«Μα, γιατί δεν έχεις παιδιά; Κάνε τώρα που είσαι νέα, μετά δεν θα σε θέλουν»

Ήρθε πάλι αυτή η ημέρα. Ναι, στις 8 Μαρτίου είναι η  Παγκόσμια ημέρα για την Γυναίκα. Για ένα 24ωρο θυμάστε τις γυναίκες. Καταιγισμός ευχών,  χαμός οι φωτογραφίες στα social και σωρειδόν οι καταγγελίες κατά της βίας.

Θα σας πάω στο κοντινό παρελθόν. Μόλις το 1995, το 4ο Παγκόσμιο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις γυναίκες ενέκρινε ψήφισμα για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών και την προώθηση των δικαιωμάτων τους παγκοσμίως. Η Διακήρυξη του Πεκίνου καθορίζει στρατηγικούς στόχους για την επίτευξη της ισότητας των φύλων σε 12 τομείς.

Ποιους τομείς; Να μειωθεί το χάσμα αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων, να είναι κατακριτέα η σεξουαλική παρενόχληση ή  να έχουν οι γυναίκες ίσες ευκαιρίες για να καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης κλπ.

Μιλάμε, δηλαδή, για τα αυτονόητα που αφορούν έναν άνθρωπο. Όχι έναν άντρα ή γυναίκα.

Αλλά μίας που λέμε για τα αυτονόητα, πόσο μεγάλη είναι η διαφορά αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων; Οι γυναίκες στην ΕΕ κερδίζουν περίπου 15 % λιγότερο ανά ώρα εργασίας από τους άνδρες. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες.

Παρότι περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες ολοκληρώνουν σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης, λιγότερες γυναίκες αποτελούν μέρος του εργατικού δυναμικού.

Σχεδόν το 30% των γυναικών στην ΕΕ εργάζεται σε θέσεις μερικής απασχόλησης ενώ είναι πολύ πιθανότερο να διακόψουν τη σταδιοδρομία τους για να φροντίσουν τα παιδιά ή συγγενείς τους.

Το 2018, οι γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω έλαβαν συντάξεις που ήταν κατά 30% χαμηλότερες σε σχέση με αυτές των ανδρών.

Ας πιάσουμε τώρα τα τοξικά στερεότυπα.

Πόσες φορές μία γυναίκα, που δεν έχει παιδιά ακούει την ερώτηση:  “γιατί δεν κάνεις παιδιά;”. Ή φράσεις όπως “θα μείνεις στο ράφι”, “κάνε οικογένεια, περνούν τα χρόνια”, “τώρα είσαι νέα», μετά κανείς δεν θα σε θέλει”, “χαμογέλα, γυναίκα είσαι”. Επίσης, γελοίες εκφράσεις είναι “έχει νεύρα, είναι ανύπαντρη”, “γελάει πολύ και προκαλεί….”, «βάφεται πολύ και της την πέφτουν» κλπ.

Εξίσου, εξοργιστικά εκείνα που αφορούν την επαγγελματική ανέλιξη, που παραπέμπουν σε σχόλια για ικανότητες  που δεν αφορούν τη…. δουλειά. Φυσικά, κάποιος άντρας τη βοήθησε…

Το λέει και η επιστήμη. Σύμφωνα με μελέτες, οι θετικές εκφράσεις προς τους άντρες αφορούν τις συμπεριφορές, ενώ για τις γυναίκες τη φυσική  εμφάνιση. Οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί που σχετίζονται με το σώμα ή την εμφάνιση χρησιμοποιούνται πενταπλάσιες φορές για την περιγραφή γυναικών απ’ ό,τι αντρών.

Στην αναπαραγωγή στερεοτύπων συμβάλλουν πολύ και τα social, που “τρέφουν” τις νέες γενιές με έναν καταιγισμό κακών προτύπων για το πως είναι μία γυναίκα και ένας άντρας. Δεν υπάρχει το αψεγάδιαστο και πόσο μάλλον το τέλειο μίας φωτογραφίας.

Σκεπτόμενη όλα αυτά, στο μυαλό μου ξεπηδούν σκηνές από το CSI. Για όσους δεν το ξέρουν, είναι μία αμερικανική σειρά που δείχνει μία ομάδα εξειδικευμένων αστυνομικών. Εστιάζουν στο ψυχολογικό προφίλ των δραστών και αναζητούν  συνήθως έναν κατά συρροή δολοφόνο.

Για να τον βρουν κοιτούν το “μοτίβο”.

Τι σχέση έχει;

Τα στερεότυπα αφορούν τη θέση του ανθρώπου (όχι της γυναίκας ή του άντρα) στην κοινωνία. Οι επιστήμονες αναφέρονται στα μοτίβα της  προκατειλημμένης γλώσσας. Και έτσι το αποτέλεσμα θα είναι πάντα προκατειλημμένο. Η γλώσσα που χρησιμοποιούν λοιπόν οι άνθρωποι έχει  προκαταλήψεις και στερεότυπα, που μεταφέρεται υποσυνείδητα από γενιά σε γενιά.

Και έτσι τρέφουμε serial killers.   Και χωρίς καμία ομάδα CSI να τους σταματήσει.