίζοντας ότι «οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι περιορισμένες» και εξηγώντας ότι η άμεση επίδραση του κορωνοϊού είναι μέσω δύο κύριων καναλιών: του τουρισμού και των δεσμών της Ελλάδας με την οικονομία της Κίνας. Συμπληρώνει ότι οι κινέζοι τουρίστες δεν αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο των αφίξεων τουριστών στην Ελλάδα. Φυσικά, εάν υπάρχει πρόβλημα στις αφίξεις εκτός Κίνας, δηλαδή από βασικές τουριστικές αγορές (π.χ. Γερμανία), τότε θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη επίδραση στον ελληνικό τουρισμό.

Εισαγωγές

Παράγοντες της αγοράς που μίλησαν στα «ΝΕΑ» μεταφέρουν πως ακόμα δεν έχουν φανεί μεγάλες επιπτώσεις, ωστόσο η αναταραχή ποτέ δεν λειτουργεί θετικά. Ενδεικτικό είναι ότι σε Ιταλία και Ελλάδα – μόλις διαπιστώθηκε το πρώτο κρούσμα – οι καταναλωτές έσπευσαν να αδειάσουν τα ράφια. Η Ιταλία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές της Ελλάδας, με τις εισαγωγές να ξεπερνούν τα 4,15 δισ. ευρώ, φέρνοντας, μεταξύ άλλων, στη χώρα μηχανές, πλαστικά, αυτοκίνητα, φάρμακα, ρούχα και καφέ. Οι κινεζικές εισαγωγές εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται στην ελληνική βιομηχανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 4% του ΑΕΠ ή το 6% της μεταποιητικής παραγωγής. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ακόμη και αν συνεχιστεί το κλείσιμο εργοστασίων στην Κίνα και οι εισροές αυτές δεν μπορούν να καλυφθούν από εκεί ο αντίκτυπος στη βιομηχανία (ο οποίος αντιπροσωπεύει το 15% της οικονομίας) πιθανόν να είναι μικρός.

Τουρισμός

Στον τουρισμό επικρατεί ήδη αβεβαιότητα, δεδομένου πως το 2019 αφίχθησαν στην Ελλάδα 200.000 τουρίστες από την Κίνα, ενώ η αγορά της Golden Visa έχει παγώσει. «Είναι μια κατάσταση η οποία θα μειώσει τις αφίξεις των Κινέζων στην Ευρώπη και αναμένουμε να επηρεάσει τον τομέα του τουρισμού» μεταφέρει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Παπαχρήστος, ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα με την τουριστική πλατφόρμα travel tech Toorbee. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) δηλώνει ότι τους επόμενους μήνες η Ελλάδα αναμένεται να υποδεχθεί πάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες και θα απαιτηθεί από όλους ψυχραιμία, συντονισμός και συνεργασία. Σύμφωνα με το World Travel and Tourism Council, η συνολική συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ ξεπέρασε το 20% και το 2028 προβλέπεται να ανέλθει στο 22,7% του ΑΕΠ.

Αερομεταφορές

Η διαφαινόμενη εξάπλωση στη γειτονική Ιταλία και η δημιουργία ανησυχιών ενδέχεται να πλήξουν σημαντικά τις αερομεταφορές ακόμη και ενδοευρωπαϊκά. Σύμφωνα με την International Air Transport Association (IATA), η μειωμένη επιβατική κίνηση αναμένεται να προκαλέσει απώλειες εσόδων στον κλάδο των αερομεταφορών της τάξης των 29,3 δισ. δολαρίων το 2020. Από την άλλη πλευρά είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα περίπου το 85% των επισκέψεων τουριστών διεξάγεται κατά την περίοδο Μαΐου – Οκτωβρίου.

Στα ύψη ο δείκτης φόβου

Στα ύψη ο δείκτης φόβου που σημείωσε τρελή ανοδική κούρσα 120% από τα χαμηλά της 14ης Φεβρουαρίου. Ο VIX είναι ίσως η πλέον γνωστή ένδειξη την οποία παρακολουθούν πολλοί για να μπορέσουν να καταλάβουν αν βρισκόμαστε κοντά σε μια πτώση των αγορών ή κοντά σε κάποιον πυθμένα. Η αβεβαιότητα πιθανόν να παραμείνει υψηλή για τουλάχιστον μερικές εβδομάδες, σχολιάζει στα «ΝΕΑ» ο Αθανάσιος Βαμβακίδης από την Bank of America.