Είναι λίγο μετά τις 11 το βράδυ, δριμύ ψύχος τυλίγει το μικρό χωριό κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Ένστολοι άνδρες συγκεντρώνονται στο μοναδικό καφενείο που έχει μείνει ανοιχτό μέχρι αυτήν την ώρα. Φαίνονται κουρασμένοι, αλλά και γεμάτοι ένταση.

«Για να δούμε τι θα συναντήσουμε κι απόψε…», λέει ένας από αυτούς. «Ας ελπίσουμε ότι θα είναι ήρεμα τα πράγματα» αποκρίνεται ένας άλλος, θυμίζοντας ότι προ ημερών ένας από τους ένστολους είχε δεχθεί επίθεση με μαχαίρι.

Οι άνδρες, όλοι μεταξύ 40 και 50 ετών, συμμετέχουν στην Εθνοφυλακή του Έβρου, η οποία έχει συγκροτηθεί και εκπαιδευθεί από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις για να συνδράμει όπου χρειάζεται.

Οι άνδρες μπαίνουν στα τζιπ τους κι ετοιμάζονται για τη νυχτερινή περιπολία. «Αναζητούμε πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι διασχίζουν παράνομα τα ελληνικά σύνορα» λέει ο Δημήτρης (σ.σ. αυτό δεν είναι το πραγματικό του όνομα).

«Μόλις βρούμε κάποιους, τους κρατούμε στο σημείο και αμέσως ειδοποιούμε την αστυνομία, η οποία αναλαμβάνει τα περαιτέρω». Χρησιμοποιούν και όπλα; «Συνήθως φέρουμε όπλο, τώρα όμως περιπολούμε άοπλοι, καθώς δεν έχουμε επίσημη εντολή από τον στρατό» λέει ο Δημήτρης, για να προσθέσει ωστόσο λίγο αργότερα ότι υπάρχουν και όπλα «για κάθε ενδεχόμενο».

Πολίτες με στρατιωτικό εξοπλισμό

Η περίπολος φτάνει στον πρώτο της σταθμό, ένα άδειο κτίριο λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Οι προβολείς των τζιπ κάνουν τη μέρα νύχτα. Αν κάποιος είχε κρυφτεί εκεί μέσα για να κοιμηθεί, τώρα σίγουρα θα έχει ξυπνήσει. Αλλά η περίπολος γρήγορα αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει κανείς στο κτίριο. Ωστόσο εντοπίζει καμμένα ξύλα και άδειες κονσέρβες.

Όλα δείχνουν ότι τις προηγούμενες μέρες είχε περάσει πολύς κόσμος. Εδώ και δεκαετίες το κτίριο έχει εγκαταλειφθεί, αλλά κάθε τόσο προσελκύει πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν καταφέρει να περάσουν τα σύνορα, παρά την παρουσία ισχυρής αστυνομικής και στρατιωτικής δύναμης.

«Πώς ξέρουν ότι υπάρχουν εδώ τέτοια κτίρια;» τους ρωτώ. «Έχουν προκαθορίσει το δρομολόγιο στο κινητό τους, είναι και αυτό μία απόδειξη ότι ο Ερντογάν έχει οργανώσει τα πάντα» λέει ένας από τους ένστολους. «Δεν θα μπορούσε να κρύβεται πίσω από όλα αυτά ένας καλά οργανωμένος διακινητής;» Σιωπή στην ομήγυρη.

Πολίτες που υποστηρίζουν τις ένοπλες δυνάμεις

Οι εθνοφύλακες αποτελούν τμήμα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Δραστηριοποιούνται στη σημερινή τους μορφή από το 1982 σε παραμεθόριες περιοχές, τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και σε μερικά νησιά. Κύρια αποστολή τους είναι η συνδρομή στην άμυνα της χώρας και η υποστήριξη των ενόπλων δυνάμεων. Για να μπορούν να επέμβουν, αν παραστεί ανάγκη, λαμβάνουν τακτική εκπαίδευση, η οποία συνίσταται κυρίως σε βολές φορητού οπλισμού.

Ο στρατός τους παραχωρεί όπλα, εκείνοι τα φυλάσσουν στο σπίτι τους, ενώ κάθε τόσο ελέγχονται όπλα και πυρομαχικά για να εντοπιστούν τυχόν απώλειες. «Για να το πούμε απλά» λέει ο Δημήτρης, «είμαστε πολίτες που διαθέτουν στρατιωτικό εξοπλισμό και είναι στη διάθεση του στρατού, ανά πάσα στιγμή». Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε περίπτωση στρατιωτικής απειλής, όπως είχε γίνει για τελευταία φορά το 1996 στα Ίμια.

«Προστατεύουμε τις περιουσίες μας»

Μέχρι στιγμής οι εθνοφύλακες του Έβρου δεν έχουν λάβει επίσημη εντολή να δραστηριοποιηθούν στα ελληνο-τουρκικά σύνορα. Αποφασίστηκε λοιπόν, σε ένα πρώτο στάδιο, να περιπολούν στα χωριά της περιοχής για να τα προστατεύσουν.

«Αυτό είναι το βασικό» λέει ο Δημήτρης. «Θέλω να προστατεύσω την περιουσία μου, γι αυτό και συμμετέχω». Στην επόμενη στάση, σε μία μικρή εκκλησία, η συζήτηση συνεχίζεται και η επιχειρηματολογία επαναλαμβάνεται. Οι άνδρες υποστηρίζουν ότι πολλές φορές πρόσφυγες και μετανάστες προκαλούν χάος, καταστρέφουν περιουσίες, βάζουν φωτιές.

«Πρέπει να προστατεύσουμε τα υπάρχοντά μας, αλλά βέβαια όλα αυτά τα κάνουμε και από εθνική υπερηφάνια. Είναι η πατρίδα μας, είναι τα χωριά μας» λέει ένας από τους ένστολους. Άλλωστε οι εθνοφύλακες δεν επιτρέπεται να δραστηριοποιηθούν παρά μόνο στον τόπο κατοικίας τους.

Έχει πάει δύο το πρωί, η περίπολος επιστρέφει στο χωριό. Η νύχτα ήταν ήρεμη, χωρίς πρόσφυγες, χωρίς απρόοπτα. Οι εθνοφύλακες γυρνούν στα σπίτια τους με την πεποίθηση ότι το χωριό παραμένει προστατευμένο.

Κώστας Συμεωνίδης

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Headlines