Η Άννα Βεκιάρη στο in.gr: «Ο χορός είναι για όλους»

Η Άννα Βεκιάρη είναι εκπαιδεύτρια χορού, χορεύτρια και εκπαιδευόμενη χοροθεραπεύτρια. Το 2015 ίδρυσε τη συμπεριληπτική ομάδα χορού ΈΞΙΣ με στόχο την ισότιμη ένταξη των ανάπηρων χορευτών στην τέχνη και την εκπαίδευση του χορού, καθώς και τη συνεργασία ανάπηρων και μη ανάπηρων χορευτών.

«Ένα ανάπηρο άτομο μπορεί να εκπαιδευτεί επαγγελματικά στο χορό αρκεί να έχει ένα δάσκαλο που αντιλαμβάνεται πως δεν είναι η αναπηρία ο περιορισμός, αλλά αυτό που μας έμαθαν ότι πρέπει να είναι ο χορός» εξηγεί και μας καλεί να το ανακαλύψουμε μόνοι μας στην πράξη παρακολουθώντας τη νέα παράσταση της ομάδας με τίτλο «ΑΠΟΗΧΟΣ», που μας δίνει ραντεβού στο θέατρο ΊΣΟΝ στον Βοτανικό τα Σάββατα και τις Κυριακές 7, 8, 14, 15, 21 και 22 Μαρτίου.

Έξι χορευτές και χορεύτριες με και χωρίς αναπηρία συν-κινούνται και δημιουργούν σχέσεις. Σώματα κινούμενα στον χώρο με ακαθόριστη μορφή που γεννούν αισθήσεις και εικόνες. Κάθε στιγμή διαδέχεται την επόμενη χωρίς συγκεκριμένη σειρά με σταθερή αναφορά τον χρόνο. Ότι απομένει είναι ο απόηχος μίας ανάμνησης.

Η Άννα Βεκιάρη, που μαζί με τη Νατάσα Γάτσιου, είχε τη σύλληψη και υπογράφει τη χορογραφία της συγκεκριμένης παράστασης μίλησε στο in.gr για τον μύθο περί αρτιμέλειας στον χορό, τη μοναδική ταυτότητα του κάθε χορευτή, την αξία της συμπερίληψης και την ψυχοθεραπευτική δράση της κίνησης.

Ο χορός στο μυαλό μεγάλου μέρους του κοινού έχει ταυτιστεί με την αρτιμέλεια και την πολύ καλή φυσική κατάσταση. Πόσο μύθος είναι αυτό; Και πώς μπορεί ένα άτομο με αναπηρία να ασχοληθεί με τον χορό;

Μπορώ να πω με σιγουριά πλέον και αφού δουλεύω και συνεργάζομαι με ανάπηρους χορευτές σχεδόν δέκα χρόνια πώς είναι ο απόλυτος μύθος. Αυτή η αντίληψη έχει χτιστεί, και δυστυχώς έχει βαθιές ρίζες ακόμα, πάνω στη στερεοτυπική αντίληψη της κανονικότητας. Χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε μέσα μας την έννοια του ωραίου και του αποδεκτού στην τέχνη, μόνο έτσι θα υπάρξει ουσιαστική αλλαγή. Να μη μένουμε εγκλωβισμένοι σε καλούπια που μας καθορίζουν ποιός μπορεί και ποιός όχι. Η λέξη αρτιμέλεια από μόνη της δείχνει πώς αντιλαμβανόμαστε το άρτιο, το τέλειο. Το τέλειο είναι υποκειμενικό, δε μπορούμε να αποκλείουμε ανθρώπους να μάθουν, να πάρουν γνώση, βασιζόμενοι σε έναν γενικό ορισμό για το όμορφο. Ο χορός είναι για όλους. Η ΈΞΙΣ είναι ένα ζωντανό παράδειγμα που καταρρίπτει αυτό το μύθο. Όπως και άλλοι χορευτές και χορεύτριες με αναπηρία που είναι ενεργοί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ένα ανάπηρο άτομο μπορεί να εκπαιδευτεί επαγγελματικά στο χορό αρκεί να έχει ένα δάσκαλο που αντιλαμβάνεται πως δεν είναι η αναπηρία ο περιορισμός αλλά αυτό που μας έμαθαν ότι πρέπει να είναι ο χορός.

Τι ακριβώς είναι ο «ΑΠΟΗΧΟΣ»; Πώς εμπνευστήκατε την παράσταση;

Το έργο «ΑΠΟΗΧΟΣ» της συμπεριληπτικής ομάδας χορού “ΈΞΙΣ” είναι μία μοναδική σύμπραξη. Είναι μοναδική γιατί ο κάθε χορευτής και η κάθε χορεύτρια έχει μία μοναδική ταυτότητα. Το κάθε άτομο αποτελεί μία μονάδα που οριοθετείται από ένα εξωτερικό περίβλημα και έναν μοναδικό εσωτερικό κόσμο και εκεί διαμορφώνονται οι αντικειμενικές και οι υποκειμενικές εμπειρίες. Η κίνηση μας εκφράζει τη βιωμένη εμπειρία που φέρει ο άνθρωπος.  Η διαφορετικότητα με την οποία αντιλαμβανόμαστε το ρυθμό, την ταχύτητα και την ποιότητα της κίνησης αποτελεί μοναδικό γνώρισμα του καθένα. Οι σχέσεις ξεκινούν όταν οι άνθρωποι συναντιούνται και παίρνουν μορφή μέσα από τη σύμπραξη των ξεχωριστών βιωμάτων. Πάνω σε αυτή την ιδέα δημιουργήθηκε ο «ΑΠΟΗΧΟΣ». Στην ιδέα της μοναδικότητας. Η ένωση ανάμεσα στους έξι χορευτές μεταφράζεται κινητικά στο πώς η προσωπική κίνηση καταλήγει να γίνεται συντονισμένη χωρίς η απόλυτη ομοιομορφία να είναι αυτοσκοπός. Στόχος της παράστασης είναι να μπορέσει να περάσει τη σημαντικότητα της συμπερίληψης και του μοναδικού, στη δημιουργική και καλλιτεχνική διαδικασία, ως απαραίτητη πλέον προϋπόθεση για τη δημιουργία παραστάσεων που δεν βαδίζουν σε μονοπάτια γνώριμα αλλά βγαίνουν από τα στερεότυπα και αναζητούν νέους τρόπους έκφρασης.

Πώς ήταν η διαδικασία των προβών, κατά την διάρκεια των οποίων δούλεψαν μαζί χορευτές με αναπηρία και χορευτές χωρίς αναπηρία;

Τις πρόβες μας θα τις έλεγα ελεύθερες και συλλογικές. Κάποιες αποδίδουν, κάποιες όχι, αλλά είναι πάντα ελεύθερες. Κατά τη διάρκεια των προβών η ουσία της δημιουργικής διαδικασίας έγκειται στην ελευθερία της έκφρασης και της κίνησης. Στόχος είναι κάθε μέλος να μπορέσει να βρει τη θέση του στην ομάδα και την αίσθηση του για τη νέα ιδέα διατηρώντας το δικό του μοναδικό χαρακτηριστικό και μέσα από αυτή τη διαδικασία καταλήγουμε να δημιουργούμε όλοι μαζί το αποτέλεσμα. Έχει πολύ ενδιαφέρον η διαδικασία γιατί η ομάδα αποτελείται από χορευτές και χορεύτριες αρκετά αντίθετους μεταξύ τους. Αλλά είμαστε ανοιχτοί στην ποικιλομορφία από τη φύση μας. Ξεκινάμε πάντα να δουλεύουμε με βασικό εργαλείο τον αυτοσχεδιασμό έτσι ώστε να μένει ζωντανή η ανάγκη για δημιουργικότητα και σιγά σιγά παίρνει μορφή η καινούργια ιδέα.

Εκτός από χορογράφος και χορεύτρια, είστε και χοροθεραπεύτρια. Μπορείτε να μας αναλύσετε λίγο παραπάνω αυτή την ιδιότητά σας;

Συγκεκριμένα, είμαι εκπαιδευόμενη χοροθεραπεύτρια στην Ένωση Χοροθεραπευτών Ελλάδος και βρίσκομαι στο τελευταίο έτος της σπουδής μου. Η χοροθεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική χρήση της κίνησης. Αποτελεί μία δημιουργική μορφή θεραπείας, ακριβώς επειδή βασίζεται στην εκφραστική και καλλιτεχνική φύση που έχει ο χορός, ο οποίος αφορά την άμεση έκφραση και εμπειρία του ατόμου, μέσω του σώματος. Ορίζεται ως η μορφή ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί την κίνηση ως μία διαδικασία που προωθεί τη συναισθηματική, συνειδητή, κοινωνική και φυσική ενότητα του ατόμου. Για μένα ήταν και είναι ένα πολύ πλούσιο ταξίδι που με έμαθε να χρησιμοποιώ το αντικείμενό μου, το χορό, με ένα διαφορετικό τρόπο. Μία επανεκπαίδευση για το σώμα και το μυαλό που πέρα από τις επιστημονικές γνώσεις, μου δίδαξε την ομαδικότητα, την ενσυναίσθηση και την αποδοχή. Πολύ χρήσιμη γνώση για κάθε άνθρωπο αφού είμαστε το σώμα μας και το σώμα  μας είναι ο χάρτης των εμπειριών μας. Όλα είναι γραμμένα εκεί. Το σώμα και η κίνηση δε λένε ποτέ ψέματα.

Η μικτή, συμπεριληπτική ομάδα χορού ΈΞΙΣ, την οποία έχετε ιδρύσει, κλείνει φέτος πέντε χρόνια. Τι μάθατε μέσα σε αυτά τα πέντε χρόνια δουλεύοντας με ανάπηρους και μη ανάπηρους χορευτές;

Ναι, η ομάδα έκλεισε πέντε χρόνια στις 28 Φεβρουαρίου. Κάθε χρόνο και κάθε φορά που δημιουργούμε μαθαίνω. Έχω μάθει πολλά σε επίπεδο τεχνικό, δημιουργικό, χορογραφικό, έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους και δημιουργήσει σχέσεις δυνατές σε επίπεδο συνεργασίας αλλά και ανθρώπινο. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως έμαθα να δουλεύω και να χορεύω με έναν ανάπηρο χορευτή / μία ανάπηρη χορεύτρια και είδα με τον καιρό πώς κάθε αναπηρία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά οπότε ο δάσκαλος ή ο χορογράφος δε μπορεί να εφαρμόζει έναν γενικό κανόνα στις τεχνικές ή εκφραστικές οδηγίες του. Και αυτή είναι μία αλήθεια που ισχύει και για τους μη ανάπηρους ανθρώπους. Είμαστε μοναδικοί και ένας εκπαιδευτής ή χορογράφος χρειάζεται να ξέρει τις ικανότητες κάθε χορευτή/τριας ξεχωριστά έτσι ώστε να μπορεί να μεταδώσει τη γνώση με τρόπο που να γίνεται αντιληπτός από όλους/όλες. Αυτή είναι η συμπερίληψη. Έμαθα και ακόμα μαθαίνω να είμαι συμπεριληπτική εκπαιδεύτρια και να αναζητώ την ικανότητα στους ανθρώπους.