«Καμπανάκι» για το κλίμα κατά των προσφύγων στα νησιά του Β. Αιγαίου

Η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία της για το κλίμα στοχοποίησης που διαμορφώνεται τις τελευταίες ημέρες στα νησιά του Αιγαίου και προτρέπει όλους/ες σε μια ψύχραιμη προσέγγιση, με το βλέμμα στραμμένο στις τοπικές κοινωνίες και έμφαση στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το 2016 η ΑΡΣΙΣ έλαβε τη στρατηγική απόφαση να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο και προσφύγων, το οποίο στη συνέχεια μετασχηματίστηκε στο υφιστάμενο Πρόγραμμα Στέγασης που υλοποιείται μέχρι σήμερα, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Στο πλαίσιο αυτό δημιούργησε, μεταξύ άλλων, επτά ομάδες παρέμβασης σε πέντε νησιά του Αιγαίου, τα νησιά που ανέλαβαν το βάρος της υποδοχής και φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών, αιτούντων διεθνή προστασία στην Ελλάδα. Η απόφαση δε να αναπτύξουμε προγράμματα στην συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή της χώρας ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας να συνδράμουμε στην ήδη ανεπτυγμένη δράση αλληλεγγύης των νησιωτών την πρώτη εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο της προσφυγικής κρίσης.

Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν η ΑΡΣΙΣ φιλοξένησε μέσω του Προγράμματος Στέγασης ESTIA στα πέντε νησιά 8.000 άτομα. Σήμερα, η ΑΡΣΙΣ διατηρεί επτά ομάδες στα νησιά της Σάμου, Χίου, Κω, Ρόδου και Λέρου, απασχολώντας 95 συνολικά εργαζομένους, εκ των οποίων το 75% προέρχονται από τις τοπικές κοινωνίες. Φιλοξενεί 970 πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, κατά κανόνα ευάλωτους σε 224 διαμερίσματα που μισθώνει και παρέχει υπηρεσίες Μη Τυπικής Εκπαίδευσης σε 240 ανηλίκους. Τα στοιχεία αυτά στην πράξη σηματοδοτούν οικονομική και κοινωνική ενδυνάμωση για τις τοπικές κοινωνίες, καταπολέμηση της ανεργίας, αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών στο σύνολο του πληθυσμού των νησιών.

Από την έναρξη της υλοποίησης του προγράμματος, η ΑΡΣΙΣ και οι ομάδες μας στα νησιά αντιμετώπισαν αρκετές φορές λεκτικές επιθέσεις, προπηλακισμούς και δυσπιστία από μερίδα της τοπικής κοινωνίας, εξαιτίας κυρίως της απουσίας ενημέρωσης και συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στις πολιτικές που καθόρισαν την παρούσα συγκυρία. Από τον σχεδιασμό ακόμα του προγράμματός μας στα πέντε νησιά δώσαμε εξαιρετική προτεραιότητα στην ενημέρωση των τοπικών αρχών και της κοινωνίας, δουλεύοντας στην κατεύθυνση υποστήριξης του κοινωνικού συμφέροντος, της ειρηνικής συνύπαρξης, της συμβίωσης και της ευημερίας των ντόπιων και φιλοξενούμενων πληθυσμών, για να αναπτυχθούν τα προγράμματα στέγασης και να προτεραιοποιηθεί το δικαίωμα όλων των παιδιών στην εκπαίδευση. Ωστόσο, το τελευταίο χρονικό διάστημα και ειδικότερα την περασμένη εβδομάδα (1-8 Μαρτίου 2020) τα περιστατικά στοχοποίησης εντάθηκαν και συγκεκριμένα υπήρξε εμπρησμός οχήματος της οργάνωσης, περιστατικά οχλήσεων των προσφύγων στα διαμερίσματα που διαμένουν κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς και απειλητικές αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες στοχοποιούν εργαζόμενους/ες, ή εγκωμιάζουν τους αυτουργούς του εμπρησμού και επιπλέον προτρέπουν σε ανάλογες ή ακόμα πιο βίαιες ενέργειες.

Η ΑΡΣΙΣ έχει επικοινωνήσει εγγράφως την βαθύτατη ανησυχία της για τα περιστατικά αυτά σε όλες τις αρμόδιες αρχές σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο και παρακολουθεί τις εξελίξεις, προκειμένου να διαφυλάξει τη σωματική ακεραιότητα του προσωπικού της και των ωφελουμένων της.

Τα νησιά του Αιγαίου παρόλο ότι βρέθηκαν ανοχύρωτα και απροετοίμαστα να σηκώσουν το βάρος των αφίξεων του 2015, συμμετείχαν ενεργά σε μία υποδειγματική, αλληλέγγυα υποδοχή των εισερχομένων πληθυσμών. Τα νησιά του Αιγαίου τα οποία ανέλαβαν να σηκώσουν το βάρος των συνεπειών της συμφωνίας της ΕΕ – Τουρκίας από το 2016, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσουν την κατάλυση του κοινωνικού κράτους ως αποτέλεσμα του δημοσιονομικού ελέγχου της χώρας, σήμερα αντιδρούν διεκδικώντας την ουσιαστική συμμετοχή τους στο διάλογο και στο σχεδιασμό του μέλλοντος. Μειοψηφούσες ακραίες φωνές και συμπεριφορές που στοχοποιούν, εκβιάζουν, εκφοβίζουν και μεταφέρουν το βάρος των σημαντικών αποφάσεων και ιστορικών προκλήσεων του σήμερα σε απλούς εργαζόμενους/ες και σε ιστορικές και πάντα παρούσες Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, δεν πρέπει να αναλάβουν την εκπροσώπηση της πλειοψηφίας των κοινωνιών του Αιγαίου.

Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε ότι η Ελληνική Πολιτεία, πρέπει να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα, ώστε αφενός μεν να συνεχίσουμε να παράσχουμε τις υπηρεσίες μας στα πέντε νησιά του Αιγαίου, συνδράμοντας καθημερινά τις τοπικές κοινωνίες στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αφετέρου δε να εξασφαλιστεί περιβάλλον εργασίας που θα επιτρέπει στην ΑΡΣΙΣ και τα στελέχη της, την εύρυθμη και ασφαλή παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες που βρίσκονται σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Σε αντίθετη περίπτωση αν το κλίμα που έχει διαμορφωθεί με την κυρίαρχη ρητορική μίσους προς τους πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και τους εργαζόμενους των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ενταθεί  περαιτέρω, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να αναλογιστούν τις συνέπειες αυτής της κλιμάκωσης.

Η έκκληση της ΑΡΣΙΣ αφορά όλους-όλες είτε από το ρόλο και την θέση σας, είτε ως ενεργοί πολίτες να συνδράμετε με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ώστε να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας και συναίνεσης στις τοπικές κοινωνίες και να περιοριστούν και απομονωθούν η ρητορική του μίσους, οι συμπεριφορές που προσβάλλουν τη δημοκρατία, το δίκαιο, την αξιοπρέπεια, και το σεβασμό της ανθρώπινης ύπαρξης.