Οι τουρκικές επιδιώξεις

Αυτή τη στιγμή η Τουρκία έχει δύο βασικές επιδιώξεις. Η πρώτη είναι να διαπραγματευθεί καλύτερα με την Ευρωπαϊκή Ενωση, για να λάβει περισσότερα χρήματα και να ισχυροποιήσει τη θέση της στις συζητήσεις για την τελωνειακή ένωση. Και η δεύτερη είναι να εξασφαλίσει τη στήριξη δυτικών κρατών στην προσπάθειά της να πετύχει τη δημιουργία μιας ζώνης ασφάλειας στο Ιντλίμπ της Συρίας.

Ο πρώτος στόχος της Αγκυρας μπορεί να εκπληρωθεί σχετικά εύκολα. Η Ευρωπαϊκή Ενωση πληρώνει αδρά, για να αποφύγει την αναγκαστική απορρόφηση περισσότερων προσφύγων και την πιθανή έλευση ορισμένων εξτρεμιστών. Από τη στιγμή που το πρόβλημα περιορίζεται κυρίως σε τρεις χώρες, την Τουρκία, την Ελλάδα και την Ιταλία, οι Βρυξέλλες είναι σε γενικές γραμμές ευχαριστημένες και απλώς συντηρούν μια βολική για αυτές κατάσταση.

Ο δεύτερος στόχος της Αγκυρας, όμως, είναι δύσκολα υλοποιήσιμος. Εδώ βασικός διαπραγματευτής της είναι η Ρωσία. Παρόλο που ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποίησε άνοιγμα στο ΝΑΤΟ, ο ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν έχει το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις. Για παράδειγμα ναι μεν η προσοχή στρέφεται στις εξελίξεις στο Ιντλίμπ, αλλά η πιθανότητα εξάπλωσης των εχθροπραξιών πέρα από την πόλη αυτή με πρωτοβουλία της συριακής κυβέρνησης και εις βάρος των τουρκικών συμφερόντων δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναζητούν ευκαιρία να δημιουργήσουν πρόβλημα στη Ρωσία εντός Συρίας, η Γερμανία και η Ολλανδία μιλούν για την ανάγκη μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων για να δείξουν πως η Ευρώπη παίζει κάποιον ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο, οι σχέσεις Τουρκίας – Ιράν δοκιμάζονται και απομένει να αποδειχθεί αν η ανακωχή Ερντογάν – Πούτιν αποδειχθεί επιτυχής μεσοπρόθεσμα.

Βλέποντας προς το μέλλον, πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως η Μόσχα θα προστατεύσει με κάθε τρόπο το στρατηγικό της προβάδισμα στον Νότο. Από εκεί και πέρα η εµπειρία από το 2015 και μετά δείχνει ότι η Τουρκία προσπαθεί διαρκώς να ενισχύσει τη θέση της έναντι της Ρωσίας και τελικά πετυχαίνει συνεργασίες που εξυπηρετούν τμήμα των επιδιώξεών της, έστω και πολύ μικρότερο από αυτό που θα ήθελε. O Eρντογάν θα συνεχίσει να μάχεται για περισσότερα, αλλά γνωρίζει τα όρια.

Ο δρ Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι ερευνητής στο Begin – Sadat Centre for Strategic Studies και το ΕΛΙΑΜΕΠ και διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης