Προσφυγικό ώρα μηδέν : Στο Βερολίνο ο Μητσοτάκης, βλέπει Μέρκελ – Στις Βρυξέλλες ο Ερντογάν

Σκληρό διπλωματικό παζάρι με επίκεντρο το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες ξεκινάει από αύριο και ενώ η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα όπως τουλάχιστον αποτυπώνεται δημοσιογραφικά, βρίσκεται στο σημείο μηδέν.

Εκβιάζει

Μέσα σε αυτό το επικίνδυνα τεταμένο κλίμα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί στη γερμανική πρωτεύουσα και θα έχει συνομιλίες με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ.

Την ίδια ώρα μυστήριο επικρατεί με την μετάβαση του Τούρκου προέδρου Ερντογάν στη βελγική πρωτεύουσα, την έδρα της ΕΕ.

Μέχρι στιγμής το μόνο επίσημο δεδομένο που υπάρχει είναι η χτεσινή ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης πως ο κ. Ερντογάν «σχεδιάζει να πραγματοποιήσει μονοήμερη επίσκεψη εργασίας στις Βρυξέλλες στις 9 Μαρτίου».

Από τις Βρυξέλλες οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους και δεν ξεκαθαρίζουν αν έχει προγραμματιστεί επίσκεψη του Τούρκου προέδρου και τι επαφές και συνομιλίες θα υπάρξουν, αν υπάρξουν.

Την πρόθεση Ερντογάν πάντως να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες, την ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνηση, ενώ είχε προηγηθεί τηλεφωνική συνομιλία με τον προεδρεύοντα της ΕΕ, Κροάτη πρωθυπουργό Ατρέι Πλένκοβιτς.

Ο Ερντογάν συνεχίζει πάντως τις προκλήσεις του χρησιμοποιώντας τον εγγονό του για να κατηγορήσει την Ελλάδα ότι καταπατά τα δικαιώματα των προσφύγων.

Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε σήμερα χαρακτηριστικά: «Έδειξα στον εγγονό μου ένα μωρό που περπατούσε στα σύνορα, παράλληλα με τον φράχτη. ‘Όπως εσύ, πέφτει, σηκώνεται. Ξέρεις γιατί; Για να γλιτώσει από τους κακούς (σ.σ. είπε στον εγγονό του). Και με ρώτησε: »Είναι κακοί;», Ναι, είναι κακοί».

Προς ώρας αυτό που η Τουρκία εκβιάζει με μοχλό τις προσφυγικές ροές και μέσα στους στόχους του είναι και η εξασφάλιση νέου πακέτου οικονομικής βοήθειας από την ΕΕ.

Το ενδεχόμενο άφησε ανοιχτό ο Ευρωπαίος Επίτροπος Προϋπολογισμού και Ανθρωπίνων Πόρων, Γιοχάνες Χαν.

Ζητάει αποκλιμάκωση

Αν και αυτό που οι Βρυξέλλες θέτουν ως όρο είναι να αποκλιμακωθεί η κατάσταση στα σύνορα και ο κ. Ενρντογάν να βάλει στοπ στις ροές προσφύγων και μεταναστών προς Ελλάδα και Ευρώπη.

Ο κ. Χαν, διευκρίνισε ότι το πακέτο ενδέχεται να είναι μικρότερο από αυτό που προσφέρθηκε προηγουμένως και αυτό θα εξαρτηθεί από τη συμμόρφωση της Άγκυρας στην μεταναστευτική συμφωνία.

«Πολλά σχολεία, νηπιαγωγεία και νοσοκομεία για τους πρόσφυγες έχουν ήδη κατασκευαστεί και δεν χρειάζεται να ξαναχρηματοδοτηθούν.

Η απαίτηση, ως εκ τούτου, είναι πολύ χαμηλότερη», δήλωσε ο Χαν στη γερμανική εφημερίδα Die Welt.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν «επί της αρχής έτοιμη να παράσχει επιπλέον βοήθεια για την υποστήριξη των προσφύγων στην Τουρκία» μόνο εάν η Άγκυρα τερματίσει τις «πολιτικές της εκβιασμού» απειλώντας να στείλει περισσότερους πρόσφυγες και μετανάστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπλήρωσε ο κ. Χαν.

Αποκλίνουν

Από την πλευρά του ο κ. Μητσοτάκης θα συνομιλήσει με την Άγκελα Μέρκελ σε διμερές επίπεδο, στο πλαίσιο της παρουσίας του στο Γερμανοελληνικό Οικονομικό Φόρουμ στο Βερολίνο.

Η συνάντηση αυτή αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις περαιτέρω εξελίξεις, καθώς μέχρι στιγμής η Γερμανική Καγκελαρία έχει σε σχέση με αρκετούς άλλους Ευρωπαίους ηπιότερη στάση έναντι της Τουρκίας.

Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του εκπρόσωπου της γερμανικής κυβέρνησης Ζάιμπερτ για τη διμερή συνάντηση Μέρκελ-Μητσοτάκη.

«Η καγκελάριος εκφράστηκε πολύ ξεκάθαρα σε ότι αφορά την πρακτική του Τούρκου προέδρου Ερντογάν και του άσκησε κριτική ότι έστειλε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες σε ένα αδιέξοδο, το οποίο για αυτούς σημαίνει μια πολύ δύσκολη κατάσταση στα σύνορα που είναι για εκείνους κλειστά. Επισήμανε όμως επίσης και ότι η Τουρκία, λόγω της κατάστασης στον μαινόμενο συριακό πόλεμο και λόγω του γεγονότος ότι ήδη φιλοξενεί 3-4 εκατομμύρια πρόσφυγες, έχει να σηκώσει ένα μεγάλο βάρος, μια δύσκολη κατάσταση και για αυτό έχει δικαιολογημένες προσδοκίες από την Ευρώπη» είχε δηλώσει ο κ. Ζάιμπερτ ανακοινώνοντας τη συνάντηση των δύο ηγετών.

Το μέγεθος στην απόκλιση των εκτιμήσεων που υπάρχουν σε Αθήνα και Βερολίνο για την κατάσταση αποτυπώνεται στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο κ. Μητσοτάκης χαρακτηρίζουν πλέον, νεκρή –με υπαιτιότητα της Άγκυρας- τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, ενώ η κυβέρνηση Μέρκελ καλεί και τις δύο πλευρές να συνεχίσουν τη συνεργασία όπως ορίζει η συμφωνία!

«Το συμφέρον και των δύο πλευρών είναι στη συνέχιση αυτής της συνεργασίας στην μεταναστευτική πολιτική, όπως την ορίζει η συμφωνία» ανέφερε ο Γερμανός εκπρόσωπος κ. Ζάιμπερτ.

Νεκρή η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας

Την στιγμή ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN υπογράμμισε χαρακτηριστικά:

«Για να είμαστε ειλικρινείς, η συμφωνία είναι νεκρή. Και αυτό επειδή η Τουρκία αποφάσισε να την παραβιάσει πλήρως με αφορμή όσα γίνονται στη Συρία. Η Τουρκία έχει υποχρέωση να σταματά τους ανθρώπους να μην φτάνουν στα παράλια, να περιορίζει τους παράνομους διακινητές και να εμποδίζει τους ανθρώπους να περνούν παράνομα στην Ελλάδα. Αυτό λέει η συμφωνία. Και η Τουρκία κάνει το ακριβώς αντίθετο. Βοηθά συστηματικά στην ξηρά και τη θάλασσα τους ανθρώπους αυτούς να περάσουν στην Ελλάδα».

Παράλληλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατηγόρησε την Τουρκία ότι έχει την αποκλειστική ευθύνη για τα όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, διαμήνυσε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει το κλείσιμο και την παρεμπόδιση των παράνομων διελεύσεων και υποστήριξε ότι οι Ελληνικές Αρχές και Δυνάμεις στα σύνορα δεν υποκινούν, αλλά αντιδρούν στις προκλήσεις της άλλης πλευράς, η οποία χρησιμοποιεί ως πιόνια τους πρόσφυγες.

Στη Βιέννη με τον Κουρτς

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι την Τρίτη, την επομένη της συνάντησής του με την Άγκελα Μέρκελ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στη Βιέννη, ύστερα από πρόσκληση του Αυστριακού Καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς.

Οι δύο άνδρες θα έχουν συνομιλίες για την κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η Αυστρία ήταν από τους πρώτους που επικρότησαν το κλείσιμο των ανατολικών συνόρων της Ελλάδας, τάσσεται υπέρ της σκληρής γραμμής, ενώ αποστέλλει και ένα εκατομμύριο ευρώ βοήθεια στην χώρα μας, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι δεν αποδέχεται καμία συζήτηση για διαμοιρασμό και μετεγκαταστάσεις προσφύγων από την Ελλάδα στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Πόλεμος …χωρίς σφαίρες

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η ρητορική των κυβερνητικών στελεχών γίνεται όλο και πιο οξύτερη στο εσωτερικό, καθώς προσομοιάζει με ρητορική πολεμικών συνθηκών.

«Δεχόμαστε επίθεση από την Τουρκία με όχημα τους μετανάστες. Βρισκόμαστε σε πόλεμο χωρίς σφαίρες. Απειλείται η εθνική μας ασφάλεια» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN.

Η Ελλάδα θα εξαντλήσει κάθε μέσο για την προστασία της εθνικής της κυριαρχίας και ακεραιότητας, ξεκαθαρίζει Γιώργος Γεραπετρίτης, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Realnews.

«Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας όχι μόνο δεν χρησιμοποιούν υπερβάλλουσα βία, αλλά επιδεικνύουν απόλυτο σεβασμό στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και υψηλό επαγγελματισμό, καθώς και ιδιαίτερα μεγάλη αυτοσυγκράτηση, δεδομένης της πρωτοφανούς υβριδικής επίθεσης που δεχόμαστε στα σύνορά μας» ανέφερε ο υπουργός Επικρατείας.

«Θέλουμε να αποτρέψουμε μια εισβολή από μετανάστες στα σύνορά μας που χρησιμοποιούνται από τον Ερντογάν» δήλωσε -μεταξύ άλλων- από την πλευρά του ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, μιλώντας στον Σκάι.

Κίνδυνος ατυχήματος

«Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί αθώους για να εκβιάσει την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση» επεσήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική τηλεόραση Rai News.

Αναφερόμενος στην κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα, σύμφωνα με ανακοίνωσή του Υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Βαρβιτσιώτης προειδοποίησε για τον κίνδυνο «ατυχήματος».

Στο μεταξύ βολές δέχεται ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης, ο οποίος στο πλαίσιο της σκλήρυνσης της ελληνικής στάσης και του δόγματος της «αποτροπής» των ροών ανακοίνωσε την περικοπή του επιδόματος που δινόταν στους πρόσφυγες όταν έπαιρναν καθεστώς ασύλου.

«Στόχος μας είναι να δίνουμε άσυλο σε αυτούς που δικαιούνται σε 2-3 μήνες και από εκεί και πέρα κόβουμε επιδόματα και φιλοξενία γιατί όλα αυτά λειτουργούσαν θελκτικά για να έρθουν στην χώρα μας και να εκμεταλλευτούν όλες αυτές τις παροχές» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μηταράκης.

Υβριδικός πόλεμος – η Τουρκία κλιμακώνει και προκαλεί αστάθεια

Την ανάγκη να υπάρξει μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου, αλλά και να επιστρέψουν η Ελλάδα και η Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επαναφέροντας ταυτόχρονα και τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας εκφράζει σε συνέντευξή στη γερμανική εφημερίδα Die Welt ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος.

Στη συνέντευξή του ο κ. Κουμουτσάκος υπενθυμίζει τις απειλές της τουρκικής κυβέρνησης να ανοίξει τα σύνορα από τον περασμένο Ιούλιο και έπειτα, και επισημαίνει ότι «έχω επανειλημμένα προειδοποιήσει όλους τους συνομιλητές μου σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τον επικείμενο κίνδυνο».

Σημειώνει, πάντως, πως το γεγονός ότι οι ηγέτες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ήρθαν στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία «ήταν ένα ισχυρό μήνυμα».

«Πιστεύω ότι η αντίδραση της ΕΕ στην κατάσταση θα ήταν ισχυρότερη και πιο συγκεκριμένη αν μας είχαν ακούσει πιο προσεκτικά και θα έστελνε ένα ισχυρό μήνυμα στην Τουρκία. Θα έπρεπε να είχε καταστεί ξεκάθαρο ότι η ΕΕ δεν μπορεί να εκβιαστεί. Αυτό δεν συνέβη και τώρα ο Ερντογάν πραγματοποίησε τις απειλές του», προσθέτει.

Ο κ. Κουμουτσάκος τονίζει ότι «η Τουρκία διεξάγει έναν υβριδικό πόλεμο και το  πρώτο θύμα είναι η αλήθεια».

Σχετικά με την απόφαση της Τουρκίας να στείλει 1.000 στρατιώτες στα σύνορά της, ο αναπληρωτής υπουργός απαντά ότι «αυτή η απόφαση είναι πολύ επικίνδυνη, είναι μια περαιτέρω κλιμάκωση» και συνεχίζει: «Με αυτό, η Τουρκία δεν εκμεταλλεύεται πλέον μόνο τους απελπισμένους, αλλά τους χρησιμοποιεί ως όπλα. Η Άγκυρα κάνει ό, τι μπορεί για να πάρει περισσότερα χρήματα από την ΕΕ και να στηρίξει τη σύγκρουση στη Συρία», ενώ προσθέτει ότι η ενέργεια αυτή της Τουρκίας «θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια σε ολόκληρη την περιοχή».

Ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης, προσθέτει ότι: «Η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει πια να εκβιάζει εμάς και την Ευρώπη. Πρέπει να επιστρέψουμε στην τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να επαναφέρουμε τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, την οποία η ‘Αγκυρα παραβιάζει αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος».

Ανησυχία για ροές στα νησιά

Ο αναπληρωτής υπουργός τονίζει ότι η Ελλάδα ζητάει μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου λέγοντας ότι «δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό, ουσιαστικά τα σύνορά μας είναι τα σύνορα ολόκληρης της ΕΕ», ενώ εκφράζει την ανησυχία του ότι μετά το κλείσιμο των χερσαίων συνόρων οι ροές θα κατευθυνθούν προς τα νησιά. «Πρέπει να αναβαθμίσουμε τον εξοπλισμό μας και επιθυμούμε περισσότερη στήριξη από τη Frontex και γενικά περισσότερη ευρωπαϊκή παρουσία στα νησιά», συμπληρώνει.

Σχετικά με την απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει το δικαίωμα υποβολής ασύλου στους νεοεισερχόμενους ο κ. Κουμουτσάκος εξηγεί ότι «ήταν μια ασυνήθιστη απόφαση γιατί έχουμε μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση» και σημειώνει ότι «το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου προβλέπει έκτακτη ανάγκη. Και την έχουμε. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις».

Μεταναστευτική κόπωση

Για όσους μετανάστες έχουν φτάσει στο ελληνικό έδαφος τις τελευταίες ημέρες, ο κ. Κουμουτσάκος εξηγεί ότι «κρατούνται σε στρατόπεδα επειδή έχουν περάσει παράνομα τα σύνορά μας».

Τονίζει ότι «τελικά οι άνθρωποι πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους» και σε ερώτηση για το αν είναι δύσκολο να πειστούν οι χώρες προέλευσης να δεχτούν επιστροφές, απαντά ότι «υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές, όπως για παράδειγμα η επιλογή της οικειοθελούς επιστροφής. Αυτή τη στιγμή, εξετάζουμε όλες τις επιλογές».

Τέλος, ο αναπληρωτής υπουργός καταδικάζει τις επιθέσεις σε πρόσφυγες και δημοσιογράφους στη Λέσβο, τις οποίες χαρακτηρίζει «μεμονωμένες περιπτώσεις» και κάνει λόγο για «μεταναστευτική κόπωση» στα νησιά τα τελευταία πέντε χρόνια.